На ПИОМ ќе му требаат над 211 милиони евра повеќе пари во 2026 година

Буџетот на Фондот за пензиско и инвалидско осигурување в година треба да биде потежок за над 211 милиони евра за институцијата да може нормално да функционира. ПИОМ вчера соопшти дека Управниот одбор на Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на својата последна седница го усвои предлогот на буџетското барање на Фондот за пензиското и инвалидското осигурување на Македонија за 2026 година.

„Директорот на Фондот, Никола Мемов, ги информира членовите на Одборот дека за следната година се предвидува поголем буџет за околу 13 милијарди денари. Причината е, како што објасни тој, предвиденото зголемување на пензиите во април и септември следната година, а што е во согласност со Законот за ПИО“, се наведува во соопштението.

Со буџетот за годинава беше предвидено вкупниот буџет на ПИОМ да изнесува близу 2,2 милијарди евра, потоа со ребалансот беа додадени уште 40,6 милиони евра за да може да се исплати новото линеарно зголемување на септемвриската пензија. На сметките на пензионерите следниот месец ќе легнат дополнителни 1.000 денари.

За 1.000 денари, линеарно, ќе биде зголемена и пензијата што ќе биде исплатена во април следната година и потоа во земјава веќе нема да се исплатуваат пензии пониски од 20.000 денари.

За година и половина 7.000 денари плус 

Линеарното зголемување на пензиите почна пред една година. Августовската пензија лани и февруарската годинава беа зголемени за 2.500 денари. Со двете нови зголемувања, следниот месец и во април следната година, сметките на пензионерите за година и половина ќе станат потешки за 7.000 денари или најниските пензии од 13.000 ќе се искачат на 20.000 денари, а просечната пензија ќе надмине 28.000 денари.

Според менаџментот на ПИОМ, нивната главна цел е навремена исплата на пензиите, во полугодишниот извештај на Фондот се наведува дека таа цел се остварува, а институцијата работи со избалансирани приходи и расходи.

„Вкупните остварени приходи во период јануари-јуни во 2025 година во однос на истиот период во 2024 година се повисоки за 12,94 отсто, додека вкупните расходи во периодот јануари-јуни 2025 година изнесуваат 64.741,63 милиони денари и во однос на расходите во истиот период во 2024 година се повисоки за 13,88 проценти“, се наведува во извештајот на работата на ПИОМ во првата половина од годината.

Дупката се шири, товарот расте

Извештајот за извршување на буџетот за првата половина од годината исто така покажува раст на наплатата на придонеси за пензиско осигурување. Тие годинава биле за 8,8 отсто поголеми од лани, но тоа не е доволно за остварување на главната цел на ПИОМ – навремена исплата на пензиите. Затоа се зголемуваат и трансферите од централниот буџет – годинава тие биле за близу 16 отсто повисоки од лани.

„На крајот од јуни 2025 година тие изнесувале 60,2 милијарди денари и се повисоки за 8,3 милијарди денари или за 15,9 отсто во однос на истиот период од претходната година. Истовремено, наплатените придонеси за пензиско осигурување изнесуваат 36,9 милијарди денари и се повисоки во однос на истиот период од претходната година за 3 милијарди денари или за 8,8 отсто. Тоа доведе покриеноста на трансферите за пензии со придонесите за пензии да се намали од 65,2 отсто на крајот на првото полугодие од 2024 година на 61,3 отсто на крајот на јуни оваа година. Тоа претставува висок буџетски товар што ја поткопува и пролонгира консолидацијата на буџетот“, наведе Фискалниот совет во извештајот за реализација на буџетот во првата половина од 2025 година.

На долг рок, според Фискалниот совет, треба да се редуцираат буџетските дотации за пензии и да се сведат под 30 отсто затоа што сè над тој процент е неодржливо и го прави буџетот ранлив.

Линеарното зголемување создава и правни проблеми

Фискалниот совет уште предупреди дека власта треба да се држи до системот за порамнување и усогласување на пензиите преку индексирање во март и септември секоја година (во согласност со Законот за ПИО од 2023 год. и Методологијата на ФПИОМ). Напуштањето на овој систем и линеарното зголемување на пензиите, според експертите во Советот, може да доведе до тужби, кои дополнително ќе го оптоварат буџетот.

„Ова во принцип може да создаде дополнителни фискални проблеми, можеби не толку од фискален аспект туку од можноста за поведување постапки за индивидуални права преку правниот систем заради непочитување на правилото на усогласување на пензиите“, се наведува во извештајот. Поради тоа Фискалниот совет во извештајот за извршувањето на централниот буџет за годинава препорачува почитување на законски утврдената методологија за усогласување (зголемување) на пензиите сè додека истата таа не се промени или укине.

За две години трансферите од централниот буџет ќе надминат две милијарди евра

Сумата што од централниот буџет се префрла кон ПИОМ за навремена исплата на пензиите расте од година на година.

Само за споредба, во 2019 година за исплата на пензиите во државата биле потрошени 915,8 милиони евра, следната 2020 година 979,1 милиони евра, за во 2024 година вкупниот расход по овој основ да биде 1,473 милијарда евра.

Во стратешкиот план на ПИОМ за следните две години оваа ситуација останува иста, односно трендот на раст на расходите се зголемува, а со тоа ќе расте и буџетската поддршка за покривање на минусот. Имено, во 2026 година, како што пишува, расходот за пензии расте до 1,92 милијарда евра, а во 2027 година ќе надмине две милијарди евра.

Еден од главните фактори за долгогодишната лоша финансиска кондиција на Фондот за пензиско и инвалидско осигурување е тоа што тој функционира по принципот на генерациска солидарност, кој подразбира од придонесите за пензиско осигурување на тековните вработени да се исплаќаат пензиите на пензионерите. Меѓутоа, Македонија со години се соочува со демографски предизвици односно стареење и иселување на населението, што доведе до раст на бројот на пензионери односно на неактивно население, а пад на бројот на вработени лица. Имено, во јуни годинава бројот на пензионери во земјава бил 346.395 лица, што е значително зголемување во однос на 2015 година, кога имало 301.728 корисници на пензија.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар