Администрацијата на Бајден ја поддржува технологијата што го извлекува јаглерод диоксидот, гас што ја загрева планетата, од воздухот и ги избра првите победници преку фондот од 3,5 милијарди долари посветен на развојот на машините потребни за да се запрат најлошите ефекти од климатските промени.
Проектите предложени од подружница на „Оксидентал Пегролеум“ за дел од Тексас и кмпаниите „Клајмворкс“, „Бетл Меморијал Институт“ и „Хеилум Карбон“ за дел од Луизијана, се избрани за првата транша од финансирањето, до 1,2 милијарди долари, објави американското Министерство за енергетика.
Технологијата е „во суштина џиновска правосмукалка која може да го извлече децениското загадување од јаглерод диоксид директно од воздухот“, им рече на новинарите министерката за енергетика Џенифер Гранхолм. „Ако го примениме ова во голем обем, оваа технологија може сериозно да ни помогне да напредуваме кон нашите цели за нето нула емисии“.
Откако ќе профункционираат, се очекува центрите да отстрануваат повеќе од два милиони метрички тони јаглерод диоксид годишно од атмосферата, што е еквивалентно на отстранување на речиси половина милион автомобили на бензин од патиштата, рече Гранхолм. Дополнителни проекти треба да се објават следната година, најави Министерството за енергетика.
Покрај тоа, агенцијата соопшти дека избрала 19 проекти за помали награди, вклучително и награда од 3 милиони долари за центар за директно зафаќање воздух (DAC) и награда од 12,5 милиони долари за Регионалниот центар за директно зафаќање воздух во Вајоминг предложен од приватна компанија.
DAC вклучува употреба на машини за извлекување на CO2 од околниот воздух и складирање преку различни техники. Индустријата е млада и сè уште созрева. Швајцарскиот стартап „Клајмворкс“ ја има најголемата фабрика за DAC во светот во Исланд, која може да зароби 4.000 тони CO2 годишно. Тоа е еквивалент на неколку секунди емисии на јаглерод диоксид од човештвото.
Компанијата во моментов гради фабрика за која тврди дека ќе може да зафаќа 36.000 тони CO2 секоја година, а други стартапи планираат да изградат фабрики способни да заробат илјадници тони од овој гас од воздухот. И покрај овие напори, DAC останува скап и бара голема количина на енергија.
Во наредните децении, светот ќе мора брзо да го зголеми капацитетот на DAC, како и другите форми на отстранување на јаглерод диоксид. Речиси секое сценарио за ограничување на глобалното затоплување на 1,5 степени целзиусови, целта поставена со Парискиот договор, ќе бара отстранување на милијарди тони јаглерод од атмосферата секоја година до средината на векот, велат климатолозите.
Добар показател за тоа дали ова е остварливо ќе биде ако индустријата успее да зароби милион тони CO2 годишно до 2030 година. Пазарот за овие услуги би можел да достигне еден трилион долари до крајот на 2030-тите, според истражувањето на „Блумберг НЕФ“, доколку светот му даде приоритет на квалитетното отстранување на јаглеродот наместо неутрализирањето.
Има околу 18 проекти за директно зафаќање на воздухот ширум светот, но оној што го објави Министерството за енергетика на САД ќе биде првата комерцијална апликација од големи размери во Соединетите држави, рече Саша Сташвик, директор за политика на организацијата за политика за отстранување на јаглерод „Карбон 180“. Вкупното финансирање претставува 400 пати поголем капацитет за DAC, рече таа.
„Ова е навистина голема работа во светот на отстранувањето на јаглеродот“, рече Сташвик. „Ова ќе биде најголемата апликација за отстранување на јаглерод досега.