.webp){kind=icon}
Минатата година ќе остане запаметена како година во која вештачката интелигенција (ВИ) стана неизбежна тема во секојдневниот живот и бизнисот. Денеска сме сведоци на вистинско лудило по вештачката интелигенција, а компаниите низ светот се обидуваат да го искористат нејзиниот потенцијал. ВИ не е само технолошки тренд туку е и моќна алатка што го трансформира начинот на кој работиме, донесуваме одлуки и комуницираме.
Токму поради нејзината способност да анализира големи количества податоци и да донесува заклучоци побрзо од кој било човечки ум, ВИ нуди единствени можности за подобрување на ефикасноста и продуктивноста во бизнисот. Со користење вештачка интелигенција, компаниите можат да ги автоматизираат рутинските процеси, да ги персонализираат услугите на клиентите и да ги оптимизираат своите операции на начини што досега не беа замисливи. Според една неодамнешна студија на „Мекинзи“, ВИ може да ја зголеми деловната ефикасност дури за 40 проценти и да ги намали оперативните трошоци до 30 проценти. Исто така, „Мкинзи“ проценува дека генеративната вештачка интелигенција може да ја зголеми продуктивноста на трудот за 0,1 до 0,6 проценти годишно до 2040 година. Во комбинација со други технологии, автоматизацијата на работата може да додаде дополнителни 0,2 до 3,3 процентни поени на раст на продуктивноста.
Сепак, иако компаниите се свесни за ова, тоа не значи дека процесот на имплементација на ВИ во бизнисот оди без проблеми.
Словенечки искуства
„Пред пет години ја запознавме болката од имплементацијата и немавме рецепт за воведување вештачка интелигенција. Тогаш тоа беше сè уште непознато поле, па решивме да подготвиме водич за да се вклучат повеќе компании во целиот процес“, изјави неодамна во Загреб Митја Трампуз од словенечкиот тинк-тенк АИ4СИ.
При составувањето на водичот, посочува, ги имале предвид сите компании, не само најголемите и оние кои имаат пари за тоа, туку и помалите фирми без ресурси. „Тоа беше пред ЧетГПТ, тогаш сè уште беше тешко да се прифати целиот концепт на вештачка интелигенција. Некои компании сè уште не воведуваат ВИ бидејќи велат дека немаат буџет за тоа и дека не се подготвени за таков чекор бидејќи процесот е долг, скап и комплициран“, истакна Трампуз.
ВИ е веќе широко распространет бидејќи е корисен и лесен за користење, а се започна со ЧетГПТ, посочува Франк Брачун од „Нова Љубљанска банка“, која интензивно го користи ВИ во својот бизнис. Тој посочува дека вештачката интелигенција во нивната банка најмногу ја користи одделот за управување со ризици при управување со податоци и водење на самата банка. Но, и тој процес не бил безболен.
„Кога станува збор за имплементација на ВИ во бизнисот, менаџментот мисли дека тоа е работа за ИТ секторот, но тоа е грешка, тоа не е прашање на ИТ туку е деловна работа и тие два сектора во компанијата мора да соработуваат и се разбираме Имаме луѓе кои се одговорни за регулација и имплементација на вештачката интелигенција“, објаснува Брачун и додава дека е неопходно да се инвестира во обука и едукација на вработените за да се доближат до сите придобивки од вештачката интелигенција.
Хрватските компании сериозно загризаа
„Кока-Кола“ на 23 април објави дека склучила петгодишен договор со „Мајкрософт“, вреден 1,1 милијарда долари, за развој и интегрирање на вештачката интелигенција во деловните функции. Тие планираат да експериментираат со услугата „Азуре Опен-еј-ај“ и да го пробаат Мајкрософт копилот да ја подобри продуктивноста на работното место. Но и хрватските компании го препознаа овој тренд и активно ја интегрираат вештачката интелигенција во своите деловни процеси, а со тоа значително ја подобруваат нивната продуктивност и конкурентност на пазарот.
