Цената на природниот гас во Европа се искачи на највисоко ниво во речиси четири месеци, откако планираните штрајкови во Норвешка се закануваат дополнително да го затегнат пазарот кој веќе се мачи поради намалувањето на снабдувањето од Русија.
Референтните фјучерси, кои годинава веќе се двојно зголемени, денеска пораснаа за цели 9,8 отсто. Околу 13 отсто од норвешкиот дневен извоз на гас се изложени на ризик поради плановите за ескалација на претстојниот штрајк на менаџерите, предупреди во текот на викендот националното лоби за нафта и гас. Со штрајкот што почнува во вторник треба да се затворат три полиња, а за следниот ден планираната акција би опфатила уште три проекти.
Снабдувањето од Норвешка станува сè поважно за континентот откако пратките од неговиот најголем снабдувач, Русија, паднаа поради војната во Украина и последователните санкции против Москва. Влијанието се шири низ европската економија, повредувајќи ги индустриите кои не можат да ги пренесат зголемените трошоци за гориво на крајните корисници.
„Со цени на овие нивоа, нема сомневање дека навлеговме во територијата на колапс на побарувачката, што на крајот може да помогне да се стабилизира пазарот“, рече Оле Хансен, шеф на стратегија за суровини во Saxo Bank. „На краток рок, со трговците кои се под притисок и одат на одмор, може да видиме пониски нивоа на активност со текови на вести кои го диктираат нивото на нестабилност“, додаде тој.
Холандските фјучерси за гас, репер за европскиот пазар, беа повисоки за 8,3 проценти на 160,09 евра за мегават-час во 11:44 часот во Амстердам, што е највисоко ниво во текот на еден ден од 9 март. Еквивалентот во Велика Британија пораснал за цели 16 отсто.
Колапс на побарувачката
Големите индустрии во европската централа - Германија, би можеле да се соочат со колапс поради намалувањето на испораките на гас, предупреди највисокиот претставник на синдикатот на земјата пред клучните разговори со канцеларот Олаф Шолц.
„Енергетската криза веќе ја турка инфлацијата на рекордно високо ниво и може да доведе до социјални и работнички немири“, вели Јасмин Фахими, претседателка на Германскиот синдикален сојуз, во интервју за весникот Bild am Sonntag.
Русија ја намали испораката преку најголемиот гасовод „Северен тек“ за 60 отсто, а планирано е целосно да го затвори гасоводот следната недела заради одржување. Германија изрази сомнеж дека снабдувањето ќе продолжи по завршувањето на работите.
Германскиот индустриски сектор, кој сочинува од 35 до 40 отсто од побарувачката на гас, се чини особено ранлив на потенцијалниот ризик од Русија да го прекине протокот, бидејќи испораките за зимско и централно греење ќе бидат приоритет, велат аналитичарите на Bloomberg Intelligence.
Иако електраните имаат одредена флексибилност да се префрлат на други горива, целосното намалување на руските испораки за Германија во август ќе ја уништи побарувачката за 20-25 милијарди кубни метри, или 27 отсто во споредба со 2021 година.