Новиот шеф на најголемата енергетска компанија во Украина има амбициозен план за годинава: да избегне увоз на природен гас преку зголемување на домашното производство за да ги задоволи потребите на земјата - дури и во услови на руска инвазија.
„Планот предвидува ’Нафтогас’ (Naftogaz) годинава да го зголеми производството за осум отсто, а приватните компании за 16 отсто, поради забраната за извоз на гориво“, рече извршниот директор Олексеј Чернишов во интервју три месеци по преземањето на функцијата. Исто така, не предвидува територијални загуби или уништување капацитети за екстракција на гас, што може да претставува ризик за потфатот.
Потегот за заобиколување на увозот на гас ќе го означи првиот чекор во историјата на земјата од независноста во 1991 година. Со влегувањето на војната во втората година, Украина се соочува со оштетена економија и напади од силите на Владимир Путин врз енергетската инфраструктура на земјата. „Штетите на постројките за нафта и гас веќе изнесуваат околу милијарда долари“, посочи Чернишов.
„Зголемувањето на домашното производство е наша стратегиска цел и ние сами треба да се справиме со тоа“, рече тој во својата канцеларија во главниот град Киев. „Тоа не е само деловно прашање - тоа е прашање на опстанокот и независноста на Украина“.
На крајот на минатата година, Меѓународниот монетарен фонд процени дека Украина ќе мора да купи пет милијарди кубни метри гас во 2023 година. „’Нафтогас’ го очекува истото тоа во своето најлошо сценарио“, рече генералниот директор.
Во последниве месеци, државниот ентитет увезе помалку гас од планираното за помош во производство на електрична енергија откако инфраструктурата беше погодена од руски воздушни напади. „Компанијата купи околу половина од двете милијарди кубни метри гориво што ги планираше од крајот на октомври“, рече Чернишов.
Тој ги нарече напорите на производителите на гас да го одржат производството „херојски чин“, а во тоа помага и дисциплината на домаќинствата. Топлото време ѝ помогна на Украина да ја преброди зимата. „’Нафтогас’ обезбеди снабдување со гас низ целата земја, дури и во области како што е регионот Донецк, каде што се во тек тешки борби“, рече Чернишов.
Ситуацијата што се оствари оваа зима влијаеше на планот на „Нафтогас“ да избегне увоз на гас, иако постои шанса сепак да мора да купи две милијарди кубни метри гас, како што додаде тој.
„Но ова не е нашиот основен план“, рече тој. „Тоа е да се потпреме на себеси“.
Владата ги замрзна тарифите за комунални услуги за домаќинствата за да им помогне на семејствата по падот на приходите од руската инвазија, но вети дека ќе ја компензира разликата меѓу увезениот гас и домашните цени за „Нафтогас“. „Тоа уште не е направено, бидејќи нејзиниот долг кон ’Нафтогас’ е 177 милијарди гривни (4,8 милијарди долари), додека општините и компаниите за дистрибуција на гас должат 112 милијарди гривни“, рече Чернишов.
Во интервјуто, тој исто така рече дека има цел да постигне компромис во март за договор за реструктурирање со некои сопственици на обврзници, откако владата ефективно го блокира плаќањето долгови за да заштеди средства за купување гас. „Нафтогас“ минатата година задоцни со емисиите за 2022 и 2026 година, откако не успеа да добие доволно поддршка од сопствениците на обврзници за двегодишно замрзнување на долгот, додека постигна договор за реструктуирање на обврзниците од 2024 година.
Последниот предлог за долг на компанијата наиде на противење од групата, која ги отфрли претходните планови за одложување на плаќањата на главнината и каматите за 835 милиони долари од веќе ненамирениот долг.
„Има сопственици на обврзници што имаат шпекулативни амбиции, бидејќи цената на обврзниците е ниска и ако ги купат тие обврзници и извршат притисок, ќе заработат“, рече тој. „Сакам да постигнам договор со сите. Довербата на сопствениците на обврзници е важна за нас, сакам тие да ни веруваат мене и на компанијата“, нагласи Чернишов.