Еден пример е „Кончар дигитал“, чиј директор Стјепан Сучиќ изјави за „Блумберг Адрија“ дека неговата компанија активно користи алатки за вештачка интелигенција во секојдневното програмирање и истражувачките проекти. „Во „Кончар дигитал“ применуваме алатки за кориснички интерфејс во генерирање и оптимизација на кодови, анализа на можни оптимизации, проверка на код и анализа на усогласеноста со стандардите и законите“, објаснува Сучиќ.
Сучиќ додава дека „Кончар“ континуирано инвестира во развојот на капацитетите на ВИ, вклучувајќи и едукација на вработените и соработка со академски институции. „Долго време проактивно работиме на интегрирање на алгоритмите за ВИ во нашите производи, а неколку наши вработени учествуваат на докторски студии фокусирани на технологиите на ВИ“, додава Сучиќ.
„Кончар дигитал“
Во однос на мерењето на успехот, тој открива дека конкретната анализа за враќање на корисничкиот интерфејс сè уште не е формално спроведена, но практичните резултати се позитивни. „Користењето алатки како Копилот се покажа корисно за зголемување на продуктивноста, иако сè уште размислуваме како формално да ги интегрираме алатките за кориснички интерфејс во нашиот бизнис. Со оглед на постојаниот напредок на технологиите за кориснички интерфејс, сметаме дека е од клучно значење да бидеме во чекор со времето и преку практично искуство да развиваме модели што најдобро ќе го искористат нашето поле на активност“, рече Сучиќ.
Слично на „Кончар дигитал“, „Ериксон Никола Тесла“ исто така користи вештачка интелигенција за да развие напредни аналитички, предвидливи и оптимизациски решенија во рамките на своите телекомуникациски и ИТ-услуги. Во соработка со глобалниот партнер „Ериксон“, компанијата постигна глобално признание за решенијата за кориснички интерфејс. Неодамнешниот напредок во генеративната технологија за кориснички интерфејс овозможи подобрување на постојните случаи на корисници и развој на нови апликации, особено во подобрувањето на внатрешните процеси и продуктивноста на вработените.
Според компанијата „Ериксон Никола Тесла“, нивните експерти имплементираат решенија за напредно контекстуално пребарување и пребарување податоци, што овозможува пофлексибилен пристап до внатрешни информации. Развојот на сопствен виртуелен асистент е еден од нивните клучни проекти, кој служи и за тестирање нови технологии. Тие ги сметаат овие инвестиции во ВИ-решенија во компанијата како инвестиција во иднината, која ќе ја подобри внатрешната ефикасност и ќе поддржува различни деловни функции, од ИТ-поддршка до интеракција со крајните корисници.
Продолжувајќи го трендот на интеграција на вештачката интелигенција, „Хрватски телеком“ ни кажува дека со години ја користи вештачката интелигенција за автоматизација и ефикасност во административните задачи, како и за напредна аналитика насочена кон приспособување на понудите на корисниците според нивните реални потреби. Тие велат дека интерфејсот се користи за автоматски пренос на податоци помеѓу апликациите, забрзување на обработката и ослободување човечки ресурси за посложени задачи.
Важно е да се истакне дека, според претходно споменатото истражување, генеративниот интерфејс моментално има потенцијал да автоматизира 60-70 проценти од работните активности, како што се пишување е-пошта или одговарање на прашања, што е повеќе од 50 проценти, колку што технологијата можеше да направи во 2017 година.
Дополнително, компанијата користи кориснички интерфејс за да идентификува аномалии во техничките системи и мрежата и за енергетски поефикасно користење на мрежните елементи.
Исто така, „Хрватски телеком“ развива решенија за паметни градови користејќи технологии како 5Г и облак, што им овозможува на градовите намалување на трошоците и зголемување на атрактивноста и поголема продуктивност на граѓаните.
