„Гниење во кревет“ - каде е границата помеѓу здравата дремка и бегањето од обврските?

Трендот што на Тикток (TikTok) стана популарен под името „bed rotting“ (превод од англиски: гниење во кревет) постоел и претходно, само не под тоа име. Тој подразбира да поминувате часови – или дури и денови – во кревет додека гледате серии, пребарувате по социјалните мрежи или едноставно не правите ништо.

За некои тоа е грижа за себе, за други знак на мрзеливост, за трети креативна досада, а психолозите предупредуваат дека може да биде и знак на исцрпеност, стрес или анксиозност. Каде е границата меѓу одмор и избегнување на реалноста? На многумина им е тешко да ја повлечат.

„Понекогаш навистина ни е потребен одмор, но проблемот настанува кога тоа е бегство од нешто“, вели Ана Соколовиќ, клинички психолог, психотерапевтка и авторка на менторската програма „Ослободи се од перфекционизмот“.

„Телото понекогаш бара пасивен одмор, особено кога е преплавено. Сепак, проблемот настанува кога тоа ‘лежење’ и ‘бинџување’ серии или онлајн содржини станува начин да избегаме од задачи, чувства или донесување одлуки“, објаснува таа.

Како да се разликува одмор од прокрастинација?

Зошто го поминавме целиот ден во кревет? Понекогаш ни е тешко искрено да одговориме на тоа прашање. Како што објаснува Соколовиќ, клучната работа што треба да ја разгледаме кога размислуваме дали „гниењето во кревет“ е добра или лоша појава е ефектот или последицата што ја носи.

„Ако по ден поминат во кревет чувствуваме барем малку повеќе енергија или мир, капацитет да се справиме со задачите што ни се важни – тоа веројатно било неопходна издишка, односно ресет. Ако, пак, се чувствуваме уште поисцрпено, се обвинуваме што ‘повторно ништо не сме направиле’ и влегуваме во маѓепсан круг на повлекување и понатамошно одложување – тогаш веројатно станува збор за избегнување на соочувањето со проблеми, а не за вистински одмор“, вели таа.

Понекогаш е природно и здраво да се забави темпото. Фото: Depositphotos

Нови обрасци на исцрпеност во модерниот свет

Можеби звучи парадоксално дека одморот нè исцрпува, но понекогаш навистина е така. Соколовиќ објаснува дека за тоа придонеле околностите на современиот свет, бидејќи дури и кога лежиме – не сме мирни.

„Додека се обидуваме да се ‘одмориме’ во кревет, често всушност паѓаме во уште поголем ментален хаос – преку бескрајно скролање, споредби и информации што дополнително нè оптоваруваат“, вели таа.

Проблемот настанува, како што објаснува таа, од две причини. Прво имаме голем избор, а второ имаме притисок дека мора да донесеме правилна одлука.

„Во тој контекст расте чувството дека губиш ако избереш нешто (одредена кариера, партнер, па дури и хоби), па затоа станува попримамлива стратегијата на избегнување – да се ‘исклучиш’. Одложената одлука не може да биде погрешна одлука – и остава можност да донесеш некоја друга“, додава таа.

Иако „гниењето во кревет“ почесто се поврзува со младите, бидејќи самото име потекнува од социјалните мрежи, трендот не е ограничен само на нив. Сепак, Соколовиќ вели дека некои околности што ги опкружуваат младите денес може да влијаат на нивото на анксиозност.

Генерацијата зед и исцрпеноста

„Младите се почесто ‘стимулирани’, односно преплавени со количество на информации што ги консумираат преку мрежите, во култура на постојана достапност, споредби и високопоставени стандарди. Ако тоа се поврзе со анксиозноста поврзана со изборот на следни кариерни чекори, структурирање на животот, економски притисоци и несигурност од иднината – можеме да претпоставиме дека младите луѓе почесто прибегнуваат кон таа стратегија на ‘исклучување’“, вели таа.

Истражување на „Цигна“ (Cigna) од 2022 година покажува дека дури 91 отсто од младите вработени од оваа генерација чувствуваат постојан стрес, а речиси сите – 98 отсто – покажуваат симптоми на исцрпеност (англ. burnout).

„Повлекувањето во кревет може да биде сигнал дека телото и психата се престимулирани, преплавени или преморени. ‘Гниењето во кревет’ може да служи како стратегија да се избегне донесување или реализирање одлуки за кои личноста нема емоционален, ментален или физички капацитет“, вели Соколовиќ.

Дигиталната детоксикација, поминувањето време во природа и медитацијата можат да го смират умот и да ја подготват личноста да се соочи со реалноста и новите одлуки. Фото: Depositphotos

Други истражувања исто така ја потврдуваат тезата дека генерацијата зед (Z) е под поголем стрес – или барем дека го пријавува почесто. На пример, истражување на „Галуп“ (Gallup) покажува дека 68 проценти од припадниците на генерацијата зед и помладите милениумци чувствуваат стрес во поголемиот дел од времето, што е повеќе отколку кај постарите генерации.

Покрај стресот, истражувањата покажуваат дека тие се помалку задоволни од својата работа во споредба со другите генерации, а менталното здравје им е полошо.

Покрај високите стандарди и очекувања од генерацијата зед, тука е и технологијата, која направи сè подостапно, но истовремено ги замагли границите меѓу работата и приватниот живот. Луѓето преку телефоните се постојано достапни, преплавени со известувања и нешто постојано им го одвлекува вниманието.

„Тоа исклучување е реакција на преплавеност и премореност, што дефинитивно може да укажува на зголемено ниво на анксиозност или исцрпеност“, смета Соколовиќ.

Социјалните мрежи често предизвикуваат младите повеќе да се споредуваат со другите додека ги набљудуваат начинот на живот и успехот на врсниците или познатите личности, што кај многумина создава притисок да ги исполнат нереалните стандарди.

Што можете да направите наместо да „гниете“ во кревет?

Ако сте забележале дека редовно поминувате денови и часови во кревет, следниот чекор е да се запрашате како се чувствувате по тоа. Ако се чувствувате поуморно и понервозно, Соколовиќ вели дека не треба да се обвинувате, туку да се обидете да разберете:

• Како навистина се чувствувате?
• Што ви е потребно?
• Од што бегате со „гниење во кревет“?

 

Малите ритуали се добра замена за гниењето во кревет. Фото: Depositphotos

Неколку корисни начини да се смирите и подготвите за функционални чекори:

• Престој во природа наместо Нетфликс (Netflix) или скролање
• Време во денот без екрани; идеално и неколку часа неделно дигитален детокс
• Разговор со личност што ви е психолошка поддршка – блиска личност или терапевт
• Мали ритуали за грижа за себе: пишување дневник, танц, прошетка, вежби за свесност, физичка активност
• Посвесен избор на храна и регулирање на ритамот на спиење

 

Дополнително, можете да преземете и едноставни, но ефективни чекори:

• Средување на физичкиот простор – расчистување ормани, фиоки, полици
• Креветот нека служи само за спиење – ако веќе скролате или гледате серии, правете го тоа на друго место
• Наместете го креветот секое утро – нека биде место за одмор, не за повлекување
• До креветот држете уреди што ви помагаат да заспиете – на пример, апарат за бел шум, навлажнувач на воздух или книга наместо телефон или лаптоп

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар