Кинескиот претседател Шји Џјинпинг во вторник ќе ја започне официјалната дводневна посета на Србија, по покана од претседателот на земјата Александар Вучиќ, со кого ќе разговара за подобрување на билатералните односи и соработка.
Шји доаѓа во Белград на 25-годишнината од уништувањето на зградата на кинеската амбасада во бомбардирањето на НАТО, како дел од неговата прва посета на Европа во последните пет години, во која е само во две други земји, Франција и Унгарија.
Шји и Вучиќ треба да разговараат за широк спектар на теми, од политички, економски и технолошки до соработка во областа на културата.
Како што веќе напиша „Блумберг Адрија“, две важни теми ќе бидат дополнителните инвестиции на „Зијин“, кој управува со Рударско-топилничкиот басен Бор, како и на ХБИС, стратегиски партнер во челичарницата во Смедерево. И двете компании, најголеми извозници од Србија, најавија инвестиции во зелена технологија.
Кина беше втор трговски партнер на Србија минатата година, со вкупна трговска размена од 6,1 милијарди долари, додека извозот изнесуваше 1,2 милијарда долари, што претставува зголемување за повеќе од 87 пати. Во првите два месеца од годинава, вкупната размена на стоки изнесува 931,3 милион долари, што е зголемување за 1,3 отсто во однос на истиот период лани.
Кина е најголемиот индивидуален инвеститор во Србија, важен трговски партнер и градител на патишта и железници. Кинеските компании инвестирале таму околу 18 милијарди евра (вклучувајќи заеми и инвестиции) заклучно со декември 2023 година, според податоците од американската база на податоци.
Портпаролот на кинеското министерство за надворешни работи Лин Џијан минатата недела изјави дека Шји за време на својата посета на Белград „ќе размени детални мислења со претседателот Вучиќ за кинеско-српските односи и меѓународните и регионалните прашања од заеднички интерес“ и дека ќе го „мапира патот“ за иднината и за развој на билатералните односи.
Исто така, се очекува дека Шји ќе го отвори Кинескиот културен центар во Белград, изграден на местото на бомбардираната кинеска амбасада, каде што на 7 мај 1999 година беа убиени тројца кинески новинари.
Кинескиот претседател доаѓа во Белград приближно шест месеци по посетата на Вучиќ на Пекинг, за време на која српските и кинеските претставници потпишаа договор за слободна трговија на меѓународниот форум „Појас и пат“ во присуство на двајцата лидери. Договорот треба да стапи во сила во јули.
Вучиќ минатата недела рече дека за време на посетата на Шји, Србија ќе иницира проекти за забрзан технолошки развој во области во кои нема доволно знаење, како што се „роботиката, сателитската технологија, летачките автомобили и многу други работи“.
Владата на Србија на 30 април донесе акти за унапредување на соработката со Кина во областа на образованието, науката, иновациите, технолошкиот развој, како и економската и техничката соработка во областа на инфраструктурата. Пред втората официјална посета на Шји на Србија во последните осум години, Вучиќ изјави дека Кина е „најдобриот партнер“ на Белград во остварувањето на државните цели, велејќи дека кинескиот претседател е „најмоќниот човек на светот“.
„Во следните пет години речиси сите производи ќе бидат бесплатни за извоз во Кина. Тоа се големи работи за нас. Ќе побарам од претседателот Шји две или три работи, да видиме дали можеме да ги рестартираме фабриките за локомотиви и возови, за некои кинески компании да инвестираат во Србија“, рече Вучиќ.
Кинескиот претседател минатиот пат беше во официјална посета на Србија во јуни 2016 година. За време на таа прва посета на Белград од претседателот на Кина по повеќе од 30 години, претставниците на двете земји потпишаа низа меѓудржавни договори, вклучувајќи и декларација за стратегиско партнерство.
Кинескиот претседател доаѓа во Србија од Франција, а од Белград ќе замине во Унгарија.