Бишев: Да се намалат државните дотации за пензиите

Потребно е да се преиспита склоноста економскиот раст да се стимулира со фискална експанзија затоа што, долгорочно, тоа не дава соодветни резултати. Ваквиот заклучок произлегува од анализата за периодот од 2004 до 2023 година што претседателот на Фискалниот совет Глигор Бишев денеска ја презентираше пред македонските пратеници.

Поради ваквите политики, јавниот долг надмина 60 отсто во 2024 година, но според статистиката не се земаат предвид неизмирените обврски кои на крајот од 2024 година изнесуваа четири отсто. Со ревизијата на оваа статистика, јавниот долг е околу 65 отсто од БДП, рече Глигор Бишев.

Според него, фискалната стратегија сè уште не ја игра улогата на стратешки документ што треба да е сидро за макроекономските и развојните политики на земјата. Стратегијата често се менува, дури и на годишна основа. Така се губи долгорочната ориентација и за макроекономските политики и за фискалната политика.

„Стратегијата е добра рамка за фискална консолидација и на тој план буџетските дефицити се намалуваат од четири проценти во 2025 година, на 2,8 отсто во 2029 година. Со оваа динамика, Фискалниот совет целосно се согласува и ја поддржува. Во однос на ризиците, укажавме дека фискалниот капацитет на јавните приходи врз основа на даноци и придонеси е 32 – 33 отсто од БДП. Во најновата студија на ММФ, фискалниот капацитет базиран само на даночни приходи е проценет на 22 до 24 проценти, а од друга страна буџетските расходи за наредните четири години се проектирани на ниво од 40 проценти од БДП. Тука го гледаме најголемиот ризик за реализација на буџетската стратегија“, нагласи Бишев.

На долг рок, според Фискалниот совет, треба да се редуцираат буџетските дотации за пензии и да се сведат под 30 отсто зашто на долг рок сè над тој процент е неодржливо и го прави Буџетот ранлив.

„Ја поддржавме определбата на Владата изнесена во Фискалната стратегија јавните инвестиции во просек да изнесуваат пет отсто од БДП, а според Стратегијата за развој 2024 – 2044 што исто така ја усвои Собранието, тие се проектирани на 6,5 отсто од БДП со напомена дека ако во текот на годината средствата не се потрошат, не се пренаменуваат во тековни расходи, туку остануваат за инфраструктура и инвестиции за наредната година или се формира јавен фонд за инвестиции. Фискалниот совет препорачува да има квантификација на буџетските ефекти, односно на влијанието на предложените мерки и закони врз буџетските приходи, расходи и врз Стратегијата, да се отвори дебата за воведување уште едно фискално правило за јавните расходи, за нивниот раст во однос на номиналниот раст на БДП, како и да нема ревизии на фискалните приоритети пред изборните периоди“, подвлече Бишев.

Една од препораките на Фискалниот совет е и при предлагањето мерки и закони задолжително да има и фискална процена за ефектите од нивното спроведување.

Бишев во обраќањето рече дека македонските фискални правила во целост ги исполнуваат критериумите на Светска банка: обезбедуваат долгорочна стабилност на јавните финансии и на фискалната политика, овозможуваат реакција во услови на економски шокови или при потреба од дополнителни инвестиции во инфраструктурни проекти и развој, а во добри времиња овозможуваат да се создадат фискални бафери за тешки времиња. Во македонската регулатива во најголем дел, додаде, веќе се вклучени и новите фискални правила за независните финансиски институции на ЕУ, останува уште да заживеат во пракса.

Осврнувајќи се на релациите со релевантните државни институции, Бишев укажа дека досега соработката на Фискалниот совет со нив главно се сведувала на вршење анализи и давање мислења или препораки откако буџетските или фискалните документи веќе биле усвоени или доставени до Собранието. Фискалниот совет не бил вклучен, рече, во подготовката на овие документи за да се произнесе по макроекономските претпоставки или за потенцијалните ризици.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар