Новата книга на психолозите Кристина Маслах и Мајкл Лејтер има охрабрувачка порака: Ако се чувствувате исцрпени и „прегорени“ на работа поради изложеноста на стрес, тоа не е по ваша вина.
Во најновата книга, „Предизвикот на прегорувањето: Управување со односот кон работата“ (The Burnout Challenge: Managing People’s Relationships with Their Jobs), авторскиот двоец, 25 години по пишувањето на првата книга за феноменот на работно „прегорување“ (анг. job burnout), сака целосно да го открие одговорот на прашањето зошто вработените се чувствуваат заситени од работата.
Од таа прва книга, свесноста за феноменот на исцрпеност при работа значително се продлабочи. Пред три години Светската здравствена организација ја препозна оваа појава како „деловен феномен“. За време на пандемијата, оваа појава се прошири не само кај здравствените работници и другите служби кои мораа да го понесат товарот, туку и кај оние кои се најдоа во ситуација да работат од дома.
Прочитај повеќе
Трендот на 'тивки откази' ги испаничи директорите
Интернетот е преплавен со вести за оваа иницијатива (анг. quiet quitting) која станува популарна меѓу работниците.
24.09.2022
За успех во работата, усогласете ја позицијата со вашата личност
„Половина од луѓето во западниот свет веројатно се на погрешна работна позиција“.
30.10.2022
Концептот сега е нашироко прифатен како одраз на состојба каде што „чувствувате дека не сакате или не можете повеќе да издржите“.
Авторите истакнуваат дека причината поради која за ваквото чувство често се обвинува работникот, а не на работодавачот, е тоа што луѓето најчесто гледаат на нечии проблеми како резултат на неговото однесување или неговата личност, а не како резултат на постапките на околината.
Шест елементи
Маслах и Лејтер идентификуваат шест елементи кои придонесуваат за исцрпеност доколку со нив не се управува правилно: обемот на работни задачи, чувството на недостиг на контрола и автономија, наградувањето, луѓето со кои работиме, чувство за фер и еднаков третман и системот на вредности.
„Многу проблеми на работа се како камчиња во чевелот. Тие се напорни, но можат да се решат“, нагласува Маслах.
Многу често разговорите со претпоставените за тоа како да се подобрат работните услови или начините на работа пропаѓаат од финансиски причини или затоа што менаџерите мислат дека тоа ќе бара големи промени.
„Обично се вели: 'Па, не можеме да си го дозволиме тоа. Ќе треба да работиме повеќе со помалку ресурси'“, посочува Маслах.
Покрај тоа, шефовите често пристапуваат со идејата дека хроничниот стрес на работа е неизбежен и дека е неопходно да се бараат подобри резултати со помалку ресурси за да се постигнат финансиските цели.
Авторите немаат никаков сомнеж дека таквиот пристап не е добар.
Продуктивноста опаѓа
„Хроничниот стрес има сериозни негативни последици врз здравјето и благосостојбата на поединецот и води до намалена продуктивност и повисоки трошоци за здравствениот систем“, тврди Маслах.
Сепак, психолозите мислат дека има надеж оти работите се менуваат на подобро, бидејќи светот по пандемијата веројатно е поприемчив за некои од нивните тврдења, а некои размислувања се сменија, како што е потребата да се биде во канцеларија пет дена во неделата.
Двајцата психолози забележуваат дека работните места мора да се приспособат на потребите на поединецот, а не обратно. За ова, им посллужи споредбата со канаринците, кои некогаш ги користеле рударите за да препознаат присуство на јаглерод моноксид и други опасни гасови во рудниците.
„Дали треба да се обидеме да го поправиме канаринецот и да го направиме посилен и поотпорен на штетните гасови, или треба да го поправиме рудникот, да го исчистиме од отровни испарувања и да направиме сè што е потребно за да стане безбедна средина и за канаринците и за рударите“, прашуваат авторите. Тие, се разбира, го знаат одговорот, но дали ќе го применат оние на кои се однесува приказната?