ББА анализа: Три отсто раст на македонската економија догодина

Во регионот Адрија до крајот на оваа и следната година се очекува умерен економски раст кој ќе биде поттикнат од инвестиции во инфраструктурата, закрепнувањето на надворешната побарувачка и стабилната домашна потрошувачка.

Според најновиот квартален извештај аналитичарите на „Блумберг Адрија“, Македонија годинава ќе ја заврши со раст од 2,4 отсто (што е над проекциите на македонските власти за раст од 2,1 отсто). За следната година нашите аналитичари очекуваат забрзување на растот во земјава до 3 отсто. Највисок раст од 3,5 отсто во регионот годинава ќе остварат Србија и Хрватска. Србија и следната година, според проекциите на нашите аналитичари, ќе има иста стапка на раст, а во Хрватска тој ќе забави до 2,6 отсто.

Фискалните политики во регионот ќе останат експанзивни во 2024 година, со фокус на јавните инвестиции и социјалните трошоци. Сепак, до 2025 година се очекува постепена фискална консолидација, особено во Словенија и Хрватска. И покрај експанзивното фискално опкружување во 2024 година, се предвидува дека буџетските дефицити ќе останат под контрола.

Се очекува централните банки постепено да ги намалуваат каматните стапки како одговор на олеснувањето од страна на ЕЦБ. За Македонија и Србија нашите аналитичари велат дека каматните стапки внимателно ќе бидат намалувани за да се стимулира растот, а притоа да се држат под контрола инфлаторните притисоци.

Целиот извештај можете да го прочитате овде.

Македонија

Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат растот на БДП да забрза до 2,4 отсто годинава.

„Гледаме раст зависен од потрошувачката која останува силна додека расположението на потрошувачите се подобрува (во август 2024 година е на највисоко ниво по 2017 година). Гледаме закрепнување на страната на извозот, поради ниската основа од 2023 година, иако побрзиот раст е ограничен поради лошите бројки на германското производство, бидејќи Германија е главен извозен пазар“, велат нашите аналитичари.

За 2025 година тие прогнозираат годишен раст од три отсто. Извозот ќе закрепне, бидејќи надворешната побарувачка закрепнува побрзо, а приливот на странски директни инвестиции ќе го поттикне производството.

„Има потенцијал за натамошен прилив на странски директни инвестиции, поради достапноста на работна сила како и намерата на владата да ја намали даночната стапка за мултинационалните компании кои заработуваат над 50 милиони евра, а кои ќе ја консолидираат добивката во земјата“, сметаат аналитичарите на „Блумберг Адрија“.

Инвестициите во обновливи извори на енергија, и соларни и ветерни фарми, ќе го поддржат растот на среден рок, стои во извештајот.

Словенија

Нашите аналитичари прогнозираат раст на БДП од 2,1 отсто на годишно ниво во 2024 година.

„Иако Словенија се бори да закрепне на страната на извозот, кој е главен двигател на БДП, гледаме позитивни придонеси во остатокот од 2024 година поради ниската основа од втората половина на 2023 година. Дополнителен придонес ќе има и закрепнувањето на домашната потрошувачка. Во 2025 година, се очекува раст на БДП со слично темпо, два отсто на годишно ниво“, стои во извештајот.

Индустрискиот инвестициски циклус беше придушен во 2023 и 2024 година. Според истражувањето на Европската комисија за инвестициите во индустријата, главните фактори се предизвикувачката побарувачка и финансиските ограничувања.

„Гледаме двојни ефекти од намалувањето на стапките на ЕЦБ во иднина. Прво, домашната економија ќе почувствува пониски каматни стапки, со што некои инвестиции ќе бидат остварливи. Второ, падот на општите каматни стапки ќе резултира со подобра надворешна побарувачка, повлекувајќи го домашното производство и извозот“, пишуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“.

Хрватска

Се очекува раст на хрватскиот БДП од 3,5 отсто на годишно ниво во 2024 година, поради зголемената потрошувачка, добрите инвестиции и туристичката сезона. Приливот на средства преку европските фондови ќе придонесе за побрз раст (досега годинава се реализирани две исплати со вкупна вредност од 984 милиони евра).

„Во 2025 година, гледаме континуиран силен раст од 2,6 отсто на годишна основа, со континуирана конвергенција со ЕУ. Падот на каматните стапки ќе ја поттикне потрошувачката преку зголемување на задолжувањето, бидејќи новите парични средства и потрошувачките кредити на домаќинствата сочинуваат околу 13 отсто од вкупната потрошувачка“, пишуваат нашите аналитичари.

Очекуваме зајакнување на инвестициите согласно подобрувањето во сегментот производство и дистрибуција на енергија, но и зајакнување на приватните инвестиции, заедно со намалувањето на каматните стапки.

Србија

Се прогнозира раст на БДП во просек од 3,5 отсто на годишно ниво во 2024 година.

„Според фундаментите на потрошувачката (зголемување на платите, пензиите и дознаките, растот на готовинските кредити и заштедите) гледаме солиден придонес од зголемената потрошувачка“, пишуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“.

Според нив, веќе се видливи негативните ефекти од суво лето врз есенските култури.

„Во 2025 година гледаме слична стапка на раст од 3,5 отсто на годишна основа. Проширувањето на производниот потенцијал може да се забележи во зголемувањето на увозот на капитални добра од околу 18 отсто на годишно ниво во првата половина на 2024 година, како и кај новите инвестициски кредити коишто се зголемија за 27 отсто на годишно ниво во првата половина на 2023 година“, стои во извештајот.

Поради сето ова и во согласност со подобрата надворешна побарувачка, се очекува побрз раст на извозот. Инвестициите во инфраструктурата ќе останат значаен столб на растот посебно што реализацијата на проектот Експо 2027 забрзува.

Босна и Херцеговина

Според очекувањата на аналитичарите, бруто домашниот производ на Босна и Херцеговина оваа година треба да порасне за 2,8 отсто. Депресивната надворешна побарувачка го зема својот данок, а главен двигател на економскиот раст во 2024 година ќе биде потрошувачката.

„Годишниот раст на платите од девет отсто во првата половина на 2024 година и дознаките од осум отсто во првиот квартал даваат силна поддршка за трендот на раст на потрошувачката, кој во првата половина од годината изнесуваше 12 отсто на годишно ниво“, истакнуваат аналитичарите.

Во 2025 година очекуваат забрзување на економскиот раст до три проценти. Тие очекуваат надворешната побарувачка да почне да закрепнува, што силно би го поттикнало извозот, со оглед на ниската основа од 2024 година. Потрошувачката ќе одржува стабилно темпо со натамошно подобрување на пазарот на труд.

„Политичките ризици остануваат главната внатрешна пречка за земјата во забрзувањето на реформите и растот. Земјата веќе пропушти предфинансирање од 70 милиони евра од планот за раст на ЕУ поради политички несогласувања“, додаваат тие.