„Фор сизнс хотелс енд ресортс“ (Four Seasons Hotels and Resorts) е еден од водечките светски хотелски брендови. Откако инвестициската фирма на Бил Гејтс, „Каскад инвестментс“ (Cascade Investment LLC), во 2001 година плати 2,21 милијарди долари за контролен удел во тој хотелски синџир, вредноста на компанијата е проценета на 10 милијарди долари. Групата поседува 121 хотел и 46 резиденцијални објекти. Суштината на успехот на овој хотелски синџир лежи во беспрекорната услуга, која се заснова на силна тимска работа. Еден често цитиран пример доаѓа од најдобрата париска филијала, каде што гостинка на хотелот го оставила својот кроасан за појадок во својата соба за подоцна. Меѓутоа, кога се вратила, кроасанот го немало и таа претпоставила дека собарката го зела и го тргнала. Меѓутоа, пронашла телефонска порака од рецепција што ги објаснува настаните на следниот начин. Собарката навистина го тргнала кроасанот, но тоа го сторила под претпоставка дека откако ќе се врати во собата гостинката ќе сака да ужива во свежо печиво. Собарката ја известила рецепцијата. Рецепционерите ја известиле кујната. Пекарите биле подготвени да направат свеж кроасан за да го заменат тој што веќе бил тргнат од собата. Собната послуга била известена дека треба да испорача кроасан по барање на гостинката. Оттука, секој член од хотелскиот персонал ја разбрал својата улога за постигнување извонредна услуга. Кога сите тимски играчи ги извршуваат своите задачи на најдобар начин, задоволството на гостите цвета, а работата добива признание.
Разговаравме со Ивана Симиќ, консултантка за човечки ресурси за развој на организациски и тимски способности, во врска со стратегиите што може да помогнат за поттикнување на тимската работа. Таа ја истакнува теоријата на американскиот психолог Фредерик Хазберг, автор на книгата „Мотивацијата за работа: клуч за успех на вработените“, која во практика се покажа како многу делотворна. Според оваа теорија, постојат два типа фактори што влијаат на мотивацијата на вработените.
Првите се хигиенски фактори, кои се однесуваат на работните услови и контекстот во кој вработените ги извршуваат своите задачи. Овие фактори вклучуваат висина на платата, работни услови, односи со претпоставените, политика на компанијата и социјален статус. Ако овие фактори се задоволителни, тие нема директно да ги мотивираат вработените, но ќе спречат незадоволство.
Другата група се мотивациски фактори, кои се однесуваат на самата природа на работата и задачите што ги извршуваат вработените. Тие создаваат мотивација и задоволство на работното место. Тоа се признанија, достигнувања, одговорност, можност за напредок и личен развој. Овие фактори се клучни за поттикнување тимска работа и создавање ангажирани и продуктивни тимови.
Нашата соговорничка сугерира дека задоволството и незадоволството не се само спротивставени страни на истата скала, туку се однесуваат на различни димензии. На пример, подобрување на хигиенските фактори нема нужно да доведе до зголемување на мотивацијата, но сигурно ќе доведе до незадоволство ако овие услови не се исполнети. Меѓутоа, за да се постигне вистинска мотивација, потребно е фокусот да се стави на мотивациските фактори.
„Препознавањето на квалитетната работа и постигнувањата на тимовите се важен мотивациски фактор и влијаат на профитот. Спротивно на предрасудите, практиката покажува дека токму тимовите што се разновидни кога станува збор за искуството, вештините и перспективите, често постигнуваат подобри резултати. Поттикнувањето инклузивност, прифаќањето идеи и мислења од сите членови на тимот, без разлика на нивната улога или позиција, може да придонесе за креативност и иновативност во тимот.
Основа за тоа е довербата, која се развива преку почитта, исполнувањето на ветувањата, поддршката и соработката. Активности од типот на заедничко излегување на тимот, престој во природа, работа надвор од стандардното канцелариско опкружување, работилници за стекнување доверба и разбирање на различните перспективи може да помогнат за подобро запознавање на членовите од тимот со самиот тим и за зајакнување на меѓусебната доверба. Во тоа клучна улога игра создавањето стимулативно работно опкружување“, објаснува Симиќ.
Токму во согласност со таквото размислување е создадена „Мокрин хаус“, иновативна иницијатива што се наоѓа во живописното село Мокрин во Србија, која ја трансформира претставата за просторот за тимска работа. Овој проект вешто ги комбинира петте модерни згради на некогаш напуштениот имот, создавајќи урбана оаза во рурално опкружување. Комбинацијата на градски и селски амбиент се покажа како идеално место за поединци и тимови што ги прифаќаат новите трендови во начинот на работа. Развојот на технологијата овозможи одвојување на работата од фиксното работно место, што потоа доведе до креирање различни модели на простории и дестинации за споделување на работниот и просторот за живеење. За многу кратко време тоа стана глобален тренд и „Мокрин хаус“ е дел од тој феномен. Тоа доведе и до појава на т.н. дигитални номади, луѓе што се одлучуваат да патуваат и да работат и на тој начин го спојуваат убавото со корисното. Така „Мокрин хаус“ досега угости над 2.000 дигитални номади од повеќе од 60 земји од светот.
