Пресврт: Еуриборот расте - што се случува?

Референтната каматна стапка Еурибор, која ја одредува каматата на кредитите со променлива стапка, лани постепено се намалуваше речиси до крајот на годината, што беше добра вест за оние кои се задолжуваа или размислуваа за задолжување. Сепак, во првите денови од новата година се случи пресврт – Еуриборот расте.

При утврдување променливите каматни стапки, банките најчесто користат шестмесечен Еурибор, поретко тримесечен Еурибор. И двете ги достигнаа најниските вредности лани на претпоследниот ден од 2024 година, а потоа вредноста почна да расте.

Тие најниски вредности на крајот на минатата година, веќе во понеделникот беа три отсто повисоки (шестмесечен Еурибор) и речиси четири отсто повисоки (тримесечен Еурибор). Повисок Еурибор додека се одржуваат банкарските маржи значи поскапо задолжување.

Прво, да разјасниме дека Еурибор го одредува Европската банкарска федерација, додека Европската централна банка (ЕЦБ) ги одредува клучните каматни стапки. Одлуките на ЕЦБ индиректно влијаат на Еуриборот. Од трите клучни каматни стапки на ЕЦБ, онаа најтесно поврзана со Еурибор е основната депозитна стапка – каматната стапка по која деловните банки депонираат во централните банки. Оваа е зацементирана на три проценти од 18 декември.

На декемврискиот состанок на креаторите на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), некои веќе се прашуваа дали јануари 2025 година може да донесе поголемо намалување. „Не размислуваме за тоа“, одговори тогаш претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард, инсистирајќи дека понатамошната политика зависи од идните податоци.

Кој е крив за порастот на Еуриборот?

Што значи тоа што Еуриборот ги надминува одлуките на ЕЦБ како што можеме да видиме од графиконот?

Аналитичарот на „Блумберг Адрија“, Михаел Блажековиќ, објасни дека порастот на Еурибор е поттикнат од несигурноста околу потенцијалните царини на САД и порастот на инфлацијата во еврозоната во декември на 2,4 проценти (на годишно ниво) – повисоката инфлација првенствено може да се припише на сезонските трошоци за одмор и скромното зголемување на цените на гасот, вели тој.

„Очекуваме дека идните царини ќе бидат потаргетирани и поселективни, наместо да имаат широко влијание врз целата економија на ЕУ. Ова треба да ја поддржи тековната траекторија на намалување на стапките на ЕЦБ. Покрај тоа, натамошното намалување на стапките на ЕЦБ е поттикнато од континуираната слабост на германската индустрија“, додаде тој.

Податоците за повисока инфлација на крајот на годината не беа изненадување, а експертите изразија очекувања дека ЕЦБ повторно ќе ги намали каматните стапки на следниот состанок на 30 јануари. Дали тоа ќе се случи и колку длабок ќе биде резот, останува да видиме.

Чарли Корнс, економист во Центарот за економски и деловни истражувања, изјави дека се очекува само едно намалување во првата половина од годината, пишува „Блумберг“. Гледајќи ги најновите податоци во еврозоната, Сајрус де ла Рубија, главен економист во Комерцијална банка од Хамбург, истакна дека трошоците во услужниот сектор се зголемиле уште посилно во декември отколку во ноември, најверојатно поради повисоките плати. Некои од повисоките трошоци се пренесени на купувачите, што доведе до повисоки продажни цени: „За монетарната политика, тоа значи дека централната банка треба да остане претпазлива и само малку да ги намали каматни стапки во првиот квартал од 2025 година“.

Какви ќе бидат каматите до крајот на годината?

Блажековиќ останува на својата прогноза за 2025 година: „Очекуваме тримесечниот Еурибор да се приближи до два проценти до крајот на годината, најмногу поради очекуваното намалување на референтната каматна стапка на ЕЦБ“. Понискиот Еурибор ќе донесе пониски каматни стапки на заемите со променлива стапка, што пак може да ги забрза повисоките капитални расходи на компаниите низ ЕУ. „Пониските финансиски трошоци, исто така, би можеле да ги зголемат профитните маржи и да обезбедат поволна средина за раст на бизнисот“.

Се очекува и намалување на основната каматна стапка за депозитите на ЕЦБ на два отсто. Ова го предвидуваат економистите кои учествуваа во анкетата на „Блумберг“ во средината на декември. Просечната прогноза вели дека таа ќе падне на 2,5 отсто до крајот на првиот квартал на 2025 година (50 базични поени пониско од денес) и на 2 отсто до крајот на вториот квартал, по што се очекува ЕЦБ да ја стави во мирување.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар