Финансиските друштва во Македонија уриваат рекорди

Со повеќе од 222.000 активни договори за кредитирање и други услуги за физички лица во вкупна вредност од 8,7 милијарди денари (142 милиона евра) заклучно со минатата година, финансиските друштва во Македонија можат да се пофалат со огромен и континуиран раст и успешно дополнување на празнините што на пазарот ги остава банкарскиот сектор. На ниво на сектор, нето-добивката на финансиските друштва лани се зголемила за 64,6 проценти или 515 милиони денари (8,3 милиони евра).

Зајакната регулатива

Според регистарот на Министерството за финансии, во земјава заклучно со август годинава функционираат 28 финансиски друштва. 

„Финансиските друштва се еден од најдинамичните сегменти од финансискиот систем, чија актива во последните неколку години е во постојан раст. Во 2023 година средствата на овој сегмент се зголемија за 24 проценти, во чии рамки одобрените кредити (кои се главно кон физичките лица) пораснаа за 26 проценти“, наведуваат од Народната банка во извештајот за финансиската стабилност во 2023 година.

Оттаму посочуваат дека, сепак, овие друштва и понатаму се незначителен дел од финансискиот систем и не претставуваат ризик за севкупната финансиска стабилност, но создаваат други ризици, пред сѐ за одделните слоеви на населението.

„Финансиските друштва се недепозитни институции што се добро капитализирани и имаат незначителна поврзаност со преостанатите сегменти од финансискиот систем. Кредитната активност на овие друштва е насочена кон домашни лица, кои се најчесто лица што потешко ги исполнуваат построгите кредитни стандарди на банките или имаат итна и краткорочна потреба за средства“, објаснуваат од Народната банка.

Од централната банка укажуваат дека со законските измени од јули 2023 година се создаде основа за зајакнување на регулаторните барања и стандарди при основањето и работењето на финансиските друштва заради намалување на слабостите во работењето и изложеноста на репутацискиот ризик на овие друштва поради кои беа предмет на критики во јавноста.

„Така, врз основа на овие законски измени се зајакнаа барањата во однос на управувањето и капитализираноста на финансиските друштва, како и во однос на управувањето со ризиците, пред сѐ со кредитниот ризик, а се заострија барањата во однос на идентификација на кредитокорисниците“, наведуваат од Народната банка.

Монетарната власт додава дека исто така се воведе ограничување на максималниот износ на дополнителните трошоци поврзани со кредитот.

„Но должничкиот товар за корисникот на кредит од овие друштва и натаму е висок, бидејќи пропишаната висина на сите трошоци за кредитот, вклучувајќи ја и каматата, го достигнува износот на главнината на кредитот“, велат од НБРМ.  

Подобрени показатели за кредитниот ризик 

Во 2023 година показателите за изложеноста на финансиските друштва на кредитниот ризик се подобрија, но и понатаму се високи, констатираат од Народната банка.

„Околу 57 проценти од побарувањата на финансиските друштва се наплатуваат со одредено временско задоцнување (61,2 процент во 2022 година), при што малку над една четвртина (27,3 проценти) од вкупните побарувања се наплатуваат со задоцнување подолго од 90 дена (30,6 проценти во 2022 година). Притоа, покриеноста на кредитите со резервации е релативно ниска и изнесува околу 3,5 проценти“, информираат од Народната банка.

За подобрување на работењето на финансиските друштва, во јули 2023 година Министерството за финансии донесе правилник со кој се пропишува начинот на управување со кредитниот ризик, применлив од 1 мај 2024 година. Овој правилник меѓу другото опфаќа процедура за процена на кредитната способност на барателот на кредит, а исто така се воведоа и макропрудентни мерки.

Показателите за повратот на активата и капиталот на финансиските друштва се високи и бележат натамошно подобрување во 2023 година.

„Придонес за ова имаше поголемиот релативен раст на нето-добивката во однос на растот на просечната актива и просечниот капитал и резерви во 2023 година. Од друга страна, оперативните трошоци растеа побрзо од растот на вкупните приходи (46 проценти и 39,4 проценти, соодветно), што доведе до зголемување на нивниот удел во вкупните приходи за 2,2 процентни поена, односно до влошување на оперативната ефикасност на друштвата“, посочуваат од Народната банка.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар