Четирите доброволни пензиски друштва, колку што има во земјава, за своите 30 илјади члена управуваат со над 53,3 милиони евра. Овие пари се пензиски заштеди што треба да ги инвестираат за да ги оплодат, а според последната статистика од крајот на јуни средствата за една година се зголемиле зa 6,5 милиони евра. Четири друштва од тристолбниот пензиски систем во земјава собираат пари на доброволна основа од граѓани што сами си уплатуваат за пензија или низ професионална пензиска шема. Во Македонија, прв столб е државниот, Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (ПИОМ), втор столб се задолжителните пензиски фондови, а трет столб е оној во кој се инвестира на доброволна основа.
Двете најголеми доброволни пензиски друштва во земјава, „Сава пензиско друштво “ и „КБ прво пензиско друштво“, во изјави за „Блумберг Адрија“ велат дека со оглед на предизвиците од последните години, како и законската регулатива, сепак бројот на нови членови е во постојан пораст.
„Од 2020 година финансиските пазари се соочија со повеќе предизвици, почнувајќи со пандемијата, па војната во Украина и високата инфлација, но годинава бројките се охрабрувачки“, велат од „КБ прво пензиско друштво“. „Годинешниот раст на финансиските пазари резултира и со солиден раст на вредноста на сметководствената единица на доброволниот пензиски фонд. Остварените приноси на долг рок обезбедуваат заштита на вредноста на средствата на фондот, како и задоволителен принос на членовите“.
Од „Сава пензиско друштво“ велат дека на пазарот има потенцијал за уште поголем раст, но за да се случи тоа се потребни интервенции во регулативата по теркот на поразвиените системи. „Предизвикот што го наметнуваат демографските трендови и економските движења укажуваат дека постои простор за дополнителен раст на овој сегмент, но и развој во делот на регулативата, преку инкорпорирање развојни елементи од поразвиените системи што би биле во интерес на членството, а би довеле и до понатамошен раст на овој сегмент“.
Кој штеди во доброволните фондови?
Заклучно со јуни годинава, во четирите компании што нудат услуги во третиот пензиски столб членуваат 30.175 лица. Од почетокот на минатата година досега нивниот број се зголемил за над 2.000.
Од членовите, поголем дел се мажи, 16.136, жени се 14.039 лица. Анализата на возраста на членовите во доброволните пензиски фондови покажува дека за пензија најмногу штедат лицата на возраст од 40 до 45 години. Блиску до нив се оние што се пет години постари или помлади.
Во доброволните пензиски фондови средствата можат да ги вложуваат физички лица или компаниите во име за своите работници преку пензиските шеми. Во моментов во приватните друштва малку повеќе инвестираат компаниите за своите вработени.
„Во доброволниот фонд може да вложува кое било лице, кое може, но не мора, да има засновано работен однос и кое има најмалку 15 години старост. Над четири илјади компании и здруженија на граѓани одлучиле да ги зголемат пензиските заштеди на своите вработени, па покрај задолжителниот пензиски придонес, кој се задржува од секоја плата, уплаќаат и доброволен пензиски придонес за своите вработени или за дел од нив“, велат од „Сава пензиско друштво“.
За разлика од исплатите од државниот ПИОМ, за кои треба да се чека официјално пензионирање на возраст од 62 односно 64 години старост, парите од доброволните фондови може побрзо да се користат, а и уплатите се пофлексибилни.
„Членството во доброволниот пензиски фонд не ги обврзува членовите да уплаќаат однапред дефинирани износи секој месец, нема пенали во случај на неплаќање, средствата се наследни и можноста за нивно користење е најрано десет години пред возраста за стекнување право за старосна пензија, односно 52 години за жени и 54 години за мажи. Сите овие предности го прават производот достапен и привлечен за помладата популација“, велат од „КБ прво пензиско друштво“.
Во што се вложени над 53 милиони евра на членовите во третиот столб?
Членовите на доброволните пензиски фондови имаат вложено над 53 милиони евра во различни средства. Најголем дел се инвестиции во домашни хартии од вредност односно обврзници од домашни издавачи. Следуваат инвестициите во странските инвестициски фондови.
Приносите, како што велат од двете најголеми доброволни пензиски друштва, се солидни ако се земат предвид законските ограничувања во делот од инвестирањето на средствата на фондовите.
Во јуни годинава, според податоците од кварталниот извештај на Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување, МАПАС, просечниот принос е зголемен за 5,06 отсто, но реално приносите се намалени за 3,87 отсто, што се должи на високата инфлација во текот на релевантниот период.
Од почетокот со работата на третиот столб досега, просечните приноси за идните пензионери бележат раст од 5,41 отсто номинално и 2,43 отсто реално.
„И годинава и во претходните неколку години, глобалните економски и геополитички влијанија, мерките на фискалните и монетарните власти за справување со нив и паралелниот развој на науката и технологијата имаа и надолни и нагорни влијанија врз вредноста на сметководствената единица. И економиите и пазарите се движат низ циклуси, но она што е важно за пензиските фондови е остварување оптимален принос на долг рок, што вклучува и соодветни инвестициски активности при пазарни корекции“, велат од „Сава пензиско друштво“.
Се очекува овој сектор дополнително да расте, затоа што правните лица ги препознаваат производот и бенефицијата од неговата примена во своите институции како дополнителен модел за наградување и мотивирање на своите вработени, како и за градење долгорочна перспектива за својот тим.
„За стимулирање долгорочно штедење во третиот столб во делот на организирање професионални пензиски шеми, актуелни се и одредени даночни олеснувања во однос на данокот на добивка. Населението и правните лица и натаму потешко се одлучуваат за овој производ, но, од друга страна, нашите очекувања се дека на среден рок ни следува поинтензивен раст на бројот на членовите и средствата што се вложуваат во доброволниот фонд“, велат од „КБ прво пензиско друштво“.