Штетниците и болестите го намалуваат родот поради што поскапеа какаото, маслиновото масло и сокот од портокал. Оваа појава ќе стане уште почеста како што се зголемуваат екстремните временски настани.
Растителните болести веќе ја чинат глобалната економија над 220 милијарди долари секоја година, а инвазивните инсекти најмалку 70 милијарди долари, според Организацијата за храна и земјоделство на ОН. Штетниците лесно се прилагодуваат на променливата клима со повисоки температури, што им овозможува побрзо да се размножуваат и да мигрираат, што ги намалува приносите на културите, вели Леа Бухман, ентомолог од Универзитетот Џорџтаун.
„Како што се зголемуваат температурите, географскиот опсег и изобилството на инсекти се прошируваат, што само ќе ја зголеми распространетоста на болестите што се пренесуваат преку инсекти“, рече Бахман.
Прочитај повеќе
Народната банка ќе ги оценува климатските ризици кај банките
Народната банка, велат оттаму, ќе го зајакне и супервизорскиот пристап, со постепено активно вклучување на климатските ризици при оцената на ризичниот профил на банките
02.09.2023
Топлотниот бран ја поместува точката на мрзнење на Аплите
Високите температури во понеделникот ја турнаа точката на мрзнење на над 5.000 метри
22.08.2023
Германија ги преценува своите напори за заштита на климата
Земјата постави цел да ги намали емисиите на јаглерод диоксид за речиси две третини до крајот на декадата.
22.08.2023
На пример, откриени се деструктивни молци кои потекнуваат од Америка како уништуваат пченка и други житарки низ Африка и Азија. Белата мува поврзана со тропска и суптропска клима ги уништува плантажите со домати во Европа.
Подолу се наведени некои од културите кои се борат да преживеат додека непријателите кои ги уништуваат ги збиваат редовите.
Какао
Западна Африка, која обезбедува две третини од глобалната побарувачка за какао, имаше сериозни потешкотии со посевите во последните сезони, што предизвика речиси историски раст на цените на големо оваа година.
Две болести особено го влошија проблемот. Болеста на црната мешунка е предизвикана од организми слични на габи кои брзо се шират низ мешунките на какаото во влажни услови, предизвикувајќи тие да добијат црна или кафена боја. Според неколку студии, ова влијаело на околу 30 проценти од годишниот род на какаота. Долготрајните периоди на обилни врнежи ги зголемија шансите за ширење на болеста.
Вирусот на отечените ластари се пренесува преку брашнасти бубачки кои се хранат со сокот од растенијата какао и значително го намалуваат приносот пред конечно да го убијат растението. Повисоките температури им одат во прилог на овие бубачки кои можат брзо да го шират вирусот дури и ако само едно стебло е заразено. Според „Ворлд Агрофорестри“ (World Agroforestry), искоренувањето на заразените дрвја е единствениот начин за контрола на болеста. Околу 20 отсто од какаото на Брегот на Слоновата Коска е заразена со отечени ластари, вели Стив Вотериџ, раководител на истражување во „Тропикал Рисрч Сервисес“ (Tropical Research Services).
Домати
Цената на доматите во Индија скокна за 700 проценти минатиот месец. Невообичаениот пораст предизвика појава на мемиња на социјалните мрежи кои ја споредуваа цената на доматите со се‘, од бензин до политичко влијание.
Одложениот монсун, обилните дождови во некои области и високите температури во јуни се одразија на родот. Посевите ги зафати и таканаречената сребролисна бела мушичка. Овој инсект пренесува стотици растителни вируси, попречувајќи го производството на клучните култури како што се доматите, но и маниоката, гравот и слаткиот компир. Во Индија, доматите беа силно погодена од високо заразниот вирус на виткање на листовите од домати. Вирусот неодамна беше „увезен“ и во Европа, веројатно од Индија и предизвикува епидемии во неколку европски земји. Инсектите покажаа висока приспособливост на промените во агро-екосистемите, а комбинацијата од топло време и висока влажност резултираше со наезда од инсекти.
Маслинки
Шпанија, најголемиот светски производител на маслиново масло, се соочува со „маслена криза“ бидејќи сушата предизвика пад на производството и повеќе од двојно зголемени трошоци во изминатата година. Сепак, екстремните горештини и сушата не се единствените коишто го нагризуваат производството на европските маслинки.
Како што се зголемуваат температурите во регионот, одбраната од одредени болести станува се потешка. Според Европската комисија, Xylella fastidiosa е „една од најопасните растителни бактерии во светот“ и може да предизвика годишни загуби во производството во Европската унија вредни 5,5 милијарди евра. Бактеријата ги убива растенијата така што ги затнува садовите што носат вода од корените до лисјата и полека ги задушува до смрт.
Температурите под минус пет степени Целзиусови може да го намалат ширењето на болеста, но бидејќи зимите ретко ги достигнуваат тие температури, областите погодни за ширење на бактериите може да се променат. Во Италија, најмалку 20 милиони од вкупно 150 милиони стебла маслинки во земјата веќе се заразени, најмногу во регионот на Пуља, каде некогаш се произведуваше до 50 отсто од вкупното годишно производство на маслиново масло во Италија.
Житарици
Глобалната трговија со жито е во неволја поради повеќе причини, не само поради неодамнешната ескалација на војната во Украина. Иако цените останаа помалку или повеќе под контрола, неповолните временски услови и штетниците предизвикаа проблеми со локалното производство во некои земји.
Ова важи за Кина, еден од водечките одгледувачи на пченка во светот, каде што штетниците како есенската гасеница ги напаѓаат растенијата порано од вообичаеното. По потекло од Америка, деструктивниот штетник сега се наоѓа на различни континенти, вклучувајќи ги Азија и Африка. Таа може да мигрира стотици километри во една ноќ за време на фазата на молец и да произведе многу јајца, зголемувајќи ги шансите за преживување. Потоплото и повлажното време го фаворизира опстанокот и репродукцијата на штетниците, дозволувајќи им на ларвите да почнат да напаѓаат многу порано.
Сок од портокал
Штетите од ураганите, мразот и болестите ги десеткуваа портокаловите насади на Флорида, со што фјучерсите за сок од портокал во САД достигнаа рекордно високо ниво овој месец. Одгледувачите на портокали ширум Бразил и САД се борат со болеста зазеленување на цитрусот, смртоносна болест која предизвикува збрчкување на овошјето, паѓање од дрвјата и производство на горчлив сок, предизвикувајќи глобален недостиг.
Оваа болест, која ја пренесува инсектот познат како азиски цитрус скакулец, се смета за најсериозна закана за цитрусните растенија. Во Бразил, според истражувачката група „Фундецитрус“, речиси секое четврто дрво портокали во државата Сао Паоло и западниот дел на Минас Жераис е заразено со оваа болест.
Зголемувањето на просечните температури во делови од цитрусниот појас на земјата може да придонесе за ширење на инсекти кои носат бактерии, се вели во студијата на бразилската компанија за земјоделско истражување „Ембрапа“. Производството на цитрус во Бразил, најголемиот светски извозник, исто така е намалено поради болеста.