Меѓународниот монетарен фонд позајмува рекордна сума од 150 милијарди долари за речиси сто земји, што е доказ за неговата растечка улога како заштитна помош против финансиските и политичките опасности од светот по пандемијата.
Првенствено поради зголемените трошоци за задолжување и воените конфликти, ММФ мораше да гаси повеќе економски пожари, вклучувајќи во Украина, Египет и на други места во Африка, како и во Аргентина и Пакистан.
Распоредот на кредитот на ММФ, клучна мерка за парите исплатени од Фондот со седиште во Вашингтон, се искачи на околу 151 милијарда долари на крајот на февруари, според пресметките на „Блумберг“ за податоците на ММФ. (ММФ ја наведува цифрата како 113 милијарди долари од неговата девизна резервна актива, наречена специјални права на влечење.)
Тоа веројатно ќе се зголеми уште повеќе откако Фондот ќе го финализира зголемувањето на поддршката за Египет на осум милијарди долари, најверојатно месецов, со што вкупниот износ ќе дојде до неодамнешниот рекорд во август.
Иако пандемијата се движи кон минатото, „земјите сè уште минуваат низ притисок и оптоварување“, рече Масуд Ахмед, претседател на Центарот за глобален развој и поранешен шеф на одделот за Блискиот Исток на ММФ. „Светот стана геополитички пооптоварен. Има повеќе тензии и конфликти“.
Повеќе од 50 од тие должници имаат активни програми за заеми или гаранции - околу една четвртина од членовите на Фондот. Иако тоа е намалено од 90 за време на пандемијата на ковид-19 - и во голема мера со помали итни заеми со нула камата - сепак тоа е најмногу досега според нормалните програми за задолжување на Фондот.
Кристалина Георгиева, управна директорка на Фондот од 2019 година, предупреди дека зголемениот јаз во приходите меѓу богатите и сиромашните земји е главен фактор што ја поттикнува нестабилноста. Другото е конфликт.
„Гледаме дека довербата се намалува и меѓу нациите, со пораст на геополитичките тензии“, истакна таа во говорот минатата недела. „Фрагментиран свет би бил посиромашен и помалку безбеден“, рече таа, осврнувајќи се на ефектите од руската инвазија на Украина, војната меѓу Израел и Хамас и „многу други што често не се на насловните страници“.
Со оглед на тоа потекло, не е изненадувачки што многу од позајмувачите на Фондот, вклучувајќи и некои од неговите најголеми, Аргентина, Египет и Украина - се преклопуваат со врвните геополитички приоритети на Вашингтон.
„САД го гледаа Фондот како витална алатка за промовирање на сопствената национална безбедност, економската благосостојба и интересите за финансиската стабилност низ целиот свет“, рече Марк Собел, поранешен функционер на американското Министерство за финансии, кој помина речиси две децении фокусиран на меѓународната политика, особено на ММФ. Западните и, секако, американските официјални лица гледаат на ММФ како на прв одговор.
Поддржувањето на Украина против Русија дава истакнат пример, со гласањето на Фондот за обновување на правилата за да се дозволи кредитирање на земја во војна, одлука што е овозможена само со поддршката на САД, кои имаат удел од 16,5 отсто од гласовите на доказ за вето.
Двата други најголеми заемопримачи - кои сочинуваат вкупно 58 милијарди долари, речиси половина од вкупниот ненамирен кредит - се Аргентина и Египет, долгогодишни клиенти на Фондот.