Инфлацијата во еврозоната ќе потоне под целта од 2 отсто на почетокот на 2025 година - порано отколку што предвидува Европската централна банка, сметаат економистите на „Блумберг“.
Зголемувањето на цените ќе биде просечно 1,9 отсто во првиот квартал од таа година, покажа најновото истражување на „Блумберг“, што е намалување од претходните проекции кога за почетокот на 2025 година се очекуваше стапката да биде 2,2 проценти. Проекциите на ЕЦБ објавени во септември предвидуваат инфлацијата да се врати на целната стапка од два отсто во втората половина од годината.
Економистите сметаат дека базичната инфлација ќе остане повисока со стапки од 2,1 отсто и 2,3 отсто во првиот и вториот квартал од 2025 година.
Анкетата доаѓа откако инфлацијата забави на 2,9 проценти минатиот месец - повеќе отколку што проценија економистите. Претставниците на ЕЦБ сè уште предупредуваат на тешка „последна милја“ назад до стабилноста на цените, бидејќи мерките за помош на владите за справување со кризата со трошоците за живот се повлечени и платите на работниците се зголемуваат.
Војната меѓу Израел и Хамас претставува уште еден важен извор на несигурност за економските изгледи. Но, нејзиното влијание врз цените на енергијата досега остана анемично, при што цените на суровата нафта паднаа во последните недели.
ЕЦБ минатиот месец ги одржа стабилни каматните стапки за прв пат откако ја започна својата кампања за заострување на монетранта политика во средината на 2022 година. Економистите сега очекуваат првото намалување да дојде во јуни 2024 година, во споредба со претходните очекувања кога намалувањето на катите се проектираше за септември.
Гувернерот на грчката централна банка Јанис Стурнарас изјави дека ЕЦБ би можела да размисли за пониски трошоци за задолжување од средината на следната година. Други отфрлија каков било разговор за такви предвремени потези.
Во однос на инфлацијата во Македонија, Народната банка очекува дополнително забавување на просечната инфлација, која за целата 2023 година би изнесувала околу 9,5 отсто. Стапката на инфлацијата во 2024 година се очекува да биде во просек од 3,5 отсто до четири отсто.
Според граѓаните, инфлациските очекувања остануваат подигнати на краток рок, односно до крајот на годинава, покажа најновата анкета на „Фајненс тинк“ (Finance Think). На прашањето што очекуваат граѓаните да се случува со цените до крајот на 2023 година, 41 отсто одговориле дека очекуваат цените да растат, но со посмирено темпо, додека една третина одговориле дека очекуваат да растат со забрзано темпо.
Граѓаните се изјаснуваат и во поглед на нивните очекувања за цените во среднорочна перспектива, односно за периодот 2024-2025 година. Половина од граѓаните очекуваат дека цените ќе продолжат да растат забрзано, над 3-4 отсто годишно во оваа временска рамка, додека една третина сметаат дека ќе продолжат да растат во нормални рамки од 1-3 отсто годишно (Графикон 5). Сепак, незанемарлив дел од граѓаните, 9,2 отсто, одговориле дека очекуваат цените да се намалуваат, но дека нема да ги достигнат преткризните нивоа.
Инаку, стапката на инфлација во Македонија во октомври годинава изнесувала 3,5 проценти. Според податоците на Државниот завод за статистика, цените на мало во октомври се зголемиле за 3,4 проценти споредено со истиот месец лани.
Со помош на Alexander Weber и Barbara Sladkowska