Македонија е рангирана меѓу десетте држави во светот во кои да се добие државјанство преку инвестиција во земјата е најевтино, со оглед на тоа што нуди можност странци да стекнат таканаречен златен пасош со вложување најмалку 200.000 евра. Листата ја подготвува консултантската куќа „Хенли енд партнерс“ (Henley&partners), чија долгогодишна специјалност е токму стекнувањето државјанство и престој за богати инвеститори.
Повеќе земји во светот имаат програми за доделување таканаречени златни пасоши (државјанство) или златни визи (постојан престој) за инвеститори што ќе пласираат директни инвестиции, ќе купат недвижности со поголема вредност или, пак, ќе донираат средства во фондовите за економски развој на земјите. За оваа ранг-листа единствен критериум е колкава е сумата што се бара како директна инвестиција за да се добие државјанство. На Македонија друштво на листата ѝ прават повеќе карипски земји, познати како даночен рај. Заедничко за носителите на првите три места на листата, освен егзотиката, е што нудат можност за добивање државјанство со донација од 100.000 долари на државните фондови за развој на овие земји.
Сент Луција лежи во источното Карипско Море, северозападно од Барбадос и јужно од Мартиник. Станува збор за вулкански остров, претежно покриен со прашуми, кој е познат по своите врвови близнаци Пајтонс и неговите магични плажи.
Програмата за државјанство по инвестиција во Антигва и Барбуда беше дизајнирана и имплементирана токму од „Хенли енд партнерс“ во 2012 година, по барање на тамошната влада.
Еден од најубавите острови на Карибите, Доминика, го воспостави своето државјанство по инвестициска програма во 1993 година за да ги зголеми своите инвестиции. Доминика е поранешна британска колонија и членка на Комонвелтот на нациите, ОН, Организацијата на американски држави и други меѓународни организации.
Во нашата земја ова прашање се регулира со Уредбата за утврдување на критериумите за особен научен, економски, културен, спортски или друг национален интерес за стекнување македонско државјанство, која датира од 2005 година и двапати е менувана, во 2012 и во 2019 година. Со измените во 2012 година се воведува можноста странец што поднел барање да се стекне со македонско државјанство доколку инвестирал капитал во износ од најмалку 400.000 евра по лице како директна инвестиција во нови капацитети, со исклучок на угостителски објекти за исхрана и трговски капацитети, со најмалку десет вработени лица на неопределено време во период од најмалку една година.
Подоцна, со измените во 2019 година, се воведува можноста странец да се стекне со македонско државјанство доколку инвестирал капитал во износ од најмалку 200.000 евра по лице, во период од најмалку две години, во приватeн инвестициски фонд. Притоа, инвестицискиот фонд треба да има минимум 5.000.000 евра почетен капитал пред поднесувањето на инвестициската програма пред Фондот за иновации и технолошки развој, да инвестира во поддршка на економијата, иновациите или иновативните активности, но да не инвестира во недвижности од каков било вид, освен во деловен простор за потребите на приватниот инвестициски фонд или Фондот за иновации и технолошки развој и во развојни инфраструктурни проекти. Уште еден услов е инвестицискиот фонд да нема повеќе од 500 странци како инвеститори што поднеле барање за стекнување македонско државјанство.
Инаку, уредбата овозможува странци да добијат македонско државјанство и без вложување средства. Имено, таа дефинира дека особен економски интерес постои ако странец што поднел барање за стекнување државјанство е врвен докажан менаџер во светски рамки, врвен стручњак за технологии што не се применуваат во Македонија, стручњак за област што е дефицитарна со соодветни кадри, остварува економска соработка со деловни субјекти од земјава, придонесува за промоција на економијата на Македонија и донира или придонесува за донирање средства за остварување економски реформи и други приоритети во Македонија. Постоењето на особениот економски интерес врз основа на овие критериуми го оценуваат Министерството за економија и Министерството за финансии.
Според листата на „Хенли енд партнерс“, македонскиот пасош се наоѓа на 44 место. Од земјите во регионот, Србија формално го зазеде 38-то место од 109 земји и е најдобро рангирана од шесте земји од Западен Балкан.
Земјите се рангирани врз основа на бројот на земји за кои на имателите на одреден пасош не им е потребна виза. Граѓаните на Србија без виза можат да влезат во 136 земји, исто како и минатата година.
Од земјите на поранешна Југославија, Словенија е најдобро рангирана, на 11-то место, бидејќи нејзините граѓани можат да патуваат во 182 земји без виза. Хрватска е на 18 место, а нејзините граѓани без виза можат да влезат во 174 земји. Косово е на 101. место бидејќи пасошот издаден од властите во Приштина дозволува безвизен влез во 41 земја.
Јапонија, според оваа листа, е прва (без визен влез во 193 земји), а потоа следат Јужна Кореја и Сингапур (192 земји). На третото и четвртото место се Германија, Шпанија, Финска, Италија и Луксембург. Украина е две места пред Србија (без визен влез во 144 земји), додека Русија е на 49 место, исто како и БиХ, чии граѓани имаат безвизен влез во 118 земји.