.webp){kind=icon}
Поранешниот претседател на Европската централна банка Марио Драги ја повика ЕУ да инвестира дополнителни 800 милијарди евра (884 милијарди долари) годишно за да го направи блокот поконкурентен и да се обврзе дека редовно ќе издава заеднички обврзници за да се натпреварува со Кина и Соединетите држави.
Во својот долгоочекуван извештај за конкурентноста на Европската унија, Драги го повика блокот да ги развие своите напредни технологии, да создаде план за исполнување на климатските цели и да ја зајакне одбраната и безбедноста на критичните суровини, означувајќи ја задачата како „егзистенцијален предизвик“.
Драги рече дека Европа ќе треба да ги зголеми инвестициите за околу 5 процентни поени од БДП на блокот – ниво невидено повеќе од 50 години – за да ја трансформира својата економија за да може да остане конкурентна. Тој предупреди дека економскиот раст на ЕУ е „упорно побавен“ отколку во САД, доведувајќи ја во прашање способноста на блокот да ја дигитализира и декарбонизира економијата доволно брзо за да им парира на нејзините ривали на исток и запад.
Прочитајте повеќе:
Можеме ли ние од Европа со Кина и САД: Прашавме експерти
„Ако Европа не може да стане попродуктивна, ќе бидеме принудени да избереме. Нема да можеме одеднаш да станеме лидер во новите технологии, светилник на одговорноста за климата и независен играч на светската сцена“, напиша тој во извештајот. „Ќе мораме да намалиме некои, ако не и сите наши амбиции“.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која го задолжи Драги да го достави извештајот, ќе треба да одлучи колку од овие препораки ќе се следат.
Извештајот доаѓа во време кога европските лидери се повеќе се свесни за губење на конкурентноста во однос на главните ривали на блокот, делумно поради енергетската зависност на Европа и недостигот од суровини. Во меѓувреме, ЕУ и понатаму е попречена од неможноста на нејзините телекомуникациски и одбранбени индустрии да ги искористат предностите на економиите и да бидат подобро подготвени за побрза безбедносна положба.
ЕУ, исто така, досега не успеа да продолжи со планот за намалување на бариерите на нејзините пазари на капитал за да ги мобилизира милијардите евра преку нејзините граници потребни за да се забрза развојот на чисти технологии за да ги исполни амбициозните зелени цели или да создаде следна генерација на технолошки шампиони.
Посебен благодат за приватниот сектор беше повикот на Драги за поголема консолидација во телекомуникациската индустрија, за која рече дека е „неопходна за да се обезбедат повисоки стапки на инвестиции во поврзувањето“.
Драги, исто така, предложи приспособување на политиката за конкуренција на ЕУ за таа „да не стане пречка“ за индустриските цели на блокот. Особено, тој повика на нови процени во технолошките договори кои ќе испитаат како одредени договори можат да стимулираат иновации во Европа, како и дополнително олабавување на оградите на ЕУ за државната помош во стратешки важни сектори.
Продуктивноста на Европа се влоши со слабоста на националните влади во најголемите економии на ЕУ, погодени од политичката фрагментација и порастот на популистичките сили против некои од амбициозните заеднички решенија кои ги бара Драги, вклучително и заедничкиот долг.
Последиците од бавниот одговор на предизвиците што ги поставуваат американските финансиски стимулации за зелената транзиција и агресивните индустриски планови на Кина, со милијарди долари инвестирани во субвенции, веќе се чувствуваат во некои клучни индустрии.
Пример, „Фолксваген“ објави дека размислува за затворање фабрики во Германија за прв пат во својата 87-годишна историја.
„Европејците треба да разберат дека одбраната не е решение, тоа е само привремен одговор“, изјави Алиша Гарсија Хереро, економист во „Натиксис“, за ТВ Блумберг. „Мораме да нападнеме – што секако не значи ништо друго освен да се натпреваруваме под подобри услови, што значи повеќе иновации. Единствениот пазар мора да се зајакне“.
Драги ги откри предизвиците со кои се соочува индустријата на ЕУ додека ја започнува својата мисија да достигне нето нула емисии до средината на векот. Цените на енергијата во регионот се премногу високи и ги задржуваат инвестициите, додека климатските цели на блокот ставаат тежок краткорочен товар на секторите со највисоки емисии. Кина и САД не се соочуваат со такви пречки, додека нивото на финансирање што го обезбедуваат за секторот го надминува нивото на ЕУ.
Енергетски планови
За енергетската транзиција да биде можна, Европа мора да ги усогласи сите нејзини политики со климатските цели и да дизајнира заеднички план за декарбонизација и конкурентност што ќе ги вклучи производителите на енергија, секторите за чиста технологија и автомобилската индустрија, како и енергетски интензивните компании каде што емисиите се тешко да се ублажат.
На четирите најголеми индустрии во ЕУ со интензивни емисии, како што се хемиската и металната, ќе им требаат 500 милијарди евра во следните 15 години за да се декарбонизираат, се вели во извештајот на Драги. Згора на тоа, инвестициите во транспортот ќе изнесуваат 100 милијарди евра секоја година во периодот од 2031 до 2050 година.
Драги беше особено критичен кон автомобилскиот сектор, нарекувајќи го „клучен пример за недостаток на планирање во ЕУ“. Унијата се соочува со реален ризик дека производителите на автомобили во ЕУ ќе продолжат да губат удел на пазарот во однос на Кина, која е пред 27-члениот блок во „речиси сите домени“, додека произведува по пониска цена.
Извештајот предлага заедничко финансирање за одбранбено истражување и развој во низа сектори како што се беспилотни летала, хиперсонични ракети, насочено енергетско оружје, одбранбена вештачка интелигенција, како и во вселенскиот сектор. Исто така, се препорачува зајакнување на соработката за набавка на одбранбена опрема, како и фаворизирање на европските компании, под услов тие да бидат конкурентни.
