Македонија нема логистика за брз увоз на алтернативни горива

Во услови кога цената на струјата и на природниот гас се повеќекратно зголемени, што е закана за понатамошното опстојување на голем број македонски компании на површина излегуваат долгогодишните погрешни политики во областа на инфраструктурата во Македонија. Имено, поради катастрофалната состојба на железницата доведено е во прашање нормалното снабдување со горива кои би се користеле како алтернатива во услови на енергетска криза.  

Нема вагони за транспорт на нафтени деривати

Директорот за стратегиско планирање и развој во „Окта“, Ристо Јаневски, кој говореше на панелот „Ќе има ли долга и студена зима“ во рамките 21. годишна конференција на Македонската берза што неодамна се одржа во Охрид направи паралела меѓу 2007 година, кога исто така имаше проблеми со снабдување со гас и актуелната криза, за која рече дека е со поголема амплитуда.

„Нашата држава беше многу поподготвена отколку што е сега и поради тоа многу субјекти не ја почувствуваа кризата во 2007 година. Тогаш, работеше рафинеријата и имаше производство на мазут и на други деривати, железницата беше во многу подобра состојба, вагонскиот сообраќај и логистиката за нафтени деривати и мазут се одвиваше многу подобро. Системот за греење во Скопје и другите субјекти тогаш гасот го заменија со алтернативно гориво мазут и кризата не се почувствува во државата. Денеска, рафинеријата не работи, вагоните за транспорт на нафтени деривати на железницата се надвор од употреба и сега нема време со брза акција тие да се средат за да може да се пренесуваат алтернативни горива. Инвестициите се преголеми и тоа е невозможно за оваа зима. Оставени сме во ситуација во која течните горива и нафтените деривати можат да се пренесуваат само со камиони што многу ја усложнува состојбата од логистички аспект“, рече Јаневски.

21 годишна конференција на Македонска берза

Тој како пример го наведе ТЕЦ Неготино и некои други енергетски капацитети кои трошат мазут.    

„Мазутот за ТЕЦ Неготино е од увоз. Ако речеме дека овој капацитет троши 1.000 тони мазут дневно треба да се знае дека самата логистика на носење танкери до Солун, утовар и истовар е многу тешка и сложена и не остава простор за снабдување на други субјекти. Така што мазутот отпаѓа како алатернативно гориво за другите капацитети бидејќи нема можност за тоа од логистичка гледна точка“, вели Јаневски.

Тој додаде дека оваа криза е финансиска и енергетска. Од една страна е финансиска  поради високите цени на струјата и гасот, а од друга страна енергетска бидејќи ни тропа на врата сигурноста во снадбувањето со енергенси.

„Еден проблем се високите цени, а втор е дали ќе се обезеди логистика и дали ќе бидат достапни овие енрегенси кога нас ќе ни требаат. Можен е домино ефект, посебно по најавеното ембарго за руската нафта од крајот на октомври во регионот и Европа. Тоа значи дека од номеври, руската нафта ќе ја снема од нашето опркужување и ќе се наруши пазарот. Нашиот пазар го снадбуваме преку „Хеленик петролеум“ и тоа не е руска нафта. Но, ако мечката заигра во соседството и таму снема нафта, тие ќе бараат спас во блиското опкружување и поради тоа е можно да имаме нарушување на пазарот“, вели Јаневски.

Компаниите пред колапс

Драган Мијалковски, директор на погонот челичарница во „Макстил“соопшти дека минатата година уделот на енергенсите во вкупните оперативни трошоци на работење на компанијата во овој период учествувале со 20-25 проценти, а сега се околу 60 проценти.

„Ако сме плаќале сметка за природен гас и електрична енергија од околу 1,5 милиони евра, сега сметките за септември очекуваме да ни бидат од 15 до 20 милиони евра. Тоа е драстичен скок со којшто една компанија тешко може да се справи. Најавите се дека овие цени би требало да останат на високо ниво. Оставени сме сами на себе, набавката на струја ја набавуваме на слободен пазар и релативно е тешко да се обезбедат понуди бидејќи и трговците не сакаат да преземат ризик и да достават понуди во услови на раст на цените на енергенсите“, рече Мијалковски.

Тој додаде дека за овој проблем имале состаноци во Стопанската комора на Северна Македонија и дека со 10-те најголеми потрошувачи побарале од Владата да обезбеди некаков вид субвенција за енергетски интензивната индустрија, како што има во Србија, Бугарија, Грција...

„Бараме помош од Владата да обезбеди струја што ќе може да ја понуди на индустријата. Прифатлива цена е 200 евра по мегават час. Бараме и  да се намали ДДВ за трговија со струја од 18 на 5 проценти, намалување на тарифите за пренос итн. Исто така, бараме да се намали ДДВ за природниот гас од 18 до 5 проценти, Владата да обезбеди природен гас по прифатлива цена за индустријата и преку гасоводот да се обезбеди пристап од гас од извори различни од „Гаспром““, соопшти Мијалковски.

Тој додаде дека голем дел од индустриските капацитетите веќе не работат, како и дека за „Макстил“ е проблем што не може да го планира прозиводството на долг период, туку работи месец за месец.

„Не можеме да добиеме фиксна цена на струја од трговците поради ограничените маржи и поради тоа не можеме да направиме калкулации. Сега работиме со загуби“, укажа Мијалковски.

Златко Черепналковски од ЕДС објасни дека одлуката на Владата за ограничување на трговските маржи не е единствената пречка што трговците не можат да понудат струја на компаниите по фиксни цени.

„Проблемот е што во овој дел од Европа, каде што сме генерално ориентирани кон унгарската берза за трговија со струја Хупекс и деривативната платформа Худекс, од декември минатата година нема трансакции по фиксна цена за долгорочни производи. И тоа е наш проблем како трговци. Ако не можете да купите електрична енергија на долг рок по фиксна цена, тогаш и не можете да ја понудите на долг рок по фиксна цена. Повеќето трговци и сндбувачи се ориентирани кон дневниот спот пазар и цените што ги даваме за долгорочните договори се индексирани кон унгарската берза“, рече Черепналковски.

Bloomberg

Тој додаде дека во однос на можноста низ гасоводот да се прими гас што не е произведен од „Гаспром“, треба да се знае дека тоа е основата на недоразбирањето меѓу руската компанија и европските регулатори.

„Без разлика што „Гаспром“ е единствен инвеститор во многу од гасоводите што носат гас во Европа, ЕУ инсистира за сите инфраструктурни објекти да се почитува правото на трета страна. Односно иако „Гаспром“ е единствен инвеститор тој би требало да обезбеди пристап до гасоводите за секој што би сакал да транспортира гас. Со тоа „Гаспром“ не се согласува“, објасни Черепналковски.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар