Чудниот пазар на трудот ѝ отежнува на ЕЦБ во одлуката дали да ги намали каматите

Необичната сила на европскиот пазар на трудот поттикнува на акција на Европската централна банка против очекувањата за неизбежно намалување на каматните стапки.

Пркосејќи им на економските учебници, невработеноста штотуку падна на рекордно ниско ниво во услови на очекување на првата постпандемиска рецесија. Зголемувањето на платите придружено со рекордна невработеност значи дека функционерите не можат да ја игнорираат инфлацијата, и покрај нејзиниот пад на под три проценти.

Претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард, минатата недела во Давос изјави дека растот на платите може да има „сериозно влијание“ врз плановите на ЕЦБ. Како и многу нејзини колеги, таа сака да „види податоци“ за платите за 2024 година пред да ги намали каматните стапки - порака што најверојатно ќе ја нагласи кога зборува за одлуката на централната банка в четврток.

Тие податоци ќе стигнат дури напролет, но инвеститорите проценуваат дека ЕЦБ ќе почне да намалува пред тој термин. Мистеријата околу пазарот на трудот е таква што неговата отпорност може да потрае уште подолго, што потенцијално дополнително ќе го одложи намалувањето на каматните стапки.

Bloomberg

„Трендот оди кон олеснување на пазарот на трудот, но дури и во најтешко погодените членки - како Германија - е изненадувачки колку бавно се случува тоа“, вели Сорен Раде, раководител за европски економски истражувања во „Поинт 72“ (Point72). „Можно е растот на платите да се нормализира. Се плашам дека ќе потрае уште подолго отколку што прогнозира ЕЦБ“.

ЕЦБ очекува невработеноста да се зголеми годинава, додека растот на платите постепено ќе се намали на 3,3 отсто во 2026 година од 5,3 отсто во 2023 година. Некои економски сектори покажуваат знаци на забавување - како што е погодениот производствен сектор во Германија. Но неизвесноста е голема.

Тоа значи дека ЕЦБ најверојатно ќе ја задржи тековната политика без одлуки за намалување на каматните стапки на нејзините први два состанока годинава - на 25 јануари и на 7 март - додека пазарите во однос на шансите за прво намалување во април проценуваат со веројатност од два спрема три.

Bloomberg

Како пазарите на трудот низ светот се држат толку добро е предмет на многу шпекулации.

„Зачувувањето на работната сила“ - каде што компаниите претпазливо отпуштаат работници поради страв од иден недостиг од кадар - може да биде една од причините, според економистите од Банката за меѓународни порамнувања (Bank for International Settlements), кои веруваат дека зголемената желба за пократко работно време може да ги отежни работите. Други укажуваат на тоа дека деновите на боледување се користат почесто отколку пред пандемијата.

Ситуацијата дополнително се компликува со падот на продуктивноста. Тоа придонесе за нагло зголемување на т.н. трошоци за работна по единица - што ЕЦБ го истакна во декември како поддршка на високите внатрешни инфлациски притисоци.

„Таквото зголемување на трошоците за работна сила по единица производ, со повисок раст на платите и пониска продуктивност, е многу ретко“, рече Силвен Бројер, главен економист за регионот ЕМЕА во „Ес енд Пи глобал“ (S&P Global). „Тоа е дефинитивно загатка“.

Иако главните преговори за платите во Германија нема да се одржат до втората половина на 2024 година, неодамнешните договори укажуваат на континуиран нагорен притисок. Платите на вработените во челичната индустрија и јавниот сектор ќе се зголемат за повеќе од пет отсто до 2025 година, додека градежните работници бараат зголемување од 21 отсто за повеќето од најниско платените позиции, според синдикатот ИГ Бау (IG Bau).

Со оглед на тоа што Бундесбанката предвидува само околу три проценти раст на платите следната година, нејзиниот претседател Јоаким Нагел ги опиша платите како „голема непозната“. Неговиот австриски колега Роберт Холцман рече дека неодамнешните договори сигнализираат дека сè уште има „доста високи“ зголемувања.

Платите во фокусот

Португалецот Марио Сентено, експерт за пазарот на трудот, звучеше најоптимистички по ова прашање, кога за ТВ Блумберг минатата недела изјави дека не гледа голема причина за загриженост.

Што ќе се случи ќе зависи не само од барањата на работниците туку и од тоа како компаниите ќе одговорат на повисоките плати, смета Бројер.

„Тие практично имаат избор меѓу зголемување на продажните цени за да се одржат стабилни профитните маржи, што би било штетно за ЕЦБ. Или може да почнат да ги преиспитуваат нивните отворени работни позиции, што би имплицирало дека пазарот на трудот можеби нема да биде толку издржлив како што мислиме“, рече Бројер.

Bloomberg

За да го сфати сето тоа, ЕЦБ се потпира на мноштво показатели, вклучувајќи и „следење на платите“ врз основа на информации од националните централни банки, кои даваат рани индикации за тоа каде се движи растот. Индексот на веб-страницата за вработување „Индид“ (Indeed) исто така стана популарен.

Без брзо влошување на тие показатели, „многу е лесно за јастребите да ја задржат својата позиција дека треба да ги видиме официјалните податоци за платите за првиот квартал, кои нема да ги имаме до состанокот во април“, смета Раде.

Конечните податоци на „Евростат“ нема да бидат достапни до крајот на тој месец, според главниот економист на ЕЦБ, Филип Лејн. Ако ова е она што Одборот на гувернери сака да го види, состанокот за монетарната политика во јуни ќе биде првата опција за намалување.

Ова е факт што го признаваат дури и аналитичарите што сè уште го очекуваат првото намалување на каматните стапки напролет.

„Според нашето основно сценарио, очекуваме намалување во април, но исто така велиме дека ова бара ЕЦБ да биде малку похрабра“, рече Феликс Хојфнер, економист во УБС (UBS) во Франкфурт. „Во април нема да ги имаат сите податоци - особено за платите“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар