Одлуката на американските регулатори да дозволат формирање на биткоин ЕТФ (од англиски exchange-traded funds - фондови што се тргуваат на берза) дополнително ја зголеми популарноста на овој вид индексирани фондови, кои во изминатиов период привлекуваат сè повеќе инвеститори на глобално ниво. Условно кажано, цехот го плаќаат таканаречените заедничките фондови (mutual funds), од кои од година на година сè поголем капитал се одлева кон ЕТФ.
За ваквите трендови побаравме мислење од Снежана Поповска, финансиска техничка аналитичарка, и од Васко Богдановски, инвестициски портфолио-менаџер, кој е соосновач и извршен партнер во „Опфолио“ (Opfolio).
Уникатни предности
Прочитај повеќе
„Блекрок“ меѓу гигантите кои добија одобрение за биткоин ЕТФ фондови
Американските регулатори за првпат одобрија фондови со кои се тргува преку берза, а кои инвестираат директно во биткоин.
11.01.2024
Одобрени се биткоин ЕТФ фондови, пресвртница за криптосредствата
Потег што беше најавен како значаен настан за секторот на дигитални средства вреден околу 1,7 трилион долари.
11.01.2024
ББА-анализа: Сегашноста и иднината на инвестирањето се во ЕТФ
Има одреден потенцијал за понатамошен развој на акциските ЕТФ во регионот Адрија, благодарение на прекумерните заштеди на домаќинствата и солидниот раст на номиналните плати.
10.07.2023
Поповска смета дека интересот за инвестирање во ЕТФ е еднакво голем исто како и во поединечни акции.
„Одлуката пред сè зависи од типот на самиот инвеститор, какви се неговите очекувања за принос, колку е склон кон преземање ризик, нивото на едукација, достапноста до информации и анализи за хартиите од вредност“, вели Поповска.
Според неа, инвестирањето во ЕТФ се должи пред сè на нивната популаризација, особено во последните неколку години, благодарение на нивниот лесен пристап и можност да се тргуваат на ист начин како и акциите.
„Дополнително, ЕТФ нудат можност за диверзификација, инвестирање во портфолио од акции, за кои да се купат поединечно се потребни поголеми средства“, укажува Поповска.
Слично размислува и Богдановски. Според него, ЕТФ стануваат сè попривлечни бидејќи нудат уникатен спој на предности во споредба со другите инвестициски опции односно диверзификација, пониски трошоци, флексибилност, транспарентност, разновидност и пристапност.
„Една од најголемите придобивки на ЕТФ е нивната способност веднаш да го диверзифицираат вашето портфолио. Со купување еден ЕТФ, можете да стекнете изложеност кон стотици или дури илјадници акции или обврзници. Тоа ги намалува ризикот и зависноста од перформансите на која било поединечна хартија од вредност“, објаснува Богдановски.
Тој додава дека, општо земено, ЕТФ имаат пониски надоместоци во споредба со активно управуваните инвестициски фондови.
„Тоа е затоа што тие ги следат индексите пасивно, со што се избегнуваат надоместоците за тимот од портфолио-менаџери што би носеле одлуки за инвестирање“, вели Богдановски.
Тој посочува дека за разлика од инвестициските фондови, со ЕТФ се тргува исто како и со акции, па тие може да се купуваат и продаваат во секое време во текот на пазарните часови.
„Оваа флексибилност дава поголема контрола и го олеснува реагирањето за време на нагли промени на пазарот“, укажува Богдановски.
Кога станува збор за транспарентноста, тој додава дека повеќето ЕТФ секојдневно ги објавуваат хартиите од вредност во кои инвестирале, јасно споделувајќи ги инструментите на кои се изложени.
„Пазарот на капитал со ЕТФ нуди огромен избор на опции, овозможувајќи да се таргетираат одредени инвестициски класи, индустрии или инвестициски стратегии. Оваа разновидност го олеснува наоѓањето на ЕТФ што би биле усогласени со инвестициските цели и толеранцијата на ризик на инвеститорот“, вели Богдановски.
Главни карактеристики
ЕТФ претставува кошница со хартии од вредност што се тргува на берзата исто како што се тргува со акции.
Цените на акциите на ЕТФ флуктуираат цел ден во зависност од интересот за купување и продавање, што е различно од заедничките фондови, кои тргуваат само еднаш дневно, по затворањето на пазарот.
ЕТФ може да ги содржи сите видови инвестиции, вклучувајќи акции, стоки или обврзници.
ЕТФ нудат ниски стапки на трошоци и помалку брокерски провизии отколку купување акции поединечно.
