Е-трговијата расте, но доставата не: Зошто - ги прашавме „логистичарите“

Предизвиците на е-трговците во регионов се речиси исти за сите пазари, покажува најновиот извештај за е-трговијата во Западен Балкан, кој го изработи Асоцијацијата за е-трговија на Македонија (АЕТМ), со поддршка на „НЛБ банка“.

Доставата и логистиката и понатаму остануваат најголем предизвик за е-трговците во Македонија и регионот, и тоа во однос на брзината на доставата, високите цени на доставата, доверливоста на курирските услуги, ограничените опции за достава, како и релативно ниското ниво на професионалност на кадарот на доставувачи. За ова последново просечната оценка за регионот е 3,92, а интересно е што македонските е-трговци дале и повисока оценка, 4,55 на скала од 1 до 5.

 

 

„Иако се едни од најбрзорастечките бизнис-сектори како последица на развојот на е-трговијата, логистиката и доставата изминативе години не добиваат ама баш никаква поддршка од државата, туку, напротив, дури и се кочат со извесни политики и регулативи“, вели Игор Гешовски, сопственик на „Еко логистик сервис“ (ЕЛС), компанија за поштенски услуги. „На пазарот владее страшна нелојална конкуренција. Од нигде никаде се појавуваат фирми што без никаква лиценца за работа почнуваат да оперираат на пазарот за поштенски и курирски услуги и уште јавно се рекламираат дека станале официјални доставувачи за некои брендови. Згора на сѐ, државата упорно ја форсира државната пошта, која одамна е изгубен случај, тежок загубар и нема капацитет да ги задоволи потребите на денешната е-трговија, наместо да направи нејзино модернизирање, реструктурирање, или едноставно нека ја продаде на некој што ќе има пари и знаење да го работи овој бизнис како што треба“, додава Гешовски.

Почетоци на достава „надвор оддома“ во „пакетомати“ 

И според последните достапни податоци на Универзалната поштенска унија (UPU) може да се согледа дека состојбата во областа на доставата и логистиката во е-трговијата во Западен Балкан е далеку од задоволителна. Индексот за интегриран поштенски развој (2IPD), кој ги мери факторите како поштенска доверливост, опфатеност, релевантност и отпорност, покажува дека ниту една од земјите во регионот не достигнува високо ниво на поштенски развој. Во 2022 година Србија се рангира највисоко во регионот, со оценка PDL 7, додека Албанија, Северна Македонија и Црна Гора останаа под PDL 5, што укажува на значителни недостатоци.

Дополнително, податоците на Светската банка за Меѓународниот индекс за логистички перформанси (LPI) ги рангира земјите од Западен Балкан меѓу најслабите во Европа. Северна Македонија постигна најдобри резултати во „Царина“ (43-то место глобално) и „Следење пратки“ (46-то место), но сепак останува нискорангирана во „Квалитет на логистика и компетенции“ (53-то место) и „Инфраструктура“ (55-то место). Србија и Албанија се со уште пониски оценки, што дополнително ги истакнува предизвиците во логистичкиот сектор.

„Предизвиците со доставата не само што го ограничуваат развојот на е-трговијата туку и го намалуваат задоволството на потрошувачите и конкурентноста на бизнисите во регионот. За е-трговијата да се развива со побрзо темпо неопходно е да се вложи во модернизација на логистичките услуги и подобрување на нивната достапност и флексибилност“, вели претседателката на АЕТМ, Нина Ангеловска. Таа ја истакнува Србија како најнапредна во регионов во однос на развиена т.н. мрежа за достава надвор оддома (out-of-home), но позитивно е што веќе и во Македонија почнал пополека да се модернизира овој сегмент. „Ако досега единствен достапен начин на достава на производите беше до врата (home delivery), од неодамна започна поставувањето на т.н. пакетомати, што го најавуваат како услуга повеќе компании, што ќе придонесе за развивање на мрежата за достава надвор оддома (out-of-home delivery), a со тоа и развивање на е-трговијата“, истакнува Ангеловска.

И во доставата фалат работници 

Ефикасните логистички услуги се основата на е-трговијата, бидејќи ја поврзуваат онлајн трансакцијата со физичката достава на производите. Без добро организирана логистика, е-трговијата не може да напредува. Просецот на доставата вклучува повеќе чекори – обработка на нарачките, пакување, транспорт и испорака до крајната дестинација – и сите тие се од суштинско значење за обезбедување беспрекорно искуство за клиентите. Навремената и сигурна достава е клучна за исполнување на очекувањата на купувачите, додека транспарентноста и можноста за следење на пратките се високоценети карактеристики на една достава, велат познавачите на овој бизнис.

 

 

Нашиот соговорник Гешовски од ЕЛС вели дека додека тие вложуваат постојано во унапредување на бизнисот, сивата економија, но и некои „чудни регулативи го кочат развојот на логистиката и доставата“.

„Јас се борам сам како знам и умеам, вложувам во машини за сортирање, пакување, бележење и во друга опрема потребна за развој на модерна логистика. Од друга страна, вие имате на дневна основа сѐ уште илјадници пратки што се ‘разнесуваат’ преку таксисти, возачи на автобуси, комбиња итн. на ‘традиционален начин’. Колку губат логистичките компании поради оваа практика, колку губи државата од ненаплатени давачки и сл.“, посочува Гешовски и додава дека, како и во сите други бизнис-сектори, и тие мака мачат со наоѓањето работници.

„Ова е сектор што може да вработи луѓе со пониски квалификации, од пониски социјални слоеви, луѓе што имале проблеми со законот, па не можат лесно да најдат вработување на друго место и сл. Луѓе на кои им пропаднал малиот бизнис, исто така, може од нас да добијат возило, на пример и да доставуваат пратки, да вадат парче леб, што се вели. Но,недозволиво е со извесни регулативи да се кочи овој бизнис. Еве ви карактеристичен пример: ако компаниски возач биде казнет поради тоа што пиел алкохол, се казнуваат и фирмата и одговорното лице. Јас како компанија и одговорно лице сум се погрижил тој да добие безбедно возило, патен налог, осигурување и сѐ што треба за прописно да ја заврши својата задача, но не може јас или компанијата да одговараме за неговите лични постапки?!“, вели Гешовски.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар