Ќе биде многу потешко Европската централна банка (ЕЦБ) да носи одлуки кога каматните стапки ќе паднат на околу три проценти и кога ќе се појават спорови за тоа што друго е потребно за да се одржи инфлацијата под контрола, изјавија за „Блумберг“ (Bloomberg) извори запознаени со ова прашање.
Иако е малку веројатно дека ќе има големи конфликти за време на две или три намалувања на каматните стапки од сегашните 3,75 проценти, подоцна најверојатно ќе има спорови околу проекцијата за инфлацијата и прашањето за лимитот на каматите што не го ограничуваат економскиот раст, велат изворите што не сакаа да бидат именувани бидејќи информацијата не е јавна.
Процените за тоа каде завршува рестриктивноста на каматните стапки варираат од два до три проценти. Сепак, забавувањето на инфлацијата ги убеди аналитичарите и пазарите дека горната граница на тој опсег може да се достигне веќе на крајот на годинава. Пазарните трендови и аналитичарите укажуваат дека неутралната каматна стапка за еврозоната би можела да биде околу 2,5 отсто.
Прочитај повеќе
Инфлацијата во еврозоната во август забави на 2,2 отсто
Потрошувачките цени се зголемија за 2,2 отсто во однос на една година во август.
30.08.2024
Шнабел: ЕЦБ да биде внимателна со намалувањето на стапките
Iнфлацијата на услугите останува покачена и може да го спречи целокупното повлекување.
30.08.2024
Инфлацијата во Германија падна на два отсто, ЕЦБ се подготвува да ги намали стапките
Извештајот од четвртокот покажа дека ценовните притисоци значително се намалија и во Шпанија
29.08.2024
ЕЦБ: Растат инфлациските очекувања на потрошувачите во еврозоната
Очекувањата за тоа каде се движат цените играат клучна улога во поттикнувањето на самата инфлација.
23.08.2024
Некои знаци веќе покажуваат дека може да настанат тензии.
„Колку каматните стапки се поблиску до горната граница на опсегот на неутралната каматна стапка (односно колку помалку сме сигурни за тоа колку е рестриктивна нашата политика) толку повеќе треба да се внимава да се осигури дека самата монетарна политика нема да почне да притиска врз инфлацијата“, рече во петокот членката на Извршниот одбор на ЕЦБ, Изабел Шнабел.
Претставниците на ЕЦБ генерално се согласуваат дека има простор за натамошно намалување на стапките, при што растот на потрошувачките цени сè уште е во согласност со нивните проекции за враќање на целта од два процента кон крајот на следната година.
По почетокот на намалувањето на каматните стапки во јуни, дополнителни намалувања се очекуваат во септември и декември, кога ќе бидат објавени кварталните извештаи и проекции. Пазарите не ја исклучуваат можноста за ново намалување на стапките во октомври.
Сепак, не сите се согласуваат за тоа колкава закана сè уште претставува инфлацијата (која беше 2,2 отсто во август). Некои се загрижени за економскиот раст, кој веќе некое време е скромен во еврозоната, додека други стравуваат дека преголемото намалување на стапката може повторно да ја забрза инфлацијата.
Такви гласови веќе се слушаат меѓу централните банкари.
Грчкиот банкар Јанис Стурнарас рече дека треба еднакво да се води грижа за потценување и преценување на инфлацијата, а Португалецот Марио Сентено предупреди дека „инфлацијата треба да се забави со најмалку потребни жртви“.
Тој вели дека најголемата опасност е економијата на еврозоната да се врати на ниска инфлација и низок економски раст, како што беше пред пандемијата.
Спротивно на тоа, хрватскиот централен банкар Борис Вујчиќ предупреди на растот на цените во услужниот сектор, кој достигна 4,2 отсто во август, додека претседателот на „Бундесбанк“, Јоаким Нагел, минатата недела рече дека ЕЦБ не треба да ги намалува каматните стапки премногу брзо бидејќи „малку посилното економско закрепнување може дополнително да го одложи враќањето на целната инфлација“.
Уште поголема поделеност предизвикува прашањето каде се наоѓа таканаречената неутрална каматна стапка, која не го спречува понатамошниот економски раст. Оваа стапка не може прецизно да се одреди и има неколку процени за тоа каква треба да биде.
Економистите на ЕЦБ во јануари рекоа дека моделите ја ставаат реалната стапка помеѓу - 0,75 и еден процент - што значи дека номиналната стапка треба да биде помеѓу 1,25 и три проценти. Сепак, Франсоа Вилерој де Галхау во април изјави дека ЕЦБ и Банката на Франција очекуваат неутралната номинална стапка да биде меѓу два и 2,5 отсто.
Тој потоа рече дека тоа не мора да го претставува планот на ЕЦБ, но дека покажува дека централната банка има многу простор пред монетарната политика да престане да биде рестриктивна.
Ваквите изјави се потпираат на слабите економски податоци во еврозоната како што се слабите макроагрегати, нискиот раст и ниската продуктивност. Оние што очекуваат повисоки каматни стапки (од 2,5 до три проценти) се повикуваат на структурни фактори како што се скапата зелена транзиција и побарувачката на пазарот на трудот.
„Ризикот од стагфлација во еврозоната ќе го направи намалувањето на стапката следната недела уште поконтроверзно, бидејќи Управниот совет повторно е јасно поделен меѓу гулаби и јастреби“, рече Карстен Брзески, шеф на макросекторот во ИНГ (ING). „За поагресивните членки да се согласат на намалување на стапките, економскиот раст ќе мора дополнително да се забави“, додаде тој.