За пет години Македонците купиле станови во Грција за над 50 милиони евра

Грција секоја година станува сѐ попривлечна за инвестирање во недвижности, а според износот Македонија е на 25-то место меѓу државите во светот чии жители купиле/изградиле некаков имот кај нашиот јужен сосед во 2024 година. Македонските граѓани и компании инвестирале 19 милиони евра во недвижности минатата година, покажува статистиката на Банката на Грција, а интересот континуирано расте, со оглед на тоа што износот во 2020 година бил само два милиони евра, за следните три години да порасне на седум, 10 и 11 милиони евра, соодветно. Неофицијално, износот на инвестиции „со македонско потекло“ е поголем ако се земе предвид дека македонски граѓани или правни лица инвестираат и со ЕУ-пасоши, најмногу со бугарскиот, преку офшор фирми регистрирани на познатите дестинации што важат за даночен рај итн.

Грчката централна банка, која ги регистрира странските директни инвестиции, меѓу кои и оние во недвижности, за Македонија практично има првпат регистрирано влез на капитал во 2019 година, од два милиони евра, што не значи дека претходно македонски државјани не купуваа станови или куќи во Грција. Само што претходно тоа беше законски многу потешко изводливо, односно граѓаните од земји што не се членки на ЕУ практично не можеа директно да купуваат имоти во Грција, туку требаше да се регистрира фирма во земјата или станот да биде на име на некоја адвокатска канцеларија и сл., односно процедурата беше многу покомплицирана и трошоците поголеми.

Меѓутоа, по финансиската криза што ја снајде по 2008 година и големиот пад на цените во градежниот сектор, Грција воведе законски измени, како и даночни намалувања, со што го олесни купувањето имоти од страна на граѓани што не се резиденти на ЕУ-земји. Оттогаш драстично е зголемен интересот за купување недвижности во земјата, па ако во 2015 година, на пример, вкупниот износ бил 153 милиони евра, во 2024 година износот се качил на дури 2,75 милијарди евра, или за 18 пати. Најголемите инвестиции лани дошле од Хонгконг, 338 милиони евра, Кипар со 319 милиони и Турција со 293 милиони евра.  

Од земјите од Западна Европа, најголем интерес за недвижност во Грција има кај Швајцарците, кои инвестирале 238 милиони евра, Германците со 162 милиони евра и Холанѓаните со 96 милиони евра, додека меѓу најголемите инвеститори се и од САД со 131 милион евра, Израел со 129 и Обединетите Арапски Емирати со 97 милиони евра. Од земјите од нашето соседство, во Грција најмногу инвестирале од Бугарија, 95 милиони евра, и од Србија, 27 милиони евра. Гледано по жител, Македонија е поголем инвеститор во Грција во однос на Србија, а од регионот Адрија, разбирливо, интересот од Хрватска, БиХ и Словенија за купување имоти во Грција е практично безначаен, со оглед на тоа што ја имаат Хрватска со стотици километри долгиот брег и безбројните острови.

Македонците најмногу бараат станови околу Солун и на Халкидики

Познавачите на состојбите велат дека македонските граѓани најмногу се интересираат за апартмани од околу 50 квадратни метри, погодни како за одмор или живеење така и за издавање. Иако, како што вели нашиот соговорник Ацо Николовски, инвеститор и сопственик на повеќе комплекси со апартмани и хотели во Грција, цените на апартманите се значително покачени изминативе години.

„Пред неколку години се рашири фама  дека околу Солун и на Халкидики се наоѓале станови и по 1.000 евра за квадрат, но тоа веќе е минато. Сега за помалку од 2.000-2.500 евра тешко може да најдете каков било апартман, а уште помалку пристоен. Ако сакате квалитетна новоградба, блиску до морето, мора да бидете подготвени да издвоите над 3.000 евра за квадрат, а некаде и по 5.000-6.000 евра, во зависност од атрактивноста на местото. Се разбира, има и ултраексклузивни имоти околу Атина или на островите, кои одат и по 10.000 евра за квадрат“, вели Николовски.

Тој додава дека најголем број македонски купувачи на имоти во Грција се интересираат за помали недвижности, постари и поевтини станови околу Солун, како Переа, Неа Каликратија, Паралија, потоа Неа Флогита, Ханиоти и другите популарни места за одмор на Македонците на Халкидики, каде што недвижностите се и поскапи. „Мала е бројката на оние купувачи од Македонија што се платежно способни да инвестираат во квалитетна нова градба, односно полуксузни апартмани што чинат веќе над 250-300 илјади евра или, пак, ексклузивни вили што одат и над еден милион евра, дали се тоа еден отсто од купувачите“, вели нашиот соговорник.

Дека цените на недвижностите во Грција континуирано растат покажуваат и податоците од тамошната централна банка - во првиот квартал од 2025 година цената на становите пораснала за 6,8 отсто на годишно ниво. На новите станови цените пораснале за 8 отсто, додека на старите за 6 отсто. Гледано, пак, според региони, просечната стапка на пораст на цените е 5,5 отсто во Атина, 10 отсто во Солун и 8 отсто во преостанатите делови на земјата. Во 2024 година апартманите во Грција  поскапеле во просек за 8,9 отсто, а во 2023 година за 13,9 отсто.

Анализата на „Блумберг Адрија“ покажува дека доколку сакате вишокот капитал да го вложите во недвижности во земјите од Медитеранот, како Италија, Турција или Грција, со цел таа недвижност да ја издавате, најдобра опција според моменталниот бруто-износ е Италија, која во просек на недвижности дава принос од 7,5 отсто годишно. Следува Турција со 7,4 отсто, додека Грција има бруто-принос од 4,6 отсто.

„За 500 илјади евра може да се купат многу повеќе квадратни метри во Турција одошто во Италија, а приносот на самиот имот е многу сличен. Така што, за тој износ, во Рим може да купите 142 квадрати, а во Истанбул дури 375 квадрати“, вели Михаел Блажековиќ, аналитичар на Блумберг Адрија.

„Златната виза“ го зголеми интересот за купување имоти во Грција

А интересот за Грција нема да запре во скоро време, а со тоа и опциите за заработка од издавање недвижности или, пак, едноставно за одмор, работа или мирно пензионирање, ќе стануваат сѐ поатрактивни, смета нашиот соговорник Ацо Николовски, кој десетина години работи и инвестира во недвижности во Грција под брендот „Алекс Моно“ (Alex Mono), а има фирми и во Македонија, Бугарија и Србија.

„Дигиталната ера и глобализацијата овозможија дотогаш невидени начини за заработка и имаме сѐ повеќе луѓе низ светот што заработиле многу пари и сакаат да ги инвестираат во убави места низ планетата, да бидат дигитални номади и да најмуваат простор за живеење и работа оддома, а медитеранските земји, меѓу кои и  Грција, се сѐ поатрактивни за доселување на пензионерите од побогатите земји на Западна Европа, САД итн.“, вели Николовски.

Интересот за недвижности во Грција го поттикнаа и програмите што ги воведе земјата, како „Златна виза“, воведена во 2013 година, потоа ревидирана во 2023 година, како и даночната резиденција „нон-дом“ и погодностите за пензионерите.

„Златната виза“ им овозможува на странците што не се резиденти на ЕУ безгрижно да работат и престојуваат во Грција доколку вложат 800 илјади евра во недвижности (претходно беше 400 илјади) во Атина, Солун или на Кикладите, или 400 илјади евра надвор од тие зони, а во некои случаи и понатаму се применува некогашниот минимален праг од 250 илјади евра (на пример, конверзии на комерцијални објекти во станбени). Даночната резиденција „нон-дом“ важи за инвестиции од најмалку 500 илјади евра и плаќање фиксен годишен данок од 100 илјади евра на сите приходи во странство во текот на 15 години. Таканаречениот „рај за пензионери“, пак, подразбира дека странците може во Грција да плаќаат данок од седум отсто на својата пензија во траење од 15 години и со престој од најмалку 183 дена годишно, под услов лицето да не било даночен резидент на Грција во последните пет години.

Depositphotos

 

Адалберто Пука, директор за продажба и развој на бизнисот во „Глобал ситизен солушнс“ (Global Citizen Solutions), која им помага на клиентите да добијат визи во Грција, како и низ цела Европа и Карибите, вели дека по изборите во САД, интересот за програми за престој како што е „златната виза“ се зголемил за повеќе од 85 проценти. Поточно за Грција, „во текот на изминатите 12 месеци, бевме сведоци на зголемување на интересот за програми за престој од 30 проценти“, прецизира Пука.

Доминантна улога играат американските и британските инвеститори, како и жителите од Северна Европа, кои се особено активни на луксузните дестинации и токму преку програмата „Златна виза“. Во тој контекст, страницата „Бревитас“ ги споменува и инвеститорите од Балканот, а особено од Бугарија, Србија и Романија, кои често купуваат недвижности во Солун, Халкидики и Кавала, главно како објекти за одмор или како идна локација за живеење (по пензионирањето). Од друга страна, пензионерите од големите европски земји ги избираат островите Крф, Крит и Евија, поради културата, пристапноста и квалитетот на живот.