„Со оглед на можностите што вештачката интелигенција ги дава за нашата индустрија, како и за другите индустрии, развојот во форма на ВИ е дефинитивно високо на листата на нашите развојни приоритети“, наведуваат од компанијата. Тие посочуваат дека ВИ овозможува подобро разбирање на потребите на корисниците и дава можности за оптимизирање на ефикасноста на мрежата и за развој на персонализирани услуги, што придонесува за подобрување на корисничкото искуство.
„Хрватски телеком“
„Адрис група“ (Adris Grupa), уште еден хрватски играч што значајно инвестира во развој и имплементација на напредни технологии, користи вештачка интелигенција пред сè во осигурителниот дел од бизнисот, но и пошироко.
„Ние применуваме вештачка интелигенција во дел од деловните процеси, што вклучува дигитализација на внатрешните процеси и подобрување на корисничкото искуство“, велат од „Адрис“. Исто така групата ја препозна важноста на ВИ во современиот туризам, каде што се користи во комуникацијата со гостите од фазата на истражување на патувањето за поддршка во резервацијата, пријавувањето во објектот и за време на престојот.
„Добар пример е награденото решение на годинашниот ’Фудтеч стартап’ (FoodTech Startup Competition), чиј спонзор е ’Маистро’ (Maistro). Решението пристигнато од Кореја користи камери и скенери за анализирање на остатоците од храна на чиниите, а вештачката интелигенција ги обработува собраните податоци и дава упатства за тоа како да се намали фрлањето храна“, посочуваат од „Адрис“.
Дополнително, „Адрис група“ го истакнува „Кроација осигурување“ поради примената на вештачката интелигенција, каде што ЛАКЈО (LAQO) е првиот европски осигурителен бренд што ја користи ГПТ-платформата на „Опен-еј-ај“, овозможувајќи им континуирана поддршка на клиентите и персонализирани информации. Поновата иновација вклучува брза процена на ВИ за оштетување на возилото, што го прави процесот пет пати побрз. Дополнително, хрватската „Бригометар“ (Brigometar), платформа за ментално здравје предводена од ВИ, освои награда на Архитектонското биенале во Венеција, каде што ги проценува нивоата на вознемиреност на минувачите, нудејќи им бесплатни здравствени прегледи на најанксиозните.
„Адрис група“
Трендовите на дигитализација во аквакултурата се движат кон интеграција на информатичките технологии во целиот синџир на вредности, од истражување и развој, автоматизација на производството, логистика и деловни процеси и следливост од мајчиното јато до потрошувачот. Забележливо е преминување од трудоинтензивни кон механизирани, а потоа и автоматизирани технолошки процеси во одгледувањето и преработката, кои во иднина ќе вклучуваат и вештачка интелигенција за уште понапредни аналитички и предвидливи модели.
Следејќи го „Адрис“, кој користи вештачка интелигенција за да ги оптимизира своите процеси, „Валамар ривиера“ (Valamar Riviera) исто така прифаќа слични технологии за да ги подобри своите операции. Во последните две години, „Валамар“ има имплементирано голем број дигитални проекти што го олеснуваат бизнисот. Платформата ВРЦ (VRC), на пример, ги интегрира интеракциите и податоците за гостите во реално време, намалувајќи ја можноста за грешки.
Дополнително, развиени се модели ВИ/ML (машинско учење) што ги анализираат барањата на гостите и им даваат приоритет според намерата и атрибутите. Се подготвува и четбот за комуникација на канали за разговор со користење на овие модели ВИ/ML. „Валамар“ исто така воведе неверојатен процес на пријавување/одјавување што ги забрзува пријавувањето и одјавувањето на гостите преку дигитализација на документацијата и приоритетен пристап до клучевите. За внатрешни потреби, платформата „Корнерстон“ (Cornerstone) е интегрирана во платформата ПЕРО (PERO) на „Валамар“ за управување со човечки ресурси, оптимизирајќи ги регрутирањето и изборот на кандидати. Работата на проекти за вештачка интелигенција вклучува технологии за персонализирање на дигиталното искуство на гостите и анализа на коментарите, што овозможува подобро разбирање на нивните потреби и преференции.
