Новите кралеви на патиштата во регионот Адрија доаѓаат од Кина

Бројот на кинески автомобили што пристигнуваат на пазарите во регионот може да биде навестување за она што претходно беше речиси незамисливо - масовното присуство на производители на возила од таа азиска земја во овие области. Кинеските модели, кои некогаш беа оспорувани поради незадоволителен квалитет и дизајн, денес носат привлечна комбинација од конкурентни цени, напредна технологија и прифатлива електрификација, со што поставуваат нови стандарди за пазарите традиционално доминирани од европски, јапонски и јужнокорејски брендови.

Возила на кинескиот бренд БЈД (BYD)/ Фото: „Блумберг“

Кина стана најважната конкурентска сила за американската и европската автомобилска индустрија, додека многу западни производители бараат решенија за зголемување на продажбата, намалување на трошоците и застарените модели на работа. Во исто време, царините на американскиот претседател Доналд Трамп оваа година станаа нов предизвик за глобалниот автомобилски сектор, предизвикувајќи неизвесност и претпазливост на меѓународните пазари поради непредвидливите трговски политики.

Иако Европската Унија (ЕУ) е свесна дека трката во сегментот на електрични возила (ЕВ) е веќе изгубена, бидејќи дури ни американската „Тесла“ не може да се натпреварува со Кинезите, европските производители треба да бидат загрижени дека ниту остатокот од пазарот нема да биде поштеден, бидејќи кинеските хибриди стануваат сè попопуларни, а тие не се засегнати од претходно одобрените царини за увоз на кинески електрични возила, од кои Унијата се обидува да се заштити.

Она што етаблираните брендови на автомобили упорно одбиваат да го разберат е дека за огромното мнозинство купувачи, првото и најважното нешто што го гледаат кога купуваат возило е цената, односно вредноста што ја добиваат за своите пари. Кинеските производители ги завршија своите докторати во оваа област во последните неколку години и сега ги жнеат плодовите на пазарот, а првите резултати се видливи и во регионот Адрија.

Најдрастичното зголемување на продажбата во Хрватска

Скокот на продажбата на кинески автомобили во Хрватска за многу кратко време е импресивен. Само пред три години, во целата земја беа продадени само 13 автомобили произведени во Кина, а веќе минатата година тој број надмина 3.600.

„Веруваме дека уделот на кинеските возила на хрватскиот пазар многу брзо ќе достигне 10 проценти од вкупната продажба. Во сегашните рамки, тоа би било околу 6.000 возила“, вели Горан Банѓен, менаџер на програмата за увоз во „Ауто Хрватска“, компанија која претставува неколку кинески брендови.

Најпрепознатливиот бренд на хрватскиот пазар е „МГ Мотор“ (MG Motor), кој ги освои клиентите со својот СУВ модел „ЗС“. Со цена од 18.490 евра, тие ја победија конкуренцијата, која за тие пари едноставно не нуди ништо во таа класа, а да не зборуваме за нивото на опрема. Продадени се околу 3.300 од нив, додека моментално се нуди ажурираниот модел, кој е значително поскап, но нуди и многу повеќе во однос на дизајнот и опремата.

Модел „ЗС“/Фото: „Блумберг“

На второ место е „Гили“ (Geely) со околу 900 продадени автомобили, а најпопуларен меѓу купувачите е нивниот СУВ модел „кулреј“ (coolray) со цена од 24.300 евра.

Тука е и „Донгфенг“ (Dongfeng) со своите подбрендови „Серес“ (Seres) и „Фортинг“ (Forthing), која исто така граби со поголеми чекори. Целосно електричниот „Серес“, кој наскоро ќе биде преименуван во „Аито“(Aito) е наменет за полуксузниот сегмент на пазарот, додека „Фортинг“ со докажани бензински мотори на „Митцубиши“ (Mitsubishi) е наменет за пошироката публика. Најпродаван модел на „Фортинг“ е СУВ моделот „Т5 Ево“, кој во својата втора верзија за хрватскиот пазар доби околу 2.000 евра повеќе опрема, а неговата цена остана иста - 30.000 евра. Неодамна пристигна и мал градски електричен „донгфенг бокс“ (dongfeng box).

Најпознатото име на кинеската автомобилска индустрија во светот, БЈД (BYD), официјално дојде во Хрватска само пред неколку недели. Иако цените на четирите модели што ги нудат се доста високи, тие веќе продадоа 41 автомобил.

БЈД/ Фото: „Блумберг“

Кога станува збор за хрватскиот пазар на автомобили воопшто, треба да се напомене дека тој е сè уште доста традиционален, па минатата година само три проценти од 65.000 продадени возила беа електрични возила. Судејќи според бројките и она што може да се види во салоните, кинеските модели во иднина ќе земат многу посериозен удел во продажбата на хибридни и класични мотори.

Како се менува расположението на потрошувачите во регионот

Главните стравови на купувачите во Хрватска (и на други места) во врска со кинеските автомобили се квалитетот и достапноста на услугата, односно деловите. Кога станува збор за квалитетот, моделите изложени во продажните објекти во земјата исто така инспирираат доверба, но ќе бидат потребни уште неколку години додека не се демонстрира долгорочна сигурност. Секако вреди да се спомене дека некои модели користат докажана механика од етаблирани производители, што дефинитивно го намалува ризикот од дефекти, а производителите даваат и гаранција од пет до седум години.

Ако зборуваме за делови и сервис, нема простор за прекумерен скептицизам. Имено, брендовите „Серес“ (ЕВ), „Фортинг“ (бензински модели) и ДФКС(карго ЕВ) на „Донгфенг“ ги продава и сервисира „Ауто Хрватска“, компанија со 70-годишна традиција, што во голема мера ги елиминира грижите во врска со набавката на резервни делови и одржување. На пример, тие имаат околу 75 проценти од резервните делови за „фортингс“ на залиха, па доколку е потребен нов фар, браник или хауба, можно е веднаш да се набави. Дистрибутивниот центар за делови е во Холандија и сè друго може да се набави оттаму многу брзо.

„МГ Мотор“ е претставен од „Гранд Аутомотив Адриатик“ (Grand Automotive Adriatic), кој има централен магацин на резервни делови уште поблиску, во словенечко Ново Место, од каде што сè што нарачуваат пристигнува за неколку дена.

Хрватските потрошувачи се заштитени и од ЕУ, преку директивата за екодизајн, која дефинира колку долго производителот, односно сервисерот, мора да има резервни делови за автомобили во понуда. Стандардот во индустријата во Европа е десет години, така што нема причина за загриженост во тој временски рок.

Слична претпазливост кај купувачите може да се сретне и во Босна и Херцеговина (БиХ), каде што автомобилите од кинеските производители првпат се појавија масовно пред речиси 20 години, кога локалните увозници ја вршеа работата нудејќи евтини и полуготови автомобили од непознати марки. Првите кинески возила беа доста прифатливи и тоа беше единствената важна алатка за нивното прво појавување со која можеа да го скршат стравот од непознатото на слабиот пазар наменет за увоз на претежно германски половни автомобили.

Адмир Хекало, директор на компанијата „Никола“ д.о.о., која е еден од претставниците и увозниците на кинески автомобили и марки „Центро“ (Cenntro) и „Експенг“ (Xpeng), изјави за „Блумберг Адрија“ дека дури сега може да се каже дека постои пазар за кинески автомобили во БиХ, токму благодарение на доаѓањето на силни брендови. „Автомобилите што сега се на пазарот се сосема поинаква приказна од оние што првпат пристигнаа. Интересот за купување се зголемува. Граѓаните сфатија дека добиваат многу повеќе за помалку пари, сè повеќе луѓе велат дека повеќе не сакаат скапо да плаќаат за европски брендови.“

Цените се движат од 29.000 КМ (14.828,08 евра) до 140.000 КМ (71.583,83 евра), во зависност од моделот. Возилата најмногу личат на популарните теренски возила, и поради таа причина се многу барани, а се и попристапни од европските брендови.