Потребна е едукација
На прашањето дали има интерес меѓу македонските инвеститори за инвестирање во вакви фондови или преовладува инвестирањето во поединечни домашни и странски акции, Поповска вели дека дефинитивно има интерес и смета дека трендот за инвестирање во ЕТФ меѓу македонските инвеститори ќе продолжи да расте преку поголема едукација и информираност за нив, особено за тоа каде и како може да се инвестира во нив.
„Сè додека не се појават на пазарот рисрч-компании и инвестициски советници што би давале инвестициски совети и анализи за тоа како и во кои акции да се инвестира, за македонските инвеститори посигурен избор ќе бидат ЕТФ“, вели Поповска.
Од друга страна, Богдановски смета дека кај македонските инвеститори сè уште преовладува инвестирањето во поединечни домашни и странски акции.
„Оние, пак, што инвестирале средства во ЕТФ, главно поради поголемата диверзификација и пониските трошоци, тоа најчесто го прават во фондови што пасивно ги следат пазарните индекси S&P 500 и Nasdaq“, вели Богдановски.
Тој лично смета дека диверзификацијата и пониските трошоци не се единствените предности на инвестирањето во ЕТФ и дека тие треба да се користат за вложување во специфични потсектори или инвестициски стратегии што имаат потенцијал за раст благодарение на некој тренд на кој се изложени.
„Па така, доколку сметате дека потсектор од одредена индустрија ќе доживее брз раст, а сè уште е рано да ги идентификувате компаниите што ќе имаат најдобри перформанси па да инвестирате во нив, преку ЕТФ можете предвидените средства да ги вложите во целиот тој потсектор“, објаснува Богдановски.
Каде би инвестирале?
На прашањето во кои светски и регионални ЕТФ би инвестирале во моментов, Поповска вели дека за одговор на прво треба да го знае инвестицискиот хоризонт на инвеститорот.
„Кога го анализираме пазарот, секогаш имаме трендови и поттрендови, во зависност од тоа која временска рамка ја анализираме, дали зборуваме за една недела, месец, година или повеќе. Моментално пазарот се наоѓа во инфлекшн поинт (inflection point - пресвртна точка) и би била претпазлива во однос на инвестирање во овој момент, пред сè поради геополитичките ризици, инфлацијата и, не помалку важно, претседателските избори во САД“, вели Поповска.
Според неа, при анализа на пазарот во САД може да се забележи ротација во дефанзивните сектори, која укажува на тоа дека може да се очекуваат корекција и пониски цени кај акциите од технолошкиот и индустрискиот сектор, како и во секторот на дискрециска потрошувачка.
„Повеќе би се фокусирала на акции од земјите во развој и од нашиот регион. Дополнително, пазарот на берзански стоки заслужува особено внимание. За крај сакам да додадам дека одличен пример за инвестирање во ЕТФ можеме да видиме во Хрватска, каде што за нив има сè поголем интерес од инвестициската заедница“, вели Поповска.
Богдановски вели дека дел од нивното инвестициско портфолио, сопственост на компанијата „Опфолио“ АД Скопје, е инвестирано и во ЕТФ и дека средствата се распределени во внимателно селектирани активни ЕТФ со различни инвестициски стратегии.
„Анализирајќи го приносот наспрема преземениот ризик во текот на цел пазарен циклус или барем во период од најмалку пет изминати години, утврдуваме дали фондот има капацитет да ги надмине соодветниот репер и конкуренцијата. Како битни фактори при изборот на еден фонд ги земаме стручностa на менаџерите, ресурсите со кои тие располагаат, квалитетот на нивното управување, како и тоа колку долго ја вршат менаџерската функција“, вели Богдановски.
Тој додава дека предвид се зема и стратегијата на фондот, утврдувајќи дали менаџментот поседува конкурентна предност што со години и доследно му овозможува подобро селектирање на хартии од вредност.
„Како ЕТФ во кој би инвестирале во моментот би го издвоил ’Алфа архитект фридом 100 ЕМ“ (Alpha Architect Freedom 100 Emerging Markets ETF - FRDM), кој нуди уникатна и потенцијално атрактивна опција за инвеститорите што бараат изложеност кон пазарите во развој инвестирајќи во 100-те најголеми и најликвидни компании што имаат економски активности во земјите во развој со највисоки нивоа на лична и економска слобода“, посочува Богдановски.
Тој објаснува дека со овој ЕТФ се добива изложеност кон пазарите во развој, кои историски во просек нудат поголем потенцијал за раст во споредба со развиените пазари на капитал, а истовремено се избегнуваат ризиците што произлегуваат од држави водени од авторитарни лидери, како непочитување на политичките права и граѓанските и економските слободи.