Неделата ја започнуваме со преглед на највпечатливите приказни од минатата седмица.
Млади македонски претприемачи, студенти, но и искусни универзитетски професори во 2024-та привлекоа големо внимание во јавноста со своите изуми.
Од иновативни одржливи материјали што придонесуваат за подобрување на животната средина до паметни уреди што препознаваат емоции и отпад, овие уникатни производи покажуваат сериозен потенцијал за широка примена во различни индустрии.
Повеќето работат со вештачка интелигенција, а некои од нив се нешто досега невидено на глобалниот пазар, па расте и интересот кај странските инвеститори.
Декемврискиот пад на прометот на Македонска берза не ја уништи рекордната 2024
Мекедонската берза 2024 година неминовно ќе ја потцрта со златна боја. Годината изобилува со добри резултати во повеќе сегменти, а срушени се и неколку рекорди. Најзначајниот е на индексот МБИ10, кој ја заврши годината на рекордно ниво од 10.200,91 индексни поени. Тоа значи дека македонскиот индекс во текот на минатата година се зголемил за фантастични 66,78 проценти.
Со ваков енормен раст повеќе од веројатно е дека индексот МБИ10 ја завршува годината меѓу елитата во светски рамки. „Блумберг Адрија“ најредовно ја следи берзата, па за добрите резултати кои беа на повидок пишувавме уште пред неколку месеци, потцртувајќи го септември, кога македонскиот МБИ10 се најде меѓу топ петте индекси во светот по остварениот раст.
Македонска берза
Водич за почетници: Како Македонец да вложи во индексот S&P 500
Главните берзански индекси забележаа двоцифрен принос во 2024 година, така што не е изненадување што постои силен интерес кај малите инвеститори да бидат дел од подемот на берзите. Многумина кои за прв пат влегуваат на берза обично избираат инвестиции кои ги следат најголемите индекси, а обично тоа е некој американски индекс, како што е S&P 500 или глобалниот индекс MSCI World, кој вклучува речиси 1.500 акции од најголемите котирани компании на развиени берзи.
Разгледавме како малите инвеститори можат да вложуваат во овие индекси, и постојат неколку начини...
Забрзува поскапувањето на становите
Растот на цените на становите забрза на крајот на 2024 година. Според податоците на НБРМ во четвртиот квартал од минатата година цените на недвижностите на годишно ниво се зголемија за 10,6 отсто. Годишниот раст во третиот квартал изнесуваше 8 отсто.
Високите цени на недвижностите придонесуваат во континуитет да се намалува продажбата. Според податоците на Агенцијата за катастар кои се однесуваат на третиот квартал лани продолжи трендот кој почна во 2022 година и бројот на трансакции за продажба на недвижен имот и натаму се намалува.
Depositphotos
„Блумберг Адрија“ ТОП 25: Кој ја одбележа 2024 и ќе влијае на 2025
Во годината што измина, светската економија се зајакна, бидејќи земјите успешно ја контролираа инфлацијата, геополитичките неизвесности и преминот кон позелена и дигитална иднина. Иако прогнозите за раст сè уште се позитивни, нè очекува година полна со големи предизвици – најголемите меѓу нив се нееднаквостите, задолженоста и геополитичките тензии.
Во такво опкружување, Блумберг Бизнисвик Адрија трета година по ред ги избира поединците и идеите кои ја одбележаа изминатата година и ќе влијаат на оваа. Неизвесноста на идните настани и можните ризици се клучна карактеристика на стратегиите што сега се формираат, но сепак забележуваме оптимизам кој моментално ги движи пазарите, позитивни сигнали во приватниот сектор и очекувања за намалување на политичките тензии.
Сите прогнози за 2025
Отпорноста на инфлацијата во еден дел ќе се должи на платите кои ќе продолжат да растат, сметаат нашите аналитичари.
„Просторот за раст на платите во регионот е овозможен со подобрената состојба на пазарот на трудот, бидејќи стапките на невработеност се на или блиску до историски најниско ниво, а недостигот од работна сила станува сè поизразен ограничувачки фактор за растот“, велат тие.
Што е со обврзниците во 2025 година?
На пазарот на обврзници ќе продолжи постепеното намалување на приносите, кое започна кон средината на 2024 година. За тоа придонесуваат централните банки кои ги намалуваат каматните стапки и ги намалуваат премиите за ризик.
Bloomberg
Дали криптовалутите ќе продолжат да растат?
Годината на криптопазарот беше сè освен здодевна. Цените на криптовалутите оваа година, и покрај последните корекции, достигнаа високи, а некои дури и рекордни вредности. Меѓу нив е и најголемата криптовалута биткоинот, која неодамна ја надмина вредноста од 100 илјади долари. И за следната година познавачите очекуваат раст на цените, но пловидбата по криптоморето нема да биде мирна.
Цената на златото во 2025 година?
Во 2025 година влегуваме со големи очекувања на пазарот на благородни метали. По извонредниот раст на цените во 2024 година, поттикнат од зголемениот интерес на централните банки и геополитичките тензии, аналитичарите предвидуваат понатамошен раст на цените, иако со малку побавно темпо.
Што е со бакарот и алуминиумот?
Цените на бакарот и алуминиумот се зголемија во 2024 година. Просечните цени на бакарот до средината на декември 2024 година беа околу 10 проценти повисоки, а на алуминиумот за седум проценти повисоки во споредба со истиот период во 2023.
Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат дека побарувачката за бакар, поврзана со зелените технологии, ќе продолжи, но ќе зависи од напорите за постигнување на поставените цели за намалување на емисиите и изградбата на обновливи извори на енергија.
Македонија во 2025 година ќе биде трета по растот на БДП во регионот Адрија. Според прогнозата на нашиот аналитички тим, трендот на раст ќе продолжи и ќе биде проследен со стабилен раст на потрошувачката, инфраструктурни инвестиции и подобра надворешна побарувачка.
Србија ќе биде земја со највисок раст во регионот поради инвестициите во инфраструктурата и подобриот извозен потенцијал. Македонија ќе оствари раст од три отсто кој главно ќе се должи на подобрата домашна побарувачка и инвестициите поврзани со коридорите 8 и 10, како и проектите од областа на енергетиката.
Инфлација и каматни стапки
Аналитичарите констатираат дека инфлацијата забавува, но во наредниот период се очекува да дојде до израз нејзината отпорност.
„Имајќи предвид дека очекуваме економски раст, а платите во регионот веќе извесно време реално растат, домашната побарувачка ќе биде главниот столб на отпорноста на инфлацијата и тоа најдобро ќе се одрази во бројките за базичната инфлацијата“, велат тие.
Во однос на каматните стапки, нашите аналитичари очекуваат натамошно монетарно олабавување. НБРМ ќе ги следи чекорите на Европската централна банка.
.webp){kind=icon}