Исто така постојат голем број даватели на услуги за вештачка интелигенција на пазарот што им овозможуваат на компаниите лесно да ги имплементираат овие технологии и да ги искористат нивните придобивки без да мора да развиваат свои алатки.
Хрватската компанија „Спан“ (Span), која обично е специјализирана за технологија во облак и сајбер-безбедност, посилно се сврте кон генеративната вештачка интелигенција со купување удел во „Бонсаи“. Тие не се насочени кон конкретни индустрии, туку сакаат да соработуваат со сите нивни клиенти за да им овозможат да го извлечат максимумот од достапната технологија.
„На пример, со интегрирање на корисничкиот интерфејс, можно е да се намали времето потребно за извршување на информативните задачи. Особено оние што се повторуваат, како што се обработката на податоци, генерирањето и разбирањето текстови и обезбедувањето автоматски одговори на крајните корисници. Друга позитивна работа е што влијанието на ВИ за бизнис може да биде многу прецизно мерење преку поставените цели“, вели Славен Мишак, главен дигитален директор во „Спан“ и соосновач на „Бонасаи.теч“ (bonsai.tech).
Славен Мишак/Спан
Тој посочува дека побарувачката за деловни решенија базирани на вештачка интелигенција во иднина само ќе расте практично во сите индустрии.
„Глобаллоџик“ (GlobalLogic) е уште една компанија што нурна длабоко во примената на вештачката интелигенција за да го подобри работењето на компанијата. Тие неодамна ја објавија првата архитектура „Платформ-оф-платформс“ (Platform-of-Platforms) дизајнирана да ја поддржи имплементацијата на вештачката интелигенција во компаниите.
„Нашата архитектура на интерфејс се состои од механизми што се однесуваат на видливоста, управувањето, интеграцијата и потрошувачката за да им овозможат на нашите клиенти и партнери да преминат од прототипови кон имплементации во обем на претпријатие“, објасни Андриј Јаворски, потпретседател за стратегии и деловни операции на „Глобаллоџик“ во Европа.
Поточно, „Платформ-оф-платформс“ ќе им овозможи на компаниите да користат генеративен интерфејс за поголеми нивоа на продуктивност преку автоматизирање на задачите, зголемување на ефикасноста со дотерување на процесите за поголема вредност и забрзување на бизнисот со отклучување целосно нови способности или начини на работа, елаборира Јаворски.
„Нашите клиенти и партнери сега ќе можат да вклучат јавни, сопствени и хибридни јазични модели (ЛЛМ) со други платформи што имаат најголема смисла за поединечни случаи. Покрај тоа, дополнителната флексибилност значи дека тие можат да ги распоредат своите програми во нивната околина. Без оглед на користениот ЛЛМ или околината за хостирање, ја дизајниравме платформата со силни безбедносни карактеристики за да ја заштитиме интелектуалната сопственост и да спречиме истекување на податоци“, заклучува Јаворски.
„Глобаллоџик“
Од сето горенаведено, јасно е дека вештачката интелигенција го револуционизира начинот на кој компаниите работат, обезбедувајќи нови можности за ефикасност и намалување на трошоците. Со зголемената достапност на алатки и платформи базирани на кориснички интерфејс, компаниите од сите големини и различни индустрии можат да ја искористат оваа трансформативна технологија. И додека многумина се прашуваат дали вештачката интелигенција ќе ги замени луѓето, може да се заклучи дека само оние што не ги користат овие алатки ќе станат заменливи, а на нивно место ќе дојдат поединци што ги прифатиле овие технолошки можности.