Хекало вели дека постојат разлики во моделите, но повторно тие не се значајни. Речиси сите достапни автомобили имаат повеќе или помалку ист погонски склоп со 1,5-литарски турбо бензински мотор, сите имаат седумстепен автоматски менувач и погон само на предните тркала. Во ентериерот доминираат висококвалитетни материјали и добра завршна обработка, додава тој.

Со оглед на ситуацијата во европската автомобилска индустрија, Хекало рече дека ова е идеално време да се купи кинески автомобил. „Цените се повеќе од прифатливи. Многумина се плашат од сервис и набавка, достапност на делови, но сега е повеќе од решено. Некои делови се чекаат многу помалку отколку за автомобили од европски брендови. Сега добивате доста добри автомобили за пристојна цена.“

Милан Јеринкиќ, генерален директор на автосалонот „Алфа“ од Суботица - кој, покрај продажбата на моделите „Мазда“ и „Киа“, од јуни минатата година продава и возила од кинеската марка „Чери“ - го оценува искуството со таа марка како одлично во секој поглед.

„Нема проблеми со сервисот или резервните делови. Возилата се технички и технолошки (дигитално) најнапредни на нашиот пазар, во асортиманот на премиум марки, а цената е многу прифатлива за српски купувач на ново возило. Мислам дека оваа година во Србија ќе ја надминеме бројката од 1.000 продадени возила ‚Чери‘“, проценува Јеринкиќ.

„Чери“/Фото: „Блумберг“

Според него, некои купувачи во земјата сè уште имаат стравувања за недоволниот квалитет на возилата произведени во Кина, но, како што вели тој, ова брзо исчезнува - особено кај помладите и средовечните лица. Општо земено, кинеските возила се со одличен квалитет и уште подобра вредност за она што го добивате – „тоа е како кога ‚Хјундаи‘ и ‚Киа‘ излегоа пред дваесет години.“

Тој очекува дека во наредниот период продажбата на кинески возила на српскиот пазар значително ќе порасне, додека другите брендови ќе стагнираат или малку ќе се намалат, со можен исклучок на германските премиум брендови, кои можеби би можеле да забележат мало зголемување.

„Би рекол дека сме сведоци на почетокот на влијанието на кинеските автомобили на српскиот пазар, каде што веќе има десетина кинески брендови, а очекуваме уште неколку. Сигурно е дека во наредниот период, гледано од перспектива на српскиот купувач, е вистинско време да се купуваат автомобили произведени во Кина“, заклучува Јеринкиќ.

Генералниот секретар на Српското здружение на увозници на возила и делови, Борис Ќоровиќ, не би рекол дека Србија е под „напад“ од Кинезите, туку дека станува збор за забрзано и сè поприсутно проширување на понудата, што се вклопува во светските трендови, особено во однос на електрификацијата и новите технологии.

Борис Ќоровиќ/ Фото: Анѓелко Васиљевиќ

„Кога станува збор за членовите на Српското здружение на увозници на возила и делови - шест компании увезуваат и претставуваат кинески брендови, но на српскиот пазар има и други компании за увоз, кои сè уште не се членови на здружението“, вели Ќоровиќ.

Слично на она што веќе беше кажано, увозниците на кинески возила во Македонија велат дека за нивните брендови се обезбедени овластени сервисери, како и широка мрежа на партнерски услуги. Како што тврдат, вообичаеното време на испорака за бараниот модел е помеѓу 16 и 20 недели.

