Што ќе се случи ако Трамп го отпушти претседателот на Фед, Џером Пауел?

Немилосрдниот притисок на Доналд Трамп врз Џером Пауел повторно ги потресува пазарите и покренува прашања за тоа што ќе се случи следно ако претседателот го отпушти претседателот на Федералните резерви, кој е соочен со низа проблеми. Таквиот потег би бил прв во историјата на САД и речиси сигурно би предизвикал тужба и судски спор што би ги зафатил и Вашингтон и Волстрит, а на крајот би го решил Врховниот суд на САД.

Последните превирања избувнаа на 16 јули, поради извештаите дека се очекува Трамп наскоро да покрене постапка против Пауел, кој е на нишанот на претседателот затоа што не ги послушал неговите повици за пониски каматни стапки. Трамп ги отфрли извештаите, велејќи дека разрешувањето на Пауел е „многу малку веројатно, освен ако не мора да си замине“ поради „измама“.

Тоа беше референца за пречекорувањето на трошоците за реновирање на седиштето на Федералните резерви, на што Трамп и неговите сојузници се фокусираа како потенцијална причина да го отпуштат Пауел „со причина“. Член 10 од Законот за Федералните резерви, којшто ја регулира централната банка, вели дека членовите на Одборот на гувернери на Федералните резерви, од кои еден е претседателот, можат да бидат „отстранети со причина“.

Дали пречекорувањата на трошоците претставуваат такво прекршување би било ново прашање за судовите.

Што веројатно би се случило следно ако Трамп го отпушти Пауел?

Отпуштањето би стапило на сила веднаш, но Пауел би можел веднаш да тужи, најверојатно во Федералниот суд во Вашингтон, и да побара да остане на работа додека трае судската постапка. Двете страни би поднеле поднесоци во кои ќе ги наведат своите аргументи, давајќи му на Пауел можност да го прикаже своето отпуштање како неоправдано. Судијата би можел да одржи расправа пред да донесе одлука за забраната. Исходот може да зависи од тоа дали Пауел ќе го убеди судијата дека тој - и Федералните резерви - ќе претрпат „непоправлива штета“ за време на случајот ако не се одржи статус кво.

Одлуката за враќањето на работа би била клучна бидејќи може да поминат месеци или подолго пред судијата да донесе одлука за суштината на случајот. Доколку барањето на Пауел за враќање на работа додека трае спорот биде одбиено, неговото отпуштање би останало на сила, а потпретседателот на Фед би ја извршувал функцијата претседател. Таа функција моментално ја држи Филип Џеферсон. Џеферсон беше номиниран во одборот на Фед во 2022 година од поранешниот претседател Џо Бајден. Пауел беше номиниран за претседател во 2017 година од Трамп, за време на неговиот прв мандат како претседател.

Доколку биде одобрено дека Пауел може да продолжи со работа, тој би можел да остане на функцијата додека случајот се одвива. Секоја страна би можела да поднесе жалба, што значи дека ќе се вклучи комисија на Федералниот апелациски суд, по што потенцијално ќе следи Врховниот суд.

Одлука на Врховниот суд дека Пауел треба да продолжи со работа додека трае судскиот процес најверојатно би била навестување за исходот на случајот. Иако страната што губи би можела да продолжи да го води случајот, шансите судиите подоцна да ја поништат претходната одлука би биле мали.

Што би направил Врховниот суд ако случајот стигне до таму?

Врховниот суд во мај посочи дека Трамп не може едноставно да го отпушти Пауел без никаква основа. Дозволувајќи му на Трамп да ги разреши службениците во две други агенции без да мора да даде оправдување, мнозинството во судот рече дека одлуката не значи дека претседателот има слични овластувања во Федералните резерви. Судот ја нарече централната банка „уникатно структуриран, квази-приватен ентитет“.

Сепак, пресудата ја остави отворена можноста Пауел да биде отпуштен од причина. А досието на Трамп во Врховниот суд веројатно ќе го стави во силна позиција доколку случајот стигне таму. Конзервативното супермнозинство на судот постојано одбива да ги преиспита пресудите на Трамп, доделувајќи му широк кривичен имунитет на претседателот минатата година, а потоа одобрувајќи низа барања да дозволи неговите политики што се предмет на правно оспорување да стапат на сила оваа година.

„Тие му се тргаат од патот на Трамп“, рече Џед Шугерман, професор по право на Универзитетот во Бостон, кој е експерт за претседателска моќ.

Дури и ако судиите од пониските судови или Врховниот суд утврдат дека Трамп незаконски го отпуштил Пауел, не е јасно дали тој ќе може да остане на својата работа, рече Џонатан Шауб, експерт за извршна моќ на Правниот факултет „Џ. Дејвид Розенберг“ на Универзитетот во Кентаки, кој работел под демократските претседатели во Белата куќа и Министерството за правда.

Тој посочи на два индикатори. Прво, во пресудата од 27 јуни во правната борба околу политиката на Трамп со која се ограничува правото на државјанство по раѓање, Врховниот суд го стесни овластувањето на федералните судии да обезбедат „правична помош“, што е судски нареден правен лек со кој се бара од страната да стори или да престане да прави нешто, наместо да плаќа пари за решавање на тужба. Второ, судијата Нил Горсач напиша мислење претходно во годината, сугерирајќи дека не е соодветно судовите да ги враќаат високите функционери на работа.

На што би се потпирал правниот случај?

Тоа би зависело од тоа која причина или причини ги дал Трамп. Ако претседателот го избере патот „со причина“, обвинувајќи го Пауел за лошо управување со реновирањето на седиштето на Федералните резерви, случајот може да се потпира на деталите на тој проект и кој ги донел одлуките што довеле до пречекорување на трошоците.

Законите што го опишуваат терминот „со причина“ генерално го дефинираат терминот како опфаќање на три можности: неефикасност; занемарување на должноста; и злоупотреба на службената должност, што значи неправилности, во вршењето на функцијата. Не постои консензус за тоа што конкретно значат термините, кои добија на важност во Конгресот пред повеќе од еден век. Судијата ќе мора да одлучи, врз основа на аргументите од двете страни, дали улогата на Пауел во пречекорувањето на трошоците за реновирање е еднаква на која било од трите.

Но, јасни правни преседани би биле ретки. Врховниот суд никогаш не разгледал дали претседателот имал соодветни основи да разреши функционер со причина.

„Никогаш порано не сме тестирале ваков вид закон, а секако не во контекст на Федералните резерви“, рече Адам Вајт, научник кој се фокусира на Врховниот суд и административната држава во Американскиот институт за претприемништво.

Во извештајот на предавачите на Правниот факултет Колумбија, Џејн Манерс и Лев Менанд, се вели дека неефикасноста во овој контекст е опишана како „расипничка владина администрација предизвикана од неспособни службеници“, додека злоупотребата на службената должност е окарактеризирана како „неправилно дело извршено при извршување на своите должности што предизвикало повреда на други“. Занемарувањето на должноста, рекоа тие, укажува на „неизвршување на своите должности на начин што предизвикал повреда на други“.

На судовите ќе им биде оставено да одлучат како стандардот „со причина“ ќе се примени на која било тужба од страна на Пауел.

Кој е проблемот со проектот за реновирање на Фед?

Фед е во средината на првото големо реновирање на своите две главни згради во Вашингтон откако беа изградени во 1930-тите. Централната банка соопшти дека проектот е дизајниран да ги намали трошоците со текот на времето преку консолидирање на работењето на банката.

Плановите за реновирање првпат беа одобрени од одборот на Фед во 2017 година. Оттогаш, цената се зголеми. Според буџетските документи на Федералните резерви за 2025 година, вкупната проценка на трошоците за проектот се зголемила на 2,5 милијарди долари, во споредба со 1,9 милијарди долари во 2023 година.

Банката го припишува зголемувањето на проценката главно на промените во дизајнот што беа резултат на консултации со агенциите, разликите помеѓу проценетите и реалните трошоци и непредвидените околности како што е наоѓање повеќе азбест од очекуваното.

Голем број сојузници на Трамп го искористија реновирањето во очигледен обид да изградат случај за да го оправдаат отпуштањето на Пауел.

Бил Пулт, директор на Федералната администрација за финансирање на домувањето, тврдеше, без да даде детали, дека Пауел лажел за спецификите на проектот за време на сослушувањето во Сенатот на 25 јуни. Пулт тврдеше дека ова би оправдало отстранување на Пауел „со причина“ и го повика Конгресот да истражи. Службеник на Федералните резерви рече дека изјавите на Пауел се вистинити.

Расел Воут, директор на Канцеларијата за управување и буџет на Белата куќа, во објава на социјалните мрежи на 10 јули рече дека проектот за реновирање е „претенциозен ремонт“. Трамп рече дека Пауел треба да биде испитан за измама поврзана со реновирањата.

На барање на Пауел, генералниот инспектор на Федералните резерви започна истрага за зголемувањето на трошоците на проектот.

Колку брзо би можел нов постојан претседател да го преземе кормилото ако Пауел биде отстранет?

Нов, постојан претседател би требало да биде номиниран од Трамп и потврден од Сенатот, процес што обично трае неколку недели, ако не и месеци. Во меѓувреме, Законот за Федералните резерви наведува дека потпретседателот „ќе ја извршува функцијата во отсуство на претседателот“.

Што би значело разрешувањето на Пауел за каматните стапки?

Разрешувањето на шефот на Федералните резерви не би го решило нужно главниот спор на Трамп со централната банка. Тој сака пониски каматни стапки, но нов претседател не би можел да го постигне тоа сам. Стапките ги одредува Федералниот комитет за отворен пазар, на чие чело моментално е Пауел. ФОМК има можност да избира свој претседател. Таа позиција обично ја држел претседателот на Фед, иако може да ја држи кој било од другите 18 креатори на политики во комитетот. Сите 19 членови учествуваат на состаноците на ФОМК и 12 гласаат. Тоа значи дека новиот претседател ќе мора да ги освои другите членови со разумен аргумент за намалување на каматните стапки.

Како би реагирале финансиските пазари на разрешувањето на Пауел?

Инвеститорите го ценат статусот на Фед како независна организација. Без тоа, ветувањето на централната банка да ја држи инфлацијата под контрола нема кредибилитет. А очекувањата за повисока инфлација можат драстично да ја променат цената на финансиските средства.

Во рок од 30 минути од извештајот на „Блумберг“ дека Трамп веројатно ќе го отпушти Пауел, индексот S&P 500 на американските акции падна за еден процент, приносот на 30-годишната американска државна обврзница се зголеми за 10 базични поени, а Bloomberg Dollar Spot Index се намали за 1,2 проценти.

Ана Вонг од „Блумберг Економикс“ изјави дека ако Трамп навистина покрене постапка за разрешување на претседателот на Фед, тоа на крајот ќе резултира со побавен економски раст, поголема невработеност и леплива инфлација.

— Со помош од Зои Тилман и Кристофер Кондон

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар