„Медена земја“ е меѓу 12-те најдобри документарци што го менуваат погледот кон светот

Во свет каде што климатските промени повеќе не се предупредување, туку секојдневие, документарните филмови за природата станаа многу повеќе од визуелно импресивни патеписи. Тие се повици за будење, сведоштва за отпорноста на животот, но и за човековата неодговорност. Без разлика дали нè водат низ ретки недопрени предели или нè соочуваат со последиците од индустриското уништување, овие филмови го прикажуваат светот од сосема поинаков агол.

Не сите од овие филмови носат утеха. Некои ќе ве потресат, други ќе предизвикаат непријатност или прашања без лесни одговори. Она што им е заедничко е што остануваат со вас долго по завршувањето на одјавната шпица. Од борбата за зачувување на дивиот свет до климатската правда и иднината на храната и енергијата, овие десетина документарци не треба да се гледаат случајно. Тие треба да се гледаат со внимание и со причина.

Избравме 12 документарци кои се издвојуваат и по темата и по квалитетот, а сикој од нив има оценка од 90 или повисока на Томатометер, официјалниот систем за оценување на „Ротен томејтос“ (Rotten Tomatoes) кој прикажува просечни оценки од критичарите.

„Fantastic Fungi“

„Fantastic Fungi“ е визуелно хипнотизирачки документарец кој ги става габите во центарот на фасцинантна приказна за животот, смртта, регенерацијата и меѓусебната поврзаност на сите живи суштества. Преку импресивни временски забавени снимки кои покажуваат неверојатни модели на раст, филмот открива како габите создаваат сложени мрежи под почвата кои ги поврзуваат растенијата, ги хранат шумите и помагаат во одржувањето на здрав екосистем. Раскажан од актерката Бри Ларсон и со ентузијастички увиди од легендарниот микологист Пол Стаметс, овој документарен филм ги спојува науката, духовноста и екологијата во приказна која го менува начинот на кој го гледаме светот под нашите нозе и нуди надеж дека решенијата за многу од нашите кризи можеби веќе постојат, само не сме барале доволно добро.

„2040“

„2040“ е оптимистички и инспиративен документарец од австралискиот режисер Дејмон Гамео, кој се впушта во патување за истражување решенија за климатската криза, но наместо да се фокусира на апокалиптични сценарија, тој замислува свет каков би можел да биде ако уште денеска почнеме да ги имплементираме постојните технологии и практики. Филмот комбинира документарен стил со сегменти во живо и анимирани сегменти, сите раскажани од лична перспектива. Имено, Гамео ѝ зборува на својата ќерка од иднината и ѝ покажува поодржлив свет што би можел да стане реалност до 2040 година. Од регенеративно земјоделство и обновлива енергија до паметни градови и образование за девојчињата, „2040“ нуди визија што мотивира акција, без драматизирање, но со чувство на итност.

„Chasing Coral“

„Chasing Coral“ е трогателен и визуелно импресивен документарец кој го прикажува драматичното исчезнување на коралните гребени низ целиот свет поради климатските промени. Тим научници, нуркачи и фотографи, предводени од режисерот Џеф Орловски, се обидуваат да го документираат тоа што е познато како избелување на коралите - процес што се случува брзо, тивко и речиси незабележливо за пошироката јавност. Филмот го прави она што малкумина други го прават, а тоа е да ја пренесе итноста на климатската криза преку убавината на тоа што исчезнува. „Chasing Coral“ не е само предупредување, туку е повик за будење бидејќи губењето на коралните гребени значи многу повеќе од само губење на бојата под површината.

„A Life on Our Planet“

„A Life on Our Planet“ е лично и трогателно сведоштво на легендарниот натуралист Дејвид Атенборо, кој во подоцнежните години ја претставува својата „книга со извештаи“ за состојбата на планетата. Преку архивски снимки, научни податоци и лични размислувања, филмот покажува како светот се променил во текот на неговите децении истражувања за природата - од губењето на биолошката разновидност до забрзувањето на климатските промени. Но, и покрај мрачните бројки, „A Life on Our Planet“ не е само ретроспектива, туку визија за можен пресврт: ако се свртиме кон обновлива енергија, одржлива исхрана и заштита на природните живеалишта, сè уште имаме шанса да го избегнеме најлошото сценарио. Тоа е тестамент на еден живот посветен на природата и повик да не се повторуваат истите грешки.

„Jane“

„Jane“ е интимен и визуелно зачудувачки портрет на Џејн Гудал, пионерка во приматологијата чија револуционерна работа со шимпанзата го промени начинот на кој го разбираме животинскиот свет и себеси. Преку претходно невидени архивски снимки од 1960-тите, филмот на режисерот Брет Морген ја следи младата Џејн додека таа сама ја истражува танзаниската дивина, без формална научна обука, но со неверојатна упорност, трпение и сочувство. Со препознатливата музика од Филип Глас, „Џејн“ е повеќе од само биографски филм; тоа е приказна за љубопитност, храброст и врската помеѓу човекот и природата што продолжува да инспирира и денес.