Во Белград презентирани 20 нови брендови, најавена фабрика за ЕВ

Иако скокот на продажбата не е толку впечатлив како во Хрватска, се чини дека ситуацијата со кинеските возила во Србија почнува да се загрева. Минатата година, во земјата беа продадени вкупно 27.862 нови патнички автомобили, а приближно пет проценти од тој број се однесува на брендови од Кина, вели Ќоровиќ. „Кога станува збор за 2025 година, моментално се достапни податоците за првиот квартал, кој завршува на 31 март. Во тој период, во Србија се увезени 6.053 нови патнички автомобили, а уделот на кинеските брендови повторно е околу пет проценти.“

Важно е да се напомене, нагласува соговорникот, дека кон крајот на март оваа година, во Белград се одржа Меѓународниот саем за автомобили, каде што беа претставени околу 20 нови брендови од Кина. Затоа, тој смета дека е реално да се предвиди мало зголемување на пазарниот удел на кинеските производители во остатокот од годината.

Меѓу брендовите што се присутни во Србија покрај веќе споменатиот „Чери“ се и: „Линк“ (Lynk & Co), „МГ Мотор“, „Грејт Вол“ (Great Wall), „Гили“... Заедно со најпопуларниот БЈД  (кој официјално пристигна во земјата и го најави отворањето на својот прв салон во Белград на почетокот на јули), на саемот беа претставени и „Донгфенг“, „Фаризон“, КГМ (поранешен SsangYong), БАИК (BAIC), СВМ (SWM), ЈАЦ (JAC), „Центро“ (Cenntro), „Авантиер“ (Avantier), „Серес“ (Seres), ЈМЕВ (JMEV), „Фотон Моторс“ (Foton Motors), „Дејун“ (Dayun), БАВ (BAW) и други.

„Перспективата на кинеските автомобили на нашиот пазар е секако сериозна и реална. Нивното присуство на саемот е можеби најдобрата илустрација за тоа колку силно Кина влегува во европскиот и нашиот регионален простор. Очекуваме дека пазарот на автомобили во Србија дополнително ќе се диверзифицира, а крајниот корисник ќе има најголема корист преку поширока понуда, подобра опрема и попристапни цени. Клучно е сите брендови, без оглед на потеклото, да ги исполнуваат стандардите за квалитет, безбедност и постпродажна поддршка“, смета генералниот секретар на Српското здружение на увозници на возила и делови.

Одредени компании би можеле да произведуваат и во Србија во блиска иднина. Медиумите веќе објавија дека ЈМЕВ ќе започне со изградба на фабриката во Сремска Митровица ова лето и дека се очекува производството да започне следната година. Вредноста на инвестицијата не е јавно прецизирана и треба да зависи од тоа дали објектот ќе произведува 3.000 или 5.000 електрични возила годишно. Кога „Блумберг Адрија“ праша за деталите од тој проект, од „ЈМЕВ“ не дадоа дополнителни информации во времето на пишување на статијата.

Претставници на српското државно раководство разговараа со менаџментот на други кинески компании, како што се „Гили“ и „САИК Мотор“ (гореспоменатиот „МГ Мотор“ е нивниот бренд), со цел да привлечат слични инвестиции во земјата и од нивна страна.

Напорите во оваа област не треба да бидат изненадувачки, бидејќи вкупните инвестиции што пристигнуваат од азиските земји во Србија значително растат во последните години, а најновите официјални податоци покажаа дека меѓу 100-те најпрофитабилни компании во Србија има десет компании во кинеска сопственост, вклучувајќи два производители на автомобилски делови - „Минт Аутомотив Јуроп“ и „Џонсон Електрик“.

Дали е можно производство и во Словенија?

Неодамна, неколку кинески компании влегоа или најавија влез на словенечкиот пазар, а шпекулациите за настаните во фабриката „Ревоз“ (во сопственост на францускиот „Рено“) во Ново Место привлекуваат внимание од јавноста. Неофицијалните информации сугерираат дека, покрај новиот, електричен „твинг“, на оваа локација ќе се произведува и уште еден, сè уште непознат, наводно компактен модел на брендот „Гили“. Да ве потсетиме дека „Рено“ склучи стратешко партнерство со „Гили“, а почетокот на сериското производство на споменатиот „твинг“ се очекува кон крајот на годината.

