„Фич“ ги објави ризиците за кредитниот рејтинг на Македонија

Значителната нагорна ревизија на целта на буџетскиот дефицит на Македонија (која има кредитен рејтинг ББ+/стабилен) од страна на новата влада не сигнализира ненадејна промена во фискалната позиција по изборите во мај 2024 година, соопшти агенцијата „Фич рејтингс“. Во соопштението кое е објавено на терминалот на „Блумберг“ се наведува дека формулирањето на политики за поттикнување на растот преку обновување на фискалната дисциплина од 2025 година ќе помогне да се утврди дали намалувањето на дефицитот продолжува како што беше планирано и дали ќе има влијание врз траекторијата на јавниот долг.

Од „Фич“ посочуваат дека Владата во Македонија се смени во јуни 2024 година по парламентарните избори, при што централно-десничарската партија ВМРО-ДПМНЕ формираше сојуз со коалицијата на партиите на етничките Албанци, за да ја замени претходната коалиција предводена од социјалдемократите. Се додава дека на 17 јули, новата министерка за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска објави дека целта за буџетскиот дефицит за 2024 година ќе биде ревидирана на 4,9 проценти од БДП од првичните 3,4 проценти од БДП.

„Ревизијата беше поттикната од трошоците за плати, пензии и капитални инвестиции, кои што се повисоки од очекуваните, како и од послабите проекции за раст за 2024 година. Новата влада вели дека наследила фискален јаз што не бил буџетиран претходно, што укажува дека повисокиот таргет за дефицит можеби не е намерен политички избор. Претходните администрации предводени од ВМРО покажаа релативна фискална претпазливост, а новата влада намали некои несуштински трошоци“, наведуваат од „Фич“.

Од агенцијата за кредитен рејтинг додаваат дека забавениот економски раст придонесе и за послабите проекции за фискалните перформанси.

„Реалниот квартален раст на БДП беше само 0,4 проценти во првиот квартал од 2024 година (еден процент  на годишно ниво), што доведе ‚Фич‘ да прогнозира раст од 2,9 проценти за 2024 година, далеку под потенцијалот (3,5 проценти). Ова следи по растот од еден процент во 2023 година, што исто така беше под очекувањата. Новата влада очекува раст од само 2,1 проценти за оваа година, иако евентуалниот раст и фискалните резултати делумно ќе зависат од реализацијата на проектот за автопатот 8/10д“, укажуваат од „Фич“.

Според агенцијата, поголемите потреби за финансирање веројатно ќе доведат до повисоки нивоа на долгот на општата влада во 2024 година отколку првичните предвидувања во април 2024, кога „Фич“ го потврди рејтингот на Македонија.

„Проектиравме дека соодносот долг/БДП ќе скокне на 55,2 проценти до крајот на 2024 година, од 53,1 проценти во 2023 година, како резултат на очекуваното предфинансирање на доспеаната еврообврзница што достасува во јануари 2025 година, пред да падне на 54,3 проценти на крајот на 2025 година. Ова би било малку под прогнозираната средина на категоријата „ББ“ од 54,9 проценти. Македонија најверојатно ќе искористи солидна линија на мултилатерално финансирање и билатерален заем од Унгарија и ќе ги зголеми домашните издавања“, наведуваат од „Фич“.

Оттаму посочуваат дека зголемувањето на долгот во однос на БДП на среден рок за стапка која е повисока од прогнозираната, поради послабите изгледи за раст или полабавата фискална политика носи негативна чувствителност на суверениот рејтинг.

„Веројатноста за остварување на овие ризици делумно ќе зависи од дизајнот и спроведувањето на фискалната програма на новата влада, вклучувајќи ги мерките за усогласување со Законот за органски буџет, кој ги ограничува дефицитите на три проценти од БДП. Според мислењето на ‚Фич‘, линијата за претпазливост и ликвидност од ММФ на износ од 540,6 милиони американски долари (што е еквивалентно на 3,4 проценти од проектираниот БДП за 2024 година) ќе делува и како краткорочно сидро за политиката“, соопшти „Фич“.

Од агенцијата се осврнуваат и на односите со Грција за кои велат дека малку се влошија по изборите, при што Грција ја обвини „Северна Македонија дека отстапува од договорот од Преспа од 2018 година користејќи го старото име ‚Македонија‘ во одредени официјални прилики“.

Според „Фич“ целосното пристапување во ЕУ би било позитивно, но нема да се случи барем за неколку години.

„Негативните политички случувања кои можат негативно да влијаат на процесот на пристапување носат негативна чувствителност на рејтингот“, наведуваат од „Фич“.

Според агенцијата, нема знаци дека придонесите од ЕУ за Македонија како дел од нејзината инвестициска рамка за Западен Балкан се суспендирани или одложени. „Фич“ ги вклучува овие придонеси во своите фискални прогнози и ги гледа како позитивни забрзувачи за економскиот раст.