Издржаа во турбулентни времиња, беа сила во 2025 година, која во историјата нема да биде запаметена како период на мирна економија. Беа пример за другите и оставија трага која длабоко ја цениме. Оваа година уредниците на „Блумберг Адрија“ избраа 25 компании, по пет од Словенија, Србија, Хрватска, Босна и Херцеговина и Северна Македонија, кои сјаеа во 2025 година. Секоја земја во нашиот избор има своја приказна и сите се еднакво вредни.
Добро утро, ова се останатите пет вести што се важни за почеток на денот.
Цените на земјоделските суровини во светот паѓаат. Зошто кај нас храната не е поевтина?
Во турбулентната година, полна со конфликти и потреси, кога светската економија доживуваше подеми и падови и прогнозирањето беше речиси невозможно, цените на земјоделските производи значително паднаа. Но не се намалија само глобалните цени на земјоделските суровини туку и цените на енергентите, кои се на повеќегодишно најниско ниво. Само цената на нафтата, на пример, од почетокот бележи пад од 20 проценти.
Глобалните цени на земјоделските суровини паднаа и покрај новото царинско опкружување, продлабочувањето на климатските промени и геополитичките тензии, што просечниот купувач при посетата на продавниците не го почувствува. Зошто тогаш цените на земјоделските суровини паѓаат и за колку и зошто тоа не се гледа при посетата на продавниците?
Трамп ќе ги намали царинските притисоци во 2026 година, вели директорот на Банката на Америка
Главниот извршен директор на Банката на Америка, Брајан Мојнихан, изјави дека очекува администрацијата на Трамп следната година да ги деескалира трговските тензии, откако царините предизвикаа шокови низ американската економија во 2025 година.
Мојнихан во интервју снимено порано во декември, а емитувано во неделата во емисијата ФТН (Face the Nation) на „Си-би-ес“ (CBS News), рече дека Банката на Америка сега очекува „деескалација, а не ескалација“, со просечни царини од 15 отсто, и повисоки стапки за земјите што нема да се обврзат на купување американски производи или на намалување на нецаринските бариери.
Преседан во формирањето на цените за железна руда - „Рио Тинто“ напушта водечки индекс
Групацијата „Рио Тинто“ (Rio Tinto) и „Фортескју“ (Fortescue Ltd), двата најголеми светски производители на железна руда, го промениле индексот што го користат за формирање на цените на испораките за најголемиот светски потрошувач на суровини. Ова е невообичаена промена, која следуваше по јавните критики на постојниот механизам од страна на државниот кинески купувач ЦМРГ (China Mineral Resources Group).
Според извори запознаени со случајот, кои се повикуваат на известување упатено до челичарници поврзани со ЦМРГ, и „Рио“ и „Фортескју“ ќе престанат да го користат индексот S&P Global Energy Platts Iron Ore - водечки референтен индекс за поморска трговија со железна руда - за долгорочни договори. Изворите побарале анонимност бидејќи не се овластени да зборуваат за медиуми.
„Ербас“ го забрзува производството на авиони за да ја исполни годишната цел за испораки
„Ербас“ (Airbus SE) во последните денови од годината произведува авиони со забрзано темпо, а во компанијата расте уверувањето дека ќе успее да ја исполни целта за испораки што беше намалена пред само неколку недели, велат добро упатени извори.
Според еден од соговорниците, компанијата досега во декември испорачала околу 90 патнички авиони, а уште околу 35 веќе ги финализирале завршните пробни летови со клиентите и се подготвени за предавање. Изворот што брифира побарал да остане анонимен бидејќи бројките не се јавни. Другиот анонимен извор додава дека раководството засега нема никакви индикации дека повторно ќе мора да ја намалува целта.
Што би изгубила Украина со мировен договор со Русија?
Руската војна во Украина продолжува, и покрај ветувањето на американскиот претседател Доналд Трамп дека ќе го заврши конфликтот во рок од 24 часа по неговото враќање на функцијата во јануари. Доколку Трамп успее да посредува за мировен договор, тој ќе мора да ја опфати и иднината на окупираните територии на Украина.
Американски и руски официјални лица во ноември претставија мировен предлог-договор според кој Украина би се откажала од големи делови од својата територија во корист на Русија, би се откажала од какви било надежи за членство во воениот сојуз НАТО и би ги намалила своите вооружени сили. Планот од 28 точки беше пречекан со негодување од владата во Киев и нејзините европски сојузници, кои изјавија дека тој би ги оставил изложени на идна руска агресија не само Украина туку и целиот континент.