„Гили“/Фото: „Блумберг“

Во врска со соработката со Кинезите, директорот на „Ревоз“, Јоже Беле, во март за „Блумберг Адрија“изјави дека „Рено“ основал „компанија за развој во Кина и соработува со различни производители“, а кога го прашале дали би биле способни да произведуваат кинески автомобили во истата фабрика, тој изјави: „Технички, ние сме способни да произведуваме кинески автомобили во фабриката. Сепак, ова не ни изгледа како реална опција во моментов. Како и да е, ги поздравувам и поддржувам разговорите меѓу словенечката влада и кинеските брендови, бидејќи мислам дека тоа е голема можност за словенечките добавувачи“.

Кога станува збор за продажба на кинески возила, треба да се каже дека неколку претставници на нивните производители се присутни и во Словенија.

Така, „План-нет“ (Plan-net) е увозник на возила „Донгфенг“ и „Максус“ за пазарите на Словенија, како и БиХ, Косово, Црна Гора и Албанија. Од мај, тие станаа претставници на друг бренд - БАИК.

Марко Фемц, генералниот директор на „План-нет“, претходно изјави дека „Донгфенг“ е еден од првите кинески производители што ја препозна Европа како стратешки пазар, поради што потпишале договор за застапништво со нив пред две години, а за оваа година очекуваат продажбата на нивните возила да порасне за најмалку двоцифрена бројка во споредба со 2024 година. Покрај проширувањето на асортиманот на модели во рамките на концернот „Донгфенг“, Фемц на крајот од минатата година изјави дека една од целите на компанијата е да донесе повеќе кинески производители во Словенија. Во овој поглед, соговорникот потоа потврди дека и БЈД доаѓа во Словенија, но дека тие нема да бидат претставници на тој бренд.

Тој го спомена компактниот „донгфенг бокс“, кој е многу конкурентен по цена, како клучен продажен модел за „План-нет“. Цената на возилото со субвенција е 17.000 евра за физички лица и 13.000 евра за правни лица.

„За две години, ‚Донгфенг‘ веројатно ќе има автономни возила на пазарот, вклучувајќи го и малиот „бокс“. Тоа ќе биде сосема нова категорија, бидејќи клиентот ќе може да го користи возилото како услуга. Како што можете да видите, електрификацијата на погонот е само еден аспект од оваа парадигма во промената на личната мобилност, а многу други аспекти доаѓаат“, најави тој.

Исто така, нов играч од Далечниот Исток, кој влезе во Словенија на почетокот на мај, е „Липмотор“ (Leapmotor). „Емил Фреј“ (Emil Frey), една од водечките автомобилски групации во Словенија, ја презеде продажбата и застапувањето, со што го подобрува постојното партнерство со автомобилскиот концерн „Стелантис“ (Stellantis) и го проширува своето портфолио, кое моментално претставува 12 брендови автомобили и три брендови комерцијални возила.

Првично во продажното портфолио ќе бидат достапни два модели: „липмотор Т03“ (leapmotor T03) и „липмотор Ц10“ (leapmotor C10). Првиот е компактен градски електричен автомобил со пет врати, а вториот е електричен СУВ од Д-сегментот.

Јожко Томшиќ, директор на компанијата „Емил Фреј“ во Словенија, истакна дека нивниот влез на пазарот се совпаѓа со растот на интересот за електрична мобилност, бидејќи продажбата на целиот пазар е поголема за 48,03 проценти во споредба со минатата година, додека растот на продажбата кај поединци е 38,43 проценти, што претставува одлична основа за лансирање на брендот „Липмотор“. „Со продажбата на околу 50 возила, очекуваме да постигнеме околу еден процент пазарен удел на пазарот на електрични возила“.

„Емил Фреј“ не ги коментираше неофицијалните информации дека се во преговори со БЈД.

А тука е и „МГ Мотор Словенија“, претставник на „МГ Мотор“, кој планира да продаде 800 до 850 возила оваа година и се стреми кон пазарен удел помеѓу 1,5 и 1,6 проценти. Тие нагласуваат дека важен фокус останува на електрифицираните погони, каде што нудат 100 проценти електрични возила, како и плагин хибриди и класични хибриди. Покрај тоа, тие нагласуваат дека активно развиваат соработка со брендови од азиско потекло - меѓу нив „Омода енд Џаеко“ (Omoda & Jaecoo), „Чери“ и „Винфаст“ (Vinfast), а се во напредни преговори и со четири други брендови на автомобили чии имиња не ги откриваат.

„Трго АБЦ“ (Trgo ABC), трговска компанија и застапник за возилата „Гили“ во Словенија, не одговори на прашањата на „Блумберг Адрија“.

Побавен почеток на 2025 година во Босна и Херцеговина

Податоците од Управата за индиректно оданочување на БиХ покажуваат дека вкупно 364 кинески возила биле увезени во 2024 година, што е речиси двојно повеќе во споредба со претходната година, кога биле увезени 191 возило. Од минатогодишните 364, интересно е што има впечатливо поголем број нови возила од Кина - имало 294, што укажува на поголема побарувачка за модерни, често електрични или хибридни модели.

Сепак, во првиот квартал од 2025 година, увезени се 39 кинески возила - од кои 19 се нови возила, а 20 се употребувани - што значи дека остатокот од годината треба да донесе значително поголеми бројки за да се стигне до резултатот од минатата година и кинеските брендови да продолжат да го зајакнуваат своето присуство на пазарот на БиХ.

Во земјата, според достапните податоци, постојат четири главни увозници на кинески автомобили, а кога станува збор за брендови, тие се моментално присутни: „Гили“, „Чери“,МГ, „Донгфенг“ (Фортинг), БЈД, „Линк“, „Експенг“, „Центро“, „М-Херо“, „Фаризон“ и „Војах“.

Најдобриот салон на „Гили“ во светот е во Македонија

Перцепцијата за македонските купувачи на автомобили исто така полека се менува. Според податоците од Царинската управа, од почетокот на оваа година до 30 април, од Кина се увезени вкупно 259 возила, во споредба со 167 во истиот период во 2024 година. Задоволни од продажбата од минатата година, увозниците на кинески брендови во земјава очекуваат најмалку двојно повеќе продадени возила до крајот на тековната година.

Според податоците од управата најпродавани брендови се „Донгфенг“ и „Фенгон“, кои ги увезува компанијата „АБЦ брадерс“ (ABC brothers) од Скопје, која е застапник на кинескиот производител ДФСФ. Меѓу популарните се возилата „Чери“, увезени од „Гранд Ауто“, како и возилата „Гили“, за кои застапник во земјата е „Делфино Мобилити Груп“. Нивниот салон со модели на „Гили“ се наоѓа во Скопје и неодамна доби признание за најдобар салон за автомобили на „Гили“ во 2024 година.

Бренд-менаџерот во „Гили“, Сашо Кочов, ја прими наградата во Хангжу (Кина), а во интервју за ББВА нагласи дека главната причина зошто треба да се избере кинеско возило е одличниот сооднос цена-опрема.

Сашо Кочов/Фото: Приватна архива

„Нашиот бренд ‚Гили‘ се гордее и со високата интеграција на европската технологија што ја доби со аквизицијата на ‚Волво‘. Ова значи дека добивате најнова безбедносна технологија, високо ниво на автоматизација и максимална вредност за парите.“

Какво е чувството зад воланот?

„Гили“ од неодамна го продава и моделот „старреј“ (starray), кој Кочов лично го вози и ги сподели своите впечатоци од возењето на една од најпредизвикувачките патни делници во земјата, Скопје - Охрид.

Тој вели дека возењето по автопат е лесно како „низ путер“. Поради својата големина, возилото е стабилно на патот, а со брзина од 120 или 130 километри на час, моторот не е бучен, не се мачи и има моќност, особено кога е активиран „спортскиот“ режим на возење.

„Гили“/ Фото: Depositphotos

Кога станува збор за нерамнините, од кои има многу на споменатата делница, тој вели дека амортизацијата е одлична и дека нерамнините не се пренесуваат во кабината.

Најголемиот предизвик тука, секако, е планинскиот превој Стража. Кочов нагласува дека сакал да провери како возилото ќе се однесува на кривини и искачувања низ планината. „Го вклучив режимот ‚спорт‘ бидејќи тогаш има поголем одзив, а менувачот е побрз. Не се мачи, лесно забрзува и достигнува 70-80 километри на час помеѓу две кривини“, објаснува тој.

Зборувајќи за потрошувачката на гориво, тој наведува дека просечната потрошувачка во Охрид била 6,8 литри на 100 километри.

А босанската новинарка Звездана Стојаковиќ, долгогодишен љубител на автомобили, имаше можност да тестира два модели на кинескиот производител „Чери“ - „тиго 8“ и „ФХ“ - и лично да ги преиспита воспоставените предрасуди за кинеската автомобилска индустрија. Таа признава дека на почетокот била доста скептична, но дека по првите километри возење на моделот „ФХ“, нејзиниот став почнал да се менува.

„Чери тиго 8“/Фото: Depositphotos

„Возилото изгледа спортски, но всушност е компактен семеен теренец, идеален за градско и вонградско возење. Седиштата се исклучително удобни, слични на оние во ‚Мерцедес А-класа‘, а управувањето и стабилноста на патот - дури и на дожд и снег - навистина ме изненадија“, забележува таа.

„ФХ“ што го возеше е опремен со безбедносни системи кои, како што вели, влеваат дополнителна самодоверба во возењето со предупредување за фронтален судир, автоматско сопирање во итни случаи, помош за одржување на лента и класичен темпомат. „За мене како мајка, безбедноста е на прво место. Со сите овие системи на место, се чувствував целосно безбедна со моите синови на задното седиште.“

Таа истакнува дека едно од нештата што најмногу ја изненадило е квалитетот на изработката, за кој имала многу сомнежи. Таа нагласува дека ентериерот е извонредно направен - меки материјали, прецизна завршна обработка, не почувствувала никакво крцкање или воздух... Овој вид изработка, според Стојаковиќ, во никој случај не заостанува зад европската конкуренција.

Иако станува збор за бензински турбо мотор, просечната потрошувачка била помеѓу седум и осум литри на 100 километри. „Очекував над 10 литри, но овој модел е лесен, па потрошувачката беше помала. А кога ќе погледнете што нуди за цената што ја бараат - технологија, дизајн, удобност - тоа е навистина одличен сооднос на инвестиција и добивка.“

Звездана Стојаковиќ/Фото: Приватна архива

Кога станува збор за реакциите на околината и предрасудите, Стојаковиќ вели дека тие, како што се очекувала, биле поделени: „Имаше и потсмевање - Каде одите Кинези?“ - но откако седнаа во автомобилот или го видоа во живо, повеќето од нив се предомислија.“

Таа исто така рече дека со нетрпение очекува да тестира уште еден модел на „Чери“ - „тиго 4“. Соговорничката го опиша тој модел како уште попристапен, а во исто време изгледа солидно, модерно, со одличен ентериер и уште подобра технологија.

Со помош на Наташа Хаџиспиркоска Стефанова, Ивана Раониќ, Миро Солдиќ и Алеш Ковачиќ.