Просечната пензија не може да ги покрие трошоците за едно лице да го помине месецот во приватен дом за згрижување стари лица. Речиси во сите приватни домови најниската цена e 35.000 денари и достигнува до 50.000 денари. Медицинска нега од страна на стручни медицински лица, посета на доктор по општа медицина, исхрана што на дневно ниво се состои од три оброка и две ужинки, како и водење лична хигиена на лицето, се услугите што ги нудат домовите и се вклучени во цената.
Месечната терапија што треба да ја земаат пензионерите згрижени во дом не е покриена во целост односно за надминување одредена сума се доплаќа дополнително. На пример, во еден од приватните домови лековите што се во износ до 600 денари и се под Фондот за здравствено осигурување ги плаќа самиот дом, но надминувањето на таа сума или купувањето лекови што не се на рецепт се на товар на пензионерот.
Дури 89 проценти од пензионерите не можат да си дозволат сместување во приватен дом
Со последното зголемување на пензиите во септември 2023 година, висината на просечната пензија е 22.257 денари. Според податоците на Министерството за труд и социјална политика, вкупниот број на пензионери е 334.971, а од нив само 34.240 земаат пензија повисока од 30.000 денари. Најголем број пензионери или 117.295 земаат пензија од 12.529 до 16.058 денари.
Во јавните установи за згрижување стари лица се чека со месеци
Во земјава има вкупно пет јавни установи наменети за згрижување стари лица, во Скопје, Куманово, Битола, Прилеп и во Берово. Во одделот „Мајка Тереза“ во рамките на Геронтолошкиот завод-Скопје има капацитет од 111 легла, но поради недостиг од медицински кадар во моментов се згрижени 67 лица. Цената за еден месец за згрижување лице изнесува 18.000 денари. Услугите што ги нудат јавните домови се идентични со приватните, но поради недостиг од медицински персонал пензионерите чекаат со месеци за сместување.
„Неопходна е изградба на повеќе јавни установи, вработување кадар за да може сите легла да бидат исполнети. Покрај тоа, потребно е реновирање на постојните јавни установи, особено на одделот ’Мајка Тереза’, кој е изграден по земјотресот, за подостоинствен живот на старите лица“, велат од ЈЗУ Геронтолошки завод „13 Ноември“ – Скопје.
Од Сојузот на здруженијата на пензионери предлагаат програма за социјално домување што би се донела од Владата. Изградбата на нови домови е приоритет, но и цени достапни за да можат сите пензионери да си дозволат сместување во дом.
„Она што најбрзо го очекуваат пензионерите е изградба на државни старски домови во кои цените би одговарале на висината на македонските пензии, за разлика од приватните пензиски старски домови, каде што цената за сместување е многу висока. До изградба на старски домови е потребно пензионерите да се сместуваат и во приватните домови, со што би се субвенционирала цената до износот што треба да го плаќа пензионерот“.
Бројот на легла во приватните домови двојно поголем од јавните
Министерството за труд и социјална политика има издадено 40 лиценци за работа на приватни домови во земјава и на пет јавни установи за сместување стари лица. Бројот на легла во јавните домови изнесува 637 легла, а вкупниот капацитет во сите приватни домови низ земјава изнесува 1.595 кревети.
Миграцијата главен виновник за полните капацитети во домовите
Интересот за сместување во приватните домови е голем и кај нив има листа на чекање. Големата побарувачка се должи на заминувањето на младите, а бидејќи нема каде или кој да се грижи за родителите се одлучуваат за згрижување, велат за „Блумберг Адрија“ од приватниот дом „Сончев дом - Тодоровски“
„Миграцијата на помладите и неможноста на старите лица да се грижат за себе се најголеми причини за сè поголемата заинтересираност постарите лица да се згрижуваат во домовите. Цените во сите приватни домови варираат, но факт е дека тие се зголемени во последните години поради економската криза“.
Пописот во државата покажа дека населението во Македонија старее. Вкупниот број македонски државјани што денес престојуваат во странство може да се процени на најмалку 700.000 лица. Најмногу старо население на возраст од 85 и повеќе години има во скопските општини Карпош и Центар и во градовите Битола, Прилеп, Велес и Охрид.