Инфлацијата одново ја врати платата како клучен фактор при вработување

Неоспорно е дека висината на платата е многу значајна при изборот на работното место, но исто така непобитен факт е дека во денешно време многу други бенефиции играат улога при изборот на работодавец. Одамна веќе се обрнува големо внимание на тоа што дополнително ќе им се обезбеди на вработените за да дојдат и да останат во компанијата во услови на глобален недостиг од работна сила, за што сме пишувале многупати досега. И не станува збор само за дополнителните финансиски бенефиции, како ваучери за роденден, свадба и празници или, пак, бесплатен оброк и превоз, влез во вежбалница или на базен, попуст за одредени производи или бонуси за постигнати и надминати резултати во работењето, како и годишно задолжително покачување на платата во зависност од инфлацијата. Новите генерации особено обрнуваат внимание на можноста за менаџирање со сопственото време за приватни и професионални цели, па флексибилноста на работата и работното време значително дојде до израз. Освен тоа, можноста за кариерен напредок се искачи високо на листата клучни фактори при определбата за вработување. А ништо помалку не се важни ниту можностите за учење и професионално усовршување во рамките на компанијата. Ова особено доаѓа до израз во денешниот свет на брз технолошки напредок, кога приспособувањето на новитетите на пазарот е неопходно за да се остане конкурентен.

Сепак, познавачите на пазарот на трудот велат дека инфлацијата ги замрси конците, па во услови на долг и речиси секојдневно видлив раст на цените платата одново се врати меѓу најважните приоритети при изборот за вработување наспроти другите привилегии што ги нудат компаниите, а кои веќе се сметаат дури и за неизоставен дел од понудата за вработување.

„Последнава година со инфлацијата повторно се враќа приоритетот на платата и тоа е пресудно. Бенефициите пораснаа премногу, па работобарателите веќе не ги ни гледаат - знаат дека им следуваaт“, вели Дарко Велков, основач и директор на „Вработување.ком“, кој веќе 20 години работи како посредник на пазарот на трудот.

Тој потенцира дека барателите на работа очекуваат плата над пазарниот просек, сигурност и стабилност, јасни можности за напредок, флексибилност (работа оддома, скратено време).

„Еден ваучер плус за роденден или слободен ден не им значи многу, но 200 евра повеќе од просечната плата - е тоа прави разлика. Може и да не им понудите службен автомобил или телефон. Платата е пресудна“, посочува Велков во разговор за „Блумберг Адрија“.

„Алкалоид“, „Пивара Скопје“ и „Макпетрол“ се најпосакуваните работодавци

„Вработување.ком“ во последните три години ја организира манифестацијата „Работодавец на годината“, анализирајќи ги движењето на пазарот на трудот и искуството што го споделуваат работниците.

„Дефинитивно на пиедесталот се ‘Алкалоид’, ‘Пивара Скопје’ и ‘Макпетрол’. Луѓето ги избираат овие компании не само поради платата туку и поради стабилноста, условите за работа и можностите за развој на кариерата. Ако сакате, тоа се оние работодавци што талентите навистина ги имаат на радар“, вели Велков.

Depositphotos

 

Според анализата на „Вработување.ком“ врз база на гласови од јавноста, „Алкалоид“ е посакувана компанија поради можноста за професионален напредок, добриот третман на претпоставените кон вработените, како и добрата репутација на самата компанија. „Пивара Скопје“ е посакуван работодавец и поради добрите меѓучовечки односи (добра атмосфера) на работното место, можноста за хиерархиско напредување, но и квалитетните производи и услуги на компанијата. Меѓу најпосакуваните работодавци јавноста ја издвојува и компанијата „Макпетрол“, и тоа поради сигурноста на работното место, но и рамнотежата помеѓу приватниот и професионалниот живот.

Најмногу вработуваат фабриките во зоните

Ако ги гледаме огласите за работа во последните десет години, вели Велков, јасно е дека најмногу се огласуваат фабриките од ТИРЗ.

„Тие постојано имаат потреба од работна сила, особено за производство и пакување. Од друга страна, големите маркети – мислам на синџирите супермаркети – исто така се многу активни, затоа што кадрите кај нив се менуваат често, има сезонска работа и постојано се отвораат нови продавници“, вели Велков.

Според статистиката на „Вработување.ком“, најфреквентни се огласите за вработување во производството и во трговијата.

Дарко Велков, основач и директор на „Вработување.ком“, кој веќе 20 години работи како посредник на пазарот на трудот. Приватна архива

 

„Во фабриките постојано им требаат луѓе за пакување, производство и технички операции. Во малопродажбата, пак, има голема флуктуација: луѓето доаѓаат и заминуваат, има сезонска работа, а синџирите се во постојана експанзија. Така што, ако некој бара работа, најверојатно ќе види огласи токму од овие индустрии“, посочува Велков.

Пандемијата целосно го смени пазарот на трудот

Последните пет години, особено годините откако заврши ковид-кризата, целосно го сменија изгледот на пазарот на трудот во Македонија. Податоците за бројот на објавени огласи покажуваат јасна слика: некои индустрии доживуваат експлозивен раст, додека други драматично паѓаат.

Анализирајќи ги податоците за движењето на пазарот на трудот во последната деценија, а врз основа на податоците од огласите за работа преку „Вработување.ком“, класифициравме два споредбени периода: пред и по пандемијата, односно временски рамки од по пет години, 2015-2019 година и 2020-2025 (заклучно со јули).

• Најголеми добитници

Податоците од „Вработување.ком“ покажуваат дека најголем процентуален скок бележат инсталациите, одржувањето и поправките, каде што бројот на огласи е зголемен за повеќе од 500 проценти (од 714 на 4.329 огласи). Ова говори за засилена потреба од технички кадар – од електричари и водоинсталатери до сервисери на новата генерација уреди.

„Факт е дека занаетчиите сė помалку ги има, младите не ја сакаат оваа гранка, а добрите мајстори веќе се во странство“, посочуваат од „Вработување.ком“.

Висок раст има и кај грижата за деца и стари лица (+341 процент), што ги отсликува демографската реалност и зголемената потреба за социјална поддршка, но во последниве години и зголемениот број на новоотворени домови за згрижување стари лица.

„Интересно е што и државната служба и непрофитните организации бележат речиси четирикратно зголемување (од 211 на 840 огласи), што ја потврдува тенденцијата на проширување на јавниот сектор во постпандемискиот период. Сигурно работно место си е сигурно“, велат од „Вработување.ком“.

Depositphotos

 

Менаџментот е една од најбараните категории, каде што огласите пораснале од 1.034 во петте години пред пандемијата на 3.300 за време и по ковид-19, што претставува раст од над 200 проценти. Компаниите очигледно бараат повеќе искусни лидери за стабилно водење во нови услови, се посочува во анализата на компанијата за посредување при вработување.

Значителен скок има и кај безбедноста и заштитата (+201 отсто), што е очекувано со оглед на новите предизвици во логистиката, транспортот и приватната безбедност.

• Категории во пад

На спротивниот крај, најголем губитник, за жал, е секторот образование и наука, со пад од дури 76 проценти – од 653 во периодот 2015-2019 година на само 157 огласи од 2020 до јули 2025 година. Ова е алармантен сигнал за иднината на образовниот систем, кој очигледно губи кадар, посочува нашиот соговорник.

Земјоделството бележи пад од 71 отсто, што уште еднаш ги потврдува слабото вложување и интерес за овој сектор.

„Силно намалување има и кај грижата за убавина и спорт (–52 проценти), здравството и социјалната работа (–50 проценти) изненадувачки бележат пад, што може да значи дека кадарот се бара преку други канали или дека има иселување, како и градежништвото (–38 проценти). Овие податоци ја откриваат ранливоста на традиционалните индустрии, кои по коронавирусот не успеаја да закрепнат“, вели Велков.

ИТ и трговијата остануваат двигатели на пазарот

Иако не се во категоријата сектори со екстремен раст (во проценти), ИТ и телекомуникациите остануваат клучен двигател на пазарот. Со 8.069 огласи во последните пет години, секторот е стабилен и растечки.

Depositphotos

 

Апсолутен шампион по бројки е трговијата, со над 20.500 огласи, што значи дека секој четврти оглас на пазарот е поврзан со продажба.

„Оваа анализа јасно покажува дека во периодот по пандемијата на ковид-19, економијата ја префрли тежината кон дигитализација, менаџмент и услуги, додека традиционалните индустрии (градежништво, образование, туризам) се соочуваат со пад“, велат од „Вработување.ком“.

Годинава најмногу работници се бараат во државна служба, фармација, ИТ и маркетинг

Анализата на „Вработување.ком“ за објавените огласи по категории во првите шест месеци годинава споредено со истиот период пред две години покажува значителен раст од 25 проценти на објавените огласи од 2023 и 2024 година (од 7.500 на 9.500), а потоа блага стагнација во првата половина од 2025 година, поточно намалување од 0,24 отсто во однос на првите шест месеци од 2024 година, што може да значи стабилизирање по период на интензивна побарувачка или ограничување на вработувањата во одредени сектори.

„Вработување.ком“

 

„Ако го собереме, пак, бројот на апликации за првите шест месеци од овие три години на сајтот пристигнале повеќе од половина милион пријави на кандидати“, вели Велков.

Анализата на пазарот на трудот за првите шест месеци од 2025 година открива структурна промена во потребите на работодавците, посочува тој. „Забележлив е пораст на побарувачката за кадар во сектори како државна служба, фармација, ИТ и маркетинг, што укажува на јасен фокус кон дигитализација, здравствени услуги и стратешки комуникации“.

Истовремено, опаѓањето на бројот на огласи во човечки ресурси, како и административните и производствените категории, сигнализира дека традиционалните улоги или се автоматизираат или се преформулираат во нови, мултидисциплинарни позиции, вели Велков и додава дека овој тренд бара приспособување – и од поединците, преку надградба на вештини, и од компаниите, преку стратешко позиционирање на кадарот во согласност со променливите барања на пазарот.

Технологијата ја промени играта - како да се остане конкурентен на пазарот?

Според нашиот соговорник Велков, технолошкиот напредок веќе е видлив и вештачката интелигенција, автоматизацијата и роботизацијата на работата значајно го менуваат пазарот на трудот.

„Технологиите навистина ja променија играта. Во фабриките роботите ја преземаат рутинската работа, а во логистиката и складирањето се користат автоматски системи што ја зголемуваат ефикасноста. Што значи тоа за луѓето? Треба да бидат пофокусирани на технички вештини, аналитика и ИТ-компетенции. Обично она што е повторливо и монотоно, постепено го преземаат машините“, вели Велков.

Depositphotos

 

Според него, за да се намали јазот меѓу понудата и побарувачката, клучно е да се работи на модернизација на образованието – усогласување на образовните програми со реалните потреби на пазарот, неминовна е промена на образованието и што е можно поголема практика со реални случаи.

„Клучот е во обуката и преквалификацијата. Мораме да ги усогласиме вештините на луѓето со тоа што на компаниите реално им треба. Исто така, важно е да ги мотивираме луѓето со добра плата, бенефиции и можности за кариера. Програми за стажирање, практична работа, обуки – тука државата и приватниот сектор можат да направат голема разлика. Важно е и порано вклучување на младите во работниот процес преку програми, за додека учат и да работат за да стекнат искуство, знаење, порано да се пронајдат себеси, а и да им се покаже дека се важни и ценети за да останат во земјава. Ако ја создадеме оваа рамка, многу полесно ќе се пополни празнината помеѓу побарувачката и понудата на пазарот“, заклучува нашиот соговорник Велков.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар