Можно е до граѓаните што купувале пелети да стигнувале такви во чиј состав освен дрво има и хартија, пластика или ќеси. Тие се всушност индустриски пелети, кои можат да се употребуваат и во домашни печки, но немаат таква намена. „Блумберг Адрија“ праша експерти за тоа колкава е штетата од манипулацијата со пелети, за која минатиот викенд зборуваше Горан Трајковски, директорот на Државниот пазарен инспекторат (ДПИ).
Оттаму предупредија дека на пазарот инспекторите затекнале пелети што не одговараат на квалитетот и не се со потеклото што е наведено во декларациите. Директорот на ДПИ апелира потрошувачите да внимаваат при купувањето, а најави засилени контроли и расветлување на случајот во текот на неделава.
„Пронајдени се пелети декларирани како словенечки, а немаат врска со Словенија. Пакувани се во други држави, а не соодветствува и квалитетот. Моментално се вршат анализи надвор од земјава и случајот со палетите детално ќе биде презентиран“, рече директорот Трајковски на прес-конференција во саботата, потенцирајќи дека граѓаните кога купуваат мора да знаат каде се произведени и како се пакувани пелетите, па дури тогаш да одлучат да купат.
Прочитај повеќе
Викендов доаѓа првиот зимски енергетски тест за Европа
Студен бран ќе се прошири низ Европа во текот на викендот, тестирајќи ги енергетските системи во регионот за првпат оваа зима.
22.11.2023
Засега не се очекува ценовен шок за пелетите
Владата најави, па се повлече од намерата за враќање на ДДВ од 5 на 18 отсто за пелетите.
26.07.2023
На Германија ќе ѝ требаат 14 милијарди евра за зелена трансформација до 2030-та
Земјата сака да користи водород и да го зголеми централното греење за да ја намали зависноста од фосилни горива.
03.06.2023
ДПИ ги повикува граѓаните да пријавуваат какви било сомнителни случаи на невалидно декларирани пелети за да се овозможат навремена реакција и заштита на потрошувачите.
Од здружението на производители и трговци на продукти од биомаса „Биомак енерџи“ велат дека со големо внимание ја следат ситуацијата и будно го очекуваат расплетот што го најави директорот на ДПИ.
„Според изјавата на директорот на ДПИ, очигледно можеме да заклучиме дека надлежните органи успеале кај некои компании да детектираат измами и нелегални дејства во врска со потеклото и квалитетот на продуктите и доколку тоа е навистина така, се надеваме дека тие случаи ќе имаат брз епилог во согласност со законските процедури и прописи“, изјави за „Блумберг Адрија“ Владимир Стојановски, претседател на „Биомак енерџи“.
Здружението ја поздравува секоја иницијатива на надлежните државни органи, во случајов конкретно на ДПИ, за проверка на сите трговци и производители на пелети и апелира ваквите контроли и проверки да станат редовна практика во годината, бидејќи само така ќе се заштитат потрошувачите од измами, но во исто време и ќе го штитат интересот на оние компании што чесно ги снабдуваат пазарот и граѓаните со пелети за греење, и само на тој начин нема да се дозволи поединци и одделни компании да го уриваат интегритетот на еден цел сектор.
Се плаќа за прва класа пелети, а се добива втора или трета
Според информациите што со јавноста ги сподели директорот на Пазарната инспекција, во оптек имало пелети што се продаваат со несоодветна декларација и во однос на квалитетот, а не само на потеклото. Имено, на декларациите на некои пелети било наведено дека се класа А1, која е со подобар квалитет и наменета за домаќинствата, а по анализите се утврдило дека не само што пелетите се со послаб квалитет туку некои од нив се и класа Б - станува збор за пелети за индустриска употреба.
Борче Митев, сопственик на „Бор-вуд“, фирма што моментално се занимава со производство на елементи од бука, паркет и брикети, а до енергетската криза увезувала и тргувала и со пелети, за „Блумберг Адрија“ ја објаснува разликата меѓу пелетите за домаќинствата и индустриските пелети.
„Индустриските имаат помал квалитет бидејќи фабриките имаат многу силни печки и таму воопшто не пречи ако пелетите не се од чисто дрво, туку се мешани со картони, ќеси и пластика на пример. Печките развиваат многу висока температура и тие пелети се лесно согорливи, но оставаат повеќе пепел и згура. Тие пелети се ФИ 80 мм со поголема дебелина, додека ФИ 6 мм се за домаќинство, кои се со помал пречник и кои по правило би требало да се од чисто дрво“, вели Митев.
Висококвалитетните пелети за домаќинство може да се распознаат и според бојата, бидејќи доколку се од чисто квалитетно дрво без кора и адитиви, нивната боја треба да е светла и да не се распаѓаат при допир. При согорувањето тие имаат ниска влажност и оставаат минимално количество пепел.
„Квалитетот на овие пелети за домаќинство зависи од тоа дали се прават на пример чисто од бука или има и кора од дрвото. Пелетите од класата А се произведуваат единствено од чисто дрво. На пример се лупи целиот трупец, се преработува, за што и да е наменет, и струганиците што остануваат од дрвото потоа се преработуваат во пелети каде што за класа А присуството на кора од дрвото може да биде максимум до два отсто“, објаснува Борче Митев.
Ако во домашни услови се употребуваат пелети со понизок квалитет, не само што домаќинствата ќе трошат повеќе за чистење на печките туку може и да се расипат грејните тела. Oсновната разлика помеѓу класите А1 и А2 на пелетите е во остатокот на пепел. И едните и другите се наменети за домашна употреба, но пелетите од класата А1 оставаат помалку пепел и со тоа се пролонгира периодот на чистење на ложиштата и, секако, продуцираат почисто согорување.
Нашиот соговорник Митев увезувал пелети сè до енергетската криза во 2022 година, која беше предизвикана од војната во Украина. Кризата и последователно тогашните владини мерки за замрзнување на цените на пелетите за огрев, како што вели, го направиле тој бизнис целосно неисплатлив бидејќи тогаш увозните цени на пелетите се вивнаа поради недостигот од тој производ на пазарот, а продажната цена беше замрзната.
„Последните тури ги увезував од Турција и квалитетот беше катастрофа. Еден камион ќе дојдеше со добар квалитет на пелетите, друг со многу лош. Компаниите најчесто произведуваат како што треба само кога носат примероци во лаборатории за испитување на квалитетот. Сум бил во неколку компании за производство на пелети во Турција и можам да ви кажам дека тоа таму личи на депонија. Има текстил, памук, ќеси, дрво, пластика, сето тоа се меша и се добива катастрофален квалитет. Додека исто така, на пример, сум бил во фабрики во Србија и во Босна и Херцеговина и таму е друга категорија. Се произведуваат пелети 100 проценти од бука“, објаснува Митев и советува овој енергент да се купува од веќе докажани трговци и производители.
Моментално цената на пелетите на пазарот се движи меѓу 190 и 260 денари за вреќа од 15 килограми. Поевтините пелети се мешавина од бор и бука, додека поскапите се единствено од бука и најчесто без кора.
Текстот е дополнет со став од здружението на производители и трговци на продукти од биомаса „Биомак енерџи“.