Администрацијата на Доналд Трамп објави санкции врз најголемите производители на нафта во Русија, воведувајќи го својот прв голем пакет финансиски казни врз економијата на претседателот Владимир Путин, како дел од новиот обид за ставање крај на војната во Украина. На црна листа се ставени државните нафтени гиганти „Роснефт“ и „Лукоил“ поради „недостатокот на сериозна посветеност на Русија кон мировниот процес за ставање крај на војната во Украина“.
Добро утро, ви пишува Владимир Николоски од дигиталната редакција на „Блумберг Адрија“. Подолу петте вести што ги издвоивме за почеток на денот.
Кредитирањето расте - проверивме колкави се каматите на кредитите за домаќинствата
Каматните стапки на кредитите паѓаат, а кредитирањето во земјава расте, покажува официјалната статистика. Во септември 2025 година вкупните кредити во банкарскиот сектор се зголемени за 0,9 отсто на месечно ниво, поради растот на кредитирањето на двата клучни сектора, со поголем придонес на секторот домаќинства, се наведува во најновиот извештај на Народната банка. Годишниот раст на кредитирањето изнесува 13,5 отсто и во поголем дел се должи на зголемените кредити на корпоративниот сектор, од 16,5 отсто, додека кај домаќинствата годишниот раст е 10,8 отсто.
Претходно, Народната банка ја објави статистиката за каматните стапки, каде што се гледа дека просечната каматна стапка на вкупните кредити во август била 4,9 отсто и бележи континуиран пад секој месец, со тоа што во август 2024 година била 5,44 отсто. Кај новоодобрените кредити за домаќинствата просечната каматна стапка за една година паднала од 5,28 на 4,68 отсто, додека кај корпоративниот сектор од 4,90 на 4,33 отсто.
Трендови на пазарот на труд: Вложувањето во доедукација е најсигурна инвестиција
Често слушаме дека луѓето на одреден начин се исплашени од динамичната и молскавична промена на пазарот на труд, поточно на бараните професии и потребни вештини согласно дигиталниот напредок и вештачката интелигенција (ВИ) која создава дополнителен притисок. И да, донекаде е застрашувачко темпото на промени, но нивното прифаќање и индивидуалната способност за прилагодување и постојано учење се клучни за работникот да остане во чекор со тие промени.
Но, повеќе не станува збор само за пренасочување кон добро платени работни позиции, туку фокусот се става и на тоа кои професии нудат долгорочна стабилност и раст. Според повеќе истражувања и анализи за очекувањата и трендовите на пазарот на труд во 2026 година, високо платените работни места повеќе не се ограничени на традиционалните области како медицина или финансии, туку технологијата, вештачката интелигенција и податоците се тие кои доминираат на листите.
Љубов со алгоритам: Дали четботот ќе ви ја пополни празнината?
Не помина многу време откако четботовите базирани на вештачка интелигенција (ВИ) станаа речиси секојдневие во нашите животи, а веќе се чини како човекот да ја губи контролата врз нивната експанзија. Тие не само што станаа наши помошници во работата и справувањето со секојдневните предизвици туку некои луѓе веќе стануваат зависни од нив. Зависни не само за функционирањето во реалниот свет туку се развива и зависност во емоционална смисла.
Одамна сме свесни за отуѓувањето, за заладувањето на хуманоидните односи, сѐ поретката искреност и сѐ поприсутната механичка комуникација и лажна емпатија. Дали во вакви услови е нормално да се очекуваат блиски релации со четбот, кој инаку нема сопствено мислење и емоции туку неговото функционирање се базира на збир на податоци, што би значело дека практично без многу труд во врската може да се добие тоа што постојано се бара во другата половина, а често не се добива во целост? Дали четботот ја пополнува таа празнина? И колку е тоа нормално?
ЕУ им се придружи на САД: Нов пакет санкции насочени кон руската енергија
Европската Унија усвои нов пакет санкции насочени кон енергетската инфраструктура на Русија, приклучувајќи се кон новиот притисок на САД да ја намалат способноста на Москва да ја води својата војна против Украина. Мерките на ЕУ ќе го забранат увозот на течен природен гас (ЛНГ) од 2027 година, според соопштението од Данска, која го има ротирачкото претседателство со ЕУ.
ЕУ, исто така, ќе ја заостри забраната за трансакции за две големи руски нафтени компании и ќе санкционира дополнителни 117 бродови од таканаречената флота во сенка, што ѝ овозможи на Русија да ги избегне претходните мерки. „Санкциите имаат вистинско влијание и ќе ѝ наштетат на руската економија“, изјави данскиот министер за надворешни работи Ларс Локе Расмусен во четврток. „На Русија ѝ е сè потешко да ја финансира својата нелегална агресивна војна против Украина.“
Како Европа би ги користела замрзнатите руски средства за да ја поддржи Украина
Западните земји со години се мачеа околу тоа како би можеле да ги користат средствата на руската централна банка депонирани во странство за да ја поддржат војската на Украина и да ја обноват нејзината разрушена економија. Многу европски претставници беа скептични, загрижени дека тоа би можело да претставува нелегална експропријација.
Сега кога претседателот Доналд Трамп ја повлекува финансиската поддршка на САД од Украина, а европските влади се борат да ја пополнат празнината, лидерите во регионот ги оставаат настрана тие резерви и стануваат порадикални во својот пристап. Групата од седум индустријализирани земји веќе се согласи да ги остави руските средства недопрени, но да ѝ дозволи на Украина да ги искористи профитите што ги генерираат.