.webp){kind=icon}
Европскиот суд за човекови права го одби како очигледно неосновано барањето на Нова Љубљанска банка (НЛБ) за утврдување повреда на правото на правично судење и сопствеништво поради начинот на работа на хрватските судови.
Со оваа дефинитивна одлука, конечно заврши судскиот спор што две хрватски банки го покренаа во средината на 1990-тите против Љубљанска банка и нејзината наследничка Нова Љубљанска банка, која од декември 2023 година се обидува на мала врата да се врати на хрватскиот пазар. Како што веќе напиша „Блумберг Адрија“, со преземањето на „Самит лизинг“ (Summit Leasing), НЛБ индиректно добила лиценца за работа на хрватскиот пазар.
Во дури 14 судски процеси, хрватските банки бараа повеќе од 460 милиони евра од Љубљанска банка, односно нејзинaта наследничка, за враќање на средствата што тие им ги исплатиле на штедачите кои ги депонирале своите т.н.„стари“ девизни заштеди во загрепската филијала на Љубљанска банка до крајот на април 1991 година.
Хрватските граѓани можеа „старите“ девизни заштеди што ги имаа во банките кои работеа во Хрватска, а беа со седиште надвор од земјата, да ги пренесат во или да ги подигнат од хрватски банки. Хрватските штедачи ги префрлиле своите побарувања од Љубљанска банка во Република Хрватска со асигнација, која сега пред хрватските судови ги бара износите на овие пренесени заштеди од Љубљанска банка и Нова Љубљанска банка.
Во март 2013 година, владите на Хрватска и Словенија потпишаа Меморандум за разбирање во кој се согласија дека ќе се обидат да го решат прашањето за пренесените девизни заштеди во процесот на сукцесијата на поранешна Југославија, како резултат на што сите постапки треба да престанат на одреден период. Но, постојат постапки за 14 предмети околу кои се води спор пред Европскиот суд, од кои 10 сè уште се во тек, а четири се завршени во корист на хрватските банки, потсетуваат од судот.
Неоснована жалба
Се наведува дека е исплатен дел од досуденото обештетување, а допрва треба да се платат над 23 милиони евра.
Нова Љубљанска банка се пожали до Европскиот суд дека нема правично судење, ниту ефикасен правен лек за жалбите во Хрватска и дека ѝ е повредено правото на мирно уживање во сопственоста. НЛБ смета дека начинот на кој хрватските судови го примениле важечкото право бил произволен или очигледно неразумен и дека не дале доволно причини за своите одлуки.
„Бидејќи неспорно е дека т.н. стара Љубљанска банка имала имот и филијала во Хрватска, а со оглед на фактот дека обврските од девизните заштеди депонирани во таа филијала требало да се исполнат во Хрватска, хрватските судови оправдано презеле позиција дека се надлежни да одлучуваат во однос на старата Љубљанска банка, како и во однос на Нова Љубљанска банка, бидејќи двете банки се солидарно одговорни за пренесените девизни заштеди“, посочува Европскиот суд на правдата во своето соопштение.
Поради тоа, Европскиот суд ја отфрли жалбата на НЛБ, оценувајќи дека е очигледно неоснована.
Одговорност за долгови
Според соопштението, Европскиот суд заклучил дека во оваа постапка хрватските судови презентирале детални причини за своите одлуки. Судот утврди дека хрватските банки имаат валидна правна моќ да поднесуваат тужби бидејќи склучиле договор за цесија со државата, која на овие банки им ги префрлила побарувањата што ги имала од старата Љубљанска банка.
Исто така, Европскиот суд го потврди правото на хрватските судови да толкуваат дека НЛБ е одговорна за долговите на старата Љубљанска банка.
„Европскиот суд оцени дека ваквото толкување е оправдано и во согласност со начелото дека правата не можат да се пренесат без пренос на обврските и дека тоа било насочено кон заштита на доверителите и унапредување на правната сигурност“, стои во соопштението.
Во врска со приговорот за наводна повреда на правото на сопственост, Европскиот суд изјави дека сите 14 постапки се во суштина од приватно-правен карактер и дека одлуките на домашните судови не биле очигледно незаконски или произволни. „Затоа, оваа жалба е очигледно неоснована“, заклучи Европскиот суд.