Корона-кризата само ја забрза нормализацијата на моделот на работа оддома. До неодамна се мислеше дека работата оддома во целост ќе ја замени работата од канцеларија, но и тој модел почна да ги покажува своите слаби страни. Физичката одвоеност на членовите од тимот доведува до губење на чувството за припадност, што потоа влијае негативно на мотивацијата на вработените и последично доведува до намалување на продуктивноста на работата.
Истовремено, целосно враќање во канцеларија веќе не е можно, па моментално во игра се различни хибридни модели за работа. И тој нов тренд имаше позитивно влијание на работата на „Мокрин хаус“. Имено, благодарение на својата локација, дизајнот и услугата, „Мокрин хаус“ претставува оптимално место за комбинација на индивидуалната и тимската работа. Мултифункционалноста на објектот овозможува брзо и едноставно приспособување на расположливиот простор за најразлични деловни активности, но и за опуштање и одмор. „Мокрин хаус“ има капацитет од 42 особи. Стандардна соба чини 100 евра, додека луксузна соба чини 124 евра по лице на ден, со вклучени три оброци. Пакети за фирми се формираат посебно според барањата (www.mokrinhouse.com).
„Престојот и активностите во природа придонесуваат за опуштање и со самото тоа луѓето се склони да се отворат. Креативните алатки ја зголемуваат продуктивноста за 30 проценти“, смета Симиќ.
Доколку има вметнато и нешто во спортски дух, тогаш, да речеме, тим билдинг (анг. team building) во стилот на обиколка на средновековниот град Шкофја Лока во Словенија со електрични велосипеди би бил еден од добрите предлози. Турата чини 75 евра по лице и освен изнајмување на велосипедот, вклучува и уживање во живописните пејзажи, обиколка на Рупниковата линија и посета на локалните производители на сирења и кашкавали (www.greenhills.si).
Или, ако повеќе сте за водено опкружување, натпревари во едрење може да бидат занимлива опција. Да речеме, во Охрид во Македонија (www.sailingmacedonia.com) се нудат различни опции, а цените почнуваат од 30 евра по лице за 2,5 часа едрење.
Симиќ сугерира и неколку испробани вежби со кои може да се мотивира соработката, како што е на пример „Сценарио за решавање проблеми“, со што секогаш може да ја освежите рутината на последниот работен ден во неделата. Тимовите се соочуваат со предизвикувачки сценарија или симулации на проблеми со кои би можеле да се соочат во секојдневната работа. Тимовите треба да соработуваат, да го анализираат проблемот, да развиваат стратегии и заеднички да носат одлуки за тоа како да се пронајде најдоброто решение. Оваа вежба им помага на тимовите да ги развијат вештините на тимското решавање проблеми, критичкото размислување и носењето одлуки.
Или, соберете го тимот за некоја креативна задача надвор од канцеларијата: готвење е секако една вкусна опција. Уште ако станува збор за приготвување тесто за бурек, ете и мала забава, а тоа во Сараево го овозможува www.bosniancookinglessons.com, и тоа за 60 евра по лице за програма од три до шест часа. Се разбира, вклучена е и дегустација.
„Уште еден од сите актуелни начини да се создаде синергија меѓу членовите на тимот е здружување во друштвено одговорни активности“, советува Симиќ и вели дека 90 проценти од вработените сакаат да бидат дел од организација што негува посветеност на такви цели. „Дигитално село“ е проект што „Мокрин хаус“ го почна во соработка со компанијата „Делта“ од Белград и институтот „Биосенс“ од Нови Сад. Проектот собра дваесетина локални жители, кои поминаа бесплатна едукација за примена на дигиталните технологии во земјоделското производство со цел тие знаења да може да ги применат во работата на своите имоти.
И на крајот, но не и најмалку важно, секогаш е добро кога вработените се забавуваат. Растечкиот тренд на „собите за бегство“ (анг. escape rooms) во регионот е добар полигон да се организираат и вакви видови на тим билдинг.
„Играта носи радост, но поттикнува и аналитичко размислување и носење логични заклучоци“, вели Симиќ.
И така, ако имате идеја колку би било возбудливо да се доберете до Мона Лиза во соработка со колегите, не мора да размислувате како да стигнете до „Лувр“. „Клу гоу ескејп рум“ (ClueGo Escape Room) во Загреб е една од 100-те најдобри соби за бегство во светот и е рангирана на завидното 16-то место (www.cluego.eu). Во рамките на своите понуди, меѓу другото, го има и овој предизвик. Цената за шестмина играчи е 85 евра по игра (за деловните клиенти се достапни и специјални пакети).