„Food, Inc.“

„Food, Inc.“ е провокативен и откривачки документарец кој фрла светлина врз скриените страни на индустриското производство на храна во Америка и, индиректно, во поголемиот дел од светот. Режисерот Роберт Кенер, во соработка со истражувачи и експерти од прехранбената индустрија, покажува како корпорациите го контролираат речиси секој чекор од производствениот синџир, од нивата до супермаркетот. Филмот се занимава со теми како што се генетски модифицираните култури, монополите над семињата, суровоста кон животните и условите за работа во кланиците, како и влијанието на сето ова врз животната средина и здравјето на луѓето. „Food, Inc.“ не нуди готови решенија, но го поттикнува гледачот да размисли за секој залак и за системот што го овозможува.

„The Year Earth Changed“

„The Year Earth Changed“ е тивок, но моќен документарец кој прикажува една извонредна година во која светот накратко застана, поточно 2020 година. За време на глобалниот карантин предизвикан од пандемијата, луѓето останаа дома, а природата воздивна со олеснување. Нараторот Дејвид Атенборо нè води низ неверојатни сцени од целиот свет, вклучувајќи делфини во каналите на Венеција, птици што пеат погласно во тишината на градовите и животни кои се враќаат на просторите што некогаш ги избегнувале. „The Year Earth Changed“ не ја романтизира пандемијата, туку нуди увид во тоа колку бргу реагира природата кога ѝ даваме простор и каков би можел да биде светот ако научиме да живееме во рамнотежа.

„An Inconvenient Truth“

„An Inconvenient Truth“ е еден од највлијателните документарци за климатските промени, кој ја подигнува свеста за глобалното затоплување. Филмот се фокусира на поранешниот потпретседател на САД, Ал Гор, кој преку серија презентации, податоци и лични анегдоти, презентира научни докази за човековото влијание врз климата и предупредува на последиците од неактивноста. Иако се потпира на формат на предавање, „An Inconvenient Truth“ успеа да пренесе сложена тема на широката публика и да предизвика глобална дебата. Денес, речиси две децении подоцна, многу од предвидувањата во филмот за жал почнаа да се остваруваат, што му дава уште поголема тежина.

„My Octopus Teacher“

„My Octopus Teacher“ е трогателен и интимен документарен филм што го следи необичното пријателство помеѓу режисерот Крег Фостер и див октопод во плитките води богати со алги покрај брегот на Јужна Африка. Во текот на една година секојдневно нуркање, Фостер го набљудува неговиот животен циклус, стратегиите за преживување и неверојатната интелигенција, а воедно ја открива и својата поврзаност со природата. Филмот не е само приказна за едно фасцинантно морско суштество, туку и размислување за емпатијата, ранливоста и учењето од светот околу нас. „My Octopus Teacher“ плени со својата емоционалност и прекрасни визуелни ефекти, потсетувајќи нè колку природата може да нè промени кога ѝ пристапуваме без очекувања.

„Honeyland“

„Honeyland“ е суптилен, но моќен документарец којшто го следи животот на Хатиџе Муратова, последната традиционална пчеларка во речиси напуштен дел од Македонија. Без нарација или интервјуа, филмот го доловува нејзиниот секојдневен живот во хармонија со природата додека таа внимателно го собира медот, оставајќи „половина за пчелите“, следејќи го непишаното правило за одржливост. Но, нејзиниот свет се менува со доаѓањето на ново семејство кое ги игнорира овие правила и ја нарушува кревката рамнотежа меѓу луѓето, животните и животната средина. „Honeyland“ е тивка еколошка парабола и длабок човечки портрет. Филм што малку кажува, но остава моќен впечаток.

„Born to Be Wild“

„Born to Be Wild“  е топла и визуелно фасцинантна посвета кон луѓето кои ги посветуваат своите животи на спасување на дивите животни. Снимен на две локации, во африканската савана и џунглите на Борнео, филмот ја следи работата на две извонредни жени - д-р Дафне Шелдрик, која се грижи за сирачиња од слонови во Кенија, и д-р Бируте Галдикас, која спасува младенчиња од орангутани во Индонезија. Преку трогателни средби и одгледување на животни, „Born to Be Wild“ ја покажува моќта на сочувството, важноста на реставрацијата на живеалиштата и длабоката врска што може да постои помеѓу луѓето и дивината. Нарацијата од легендарниот Морган Фримен и прекрасните снимки го прават овој филм инспиративно искуство за сите генерации.

„March of the Penguins“

„March of the Penguins“ е класика меѓу документарците за природата, и тоа со добра причина. Режисерот Лук Жаке ја раскажува привлечната приказна за годишната миграција на царските пингвини низ суровата, смртоносна студена внатрешност на Антарктикот, каде што овие неверојатни родители птици патуваат стотици милји за да се размножуваат. Во американската верзија, приказната ја раскажува и Морган Фримен, што додава дополнителна емоционална длабочина на филмот. „March of the Penguins“ не е само визуелно спектакуларен, туку и огромен успех. Всушност, филмот заработи 127 милиони долари на глобалните бокс-офиси и ја освои наградата Оскар за најдобар документарец. Приказната за издржливост, жртвување и преживување во најтешките услови останува една од најмоќните некогаш раскажани за животинското царство.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар