.webp){kind=icon}
Турската инфлација го забави најголемото темпо во повеќе од четвртина век. Таквото забавување на растот на цените би можело да биде загрозено од расфрлањето во делот на јавната потрошувачка планирана во пресрет на изборите.
Потрошувачките цени во декември пораснаа за 64,3 проценти на годишно ниво, што претставува значаен пад во однос на 84,4 проценти, колку што изнесуваше инфлацијата во текот на претходниот месец. Ова го покажуваат податоците што денеска ги објави државната агенција за статистика „Туркстат“. Податоците се подобри дури и од просечната процена на економистите што ги анкетира „Блумберг“, а кои очекуваа дека инфлацијата во декември ќе изнесува 66,7 отсто.
Значаен дел од забавувањето е одраз на брзиот раст на цените во последниот месец од 2021 година, кога лирата загуби речиси петтина од својата вредност во рок од само неколку дена, што го направи увозот многу поскап. Придушениот кредитен раст и релативно стабилната валута оттогаш ги наведоа креаторите на политиките да очекуваат инфлација од 22,3 проценти до крајот на оваа година.
Но подобрувањето ќе го изгуби залетот додека владата се подготвува да ја зголеми потрошувачката во пресрет на претседателските избори закажани за јуни.
На месечно ниво инфлацијата во декември порасна за 1,18 процент. Базичните цени, кои ги вклучуваат нестабилни артикли, како храна и енергија, пораснаа за 51,93 отсто. Со таква нестабилност на цените многу економисти очекуваат дека инфлацијата на крајот од годината ќе изнесува 44 проценти.
Што велат економистите на „Блумберг“?
„Експанзивната државна потрошувачка и кредитната политика пред изборите на средината од 2023 година ќе ја поттикнат потрошувачката и со тоа ќе ја одржат високата инфлација. Неодамна најавената шема за финансирање од страна на Министерството за финансии веројатно ќе додаде 13,4 милијарди американски долари на моменталниот корпоративен заем пресметан во лири, зголемувајќи го за повеќе од седум проценти. Со тоа нашата процена за инфлацијата на крајот од 2023 година изнесува околу 30 проценти, или шест пати повеќе од официјалната цел на централната банка“, вели економистката Селва Бахар Базики.
Претседателот Реџеп Таип Ердоган минатиот месец вети предвремено пензионирање за милиони работници како дел од предизборните ветувања, што веројатно ќе ја чини турската благајна околу 13 милијарди долари годишно.
Владата, исто така, најави зголемување на минималната плата од 55 проценти и се подготвува да вшприца 3,3 милијарди долари во државната банка за да го забрза евтиното кредитирање со цел да им помогне на компаниите да се справат со растечките трошоци.
Турскиот лидер ги гледа пониските трошоци за задолжување како клучни за своите амбиции да поттикне инвестиции и отворање нови работни места во пресрет на изборите. Под негово водство, гувернерот Саап Кавчиоглу во ноември ги намали клучните каматни стапки на централната банка за вкупно 500 базични бода, на девет отсто.
Додека обезбеди четири последователни намалувања на каматните стапки, Кавчиоглу ја обвини нескротливата инфлација за високите цени на енергијата и слабата валута, што ги зголеми трошоците за увоз.
Гувернерот ќе го претстави својот следен тримесечен извештај за очекувањата во врска со инфлацијата на 26 јануари и ќе напише отворено писмо до владата, во кое ќе објасни зошто ја утна официјалната посакувана стапка на раст на цените од пет проценти.
„Експанзивната монетарна политика и фискалната политика ќе го ограничат забавувањето на инфлацијата. Зголемувањето на платите, предвременото пензионирање за милиони работници во приватниот сектор и очекувањата за експанзија на кредитите ќе резултираат со силна домашна побарувачка во првата половина годинава, што ќе се одрази со висока месечна стапка на раст на цените“, рече Енвер Еркан, главен економист во Тера Јатирим.
