Колку ќе поевтинат кредитите и дали се исплати рефинансирање?

По чекорите што ги презеде Народната банка за олабавување на монетарната политика, јавноста очекува тоа позначително да се пренесе и кај каматните стапки на кредитите, односно деловните банки да излезат со поевтини кредитни продукти на пазарот.

Факт е дека монетарната политика преку олабавувањето на монетарните услови, создава предуслови за намалување на цента на кредитите, вклучувајќи ги и станбените кредити. Сепак интензитетот и брзината на намалувањето ќе зависат од повеќе фактори, велат од Народната банка, како што се степенот на конкуренција во системот, структурата на билансите, видот на договорните каматни стапки (фиксни или променливи), како и перцепциите и очекувањата на банките и клиентите за идните економски изгледи и ризици.  

Монетарните власти велат дека засега е рано да се очекува повидливо приспособување од страна на банките, бидејќи преносот на сигналите од монетарната политика врз каматната политика на банките се одвива постепено и со одредено задоцнување. Наедно, и самите промени во каматната политика на банките не се исклучиво поврзани со промените во монетарната политика.

„Впрочем и при циклусот на монетарно затегнување во изминатиот  период, зголемувањето на каматните стапки на банките не беше со ист интензитет со зголемувањето на основната каматна стапка. Од друга страна, во еврозоната на пример преносот беше поизразен и каматните стапки на банките се зголемија многу повеќе од кај нас. Со ова, тековно цената по која се задолжуваат граѓаните и корпоративниот сектор кај нас е речиси идентична со онаа во еврозоната. Претходно, каматните стапки на кредитите кај нас беа повисоки во однос на еврозоната за околу 3 процентни поени. Оттука, не би се очекувало ниту намалувањето во целост да го следи намалувањето на основната каматна стапка, а самите промени ќе зависат и од други фактори, како што се  потребите за соодветно приспособување во структурата на портфолијата и билансите на банките на новите услови, перцепциите за ризиците, конкуренцијата сл.“, велат од Народната банка.

Основната каматна стапка моментално е 5,8 проценти, а годинава беше двапати намалена: еднаш во септември, од 6,3 на 6,05 проценти, и потоа во октомври, на нивото на актуелната вредност. Во октомври просечната каматна стапка на вкупните кредити изнесувала 5,38 проценти и е намалена за 0,03 п.п. и 0,11 п.п. на месечна и на годишна основа, соодветно. Од друга страна, просечната каматна стапка на вкупните депозити забележа месечен и годишен раст од 0,06 п.п. и 0,40 п.п, соодветно, и изнесува 2,07 проценти. 

„Просечната каматна стапка на новоодобрените кредити во октомври изнесува 4,81 проценти и бележи месечно и годишно намалување од 0,17 п.п. и 0,74 п.п., соодветно. Просечната каматна стапка на новопримените депозити оствари месечно и годишно зголемување од 0,24 п.п. и 0,52 п.п., соодветно, и изнесува 2,84 проценти“, соопшти Народната банка. 

Има услови за натамошно олабавување на монетарната политика

За тоа дали може да очекуваме понатамошно намалување на основната каматна стапка, а со тоа и на каматните стапки на кредитите, од Народната банка велат дека за тоа ќе бидат клучни два сегмента. Првиот е инфлацијата, каде што трендовите се поволни. Досегашните движења покажуваат просечна инфлација од 3,4 проценти, што е во рамките на проекцијата на Народната банка од 3,5 проценти. Од НБРМ очекуваат инфлацијата да продолжи да забавува и во следниот период, се разбира под претпоставка за отсуство на некои поголеми надворешни и домашни шокови. Вториот значаен сегмент е девизниот пазар, кој според централната банка исто така засега е поволен.

„Изминатата година и оваа во континуитет откупуваме девизи, што покажува здрава надворешна позиција на економијата. Интервенциите придонесуваат за пораст на резервите, кои континуирано се одржуваат на адекватно ниво. Исто така, значаен фактор со оглед на нашата поврзаност со ЕУ е поставеноста на ЕЦБ, која во три наврати ги намали каматите, а се очекува оваа политика да продолжи и во 2025 година. Натамошниот континуитет на овие фактори ќе овозможи и простор за натамошна релаксација. Нашиот следен состанок за одлучување е овој месец, декември, кога ќе ги земеме предвид сите домашни и надворешни параметри и ќе донесеме соодветна одлука“, велат од Народната банка.

Од деловните банки исто така сметаат дека во моменталните околности може да се очекува понатамошно намалување на каматните стапки, и на европските и на домашните финансиски пазари. Во моментот на пишување на овие редови стигна и веста дека Европската централна банка повторно ја намалила референтната каматна стапка, овој пат за четвртина поен, на три проценти. Тоа е четврто кратење на трошоците за задолжување од јуни наваму.

„Глобално гледано, јасно е дека двоцифрената инфлација е минато, но сѐ уште се забележуваат раст на цените на услугите и неизвесности поврзани со цената на храната. Според некои аналитичари, временските промени и неочекувани настани можат да имаат негативно влијание, како што е на пример порастот на цената на шеќерот како резултат на сушата во Бразил, што може да биде случај и со голем број други прехранбени продукти. Не смее да се заборави и фактот дека промената во политичкиот врв на САД може да има значајно влијание врз геополитичките и економските односи во светот, а со тоа и врз појава на нови непредвидени предизвици“, коментираат за „Блумберг Адрија“ од „Комерцијална банка“.

Фиксните каматни стапки кај станбените кредити само малку ќе се намалат

Ги прашавме трите најголеми банки во земјава дали се подготвуваат за поизразен конкурентски настап во смисла на понуди за рефинансирање на кредитите и сл., кога клиентот добива поповолни услови од претходно договорените.
Во дадениот рок само од „Комерцијална банка“ ни одговорија дека рефинансирањето во услови на здрава конкуренција на банкарскиот пазар е континуиран процес, кој е поизразен во услови на пад на каматните стапки.

„Се разбира, клиентот треба да има соодветна кредитна способност и уредна кредитна историја. Станбените кредити, на пример, со години се најевтиниот банкарски кредит во Македонија, со најдолг период на фиксна каматна стапка. Како резултат на тоа, во портфолиото на станбени кредити има кредити што сѐ уште се во период на отплата со фиксни каматни стапки, кои се пониски од актуелните. Можно е фиксните каматни стапки кај станбените кредити во идниот период да имаат само благ тренд на корекција надолу, имајќи предвид дека и во услови на глобална економска криза се задржаа на доста ниско ниво“, објаснуваат од „Комерцијална банка“.

На нашето барање да направат симулација на една понуда за рефинансирање кредит, од банката ни одговорија дека за тоа е потребно да се познати повеќе параметри, како што е износ на кредит, висина на каматни стапки пред и по рефинансирањето, како и преостанатиот рок на отплата на кредитот. Во „Комерцијална“ сметаат дека преку понудите од банките исклучително е важно клиентите однапред да бидат целосно запознаени со крајниот исход од рефинансирањето, вклучувајќи ги и сите трошоци што може да бидат дел од процесот, за да имаат јасна претстава за исплатливоста на целата конструкција, која крајно треба да им овозможи долгорочно делумно финансиско олеснување.

„Затоа препорачуваме индивидуална анализа и пресметка за секој конкретен кредит наместо генерализирана. Притоа, ако се има предвид дека станбените кредити повеќе години имаат ниски каматни стапки, благото идно намалување при рефинансирање не може да води кон драстично намалување на месечниот ануитет, особено не за помали износи на кредити“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар