Стапката на инфлација во Македонија во март 2024 година забележа зголемување од четири проценти, што е сигнал за менување на трендот на намалување што започна минатата година, а веројатно се должи на одлуката на Владата да ги одмрзне цените на основните прехранбени производи, кои беа замрзнати за да се намали ценовниот притисок. Статистичките податоци откриваат дека во март има раст на цените на храната од 3,7 проценти во однос на истиот месец минатата година. Со оглед на тоа што се наближуваат велигденските празници, анализираме каква е состојбата со цените на јајцата во Македонија и воопшто со живинарството.
Енормен раст, па мало намалување на цените
Новите податоци на Државниот завод за статистика откриваат дека во март годинава во однос на претходниот месец има пораст од 2,3 проценти на цените на производите од групата млеко, сирење и јајца, а растот во однос на цела 2023 година изнесува 2,6 проценти.
Цената на јајцата имаше континуиран раст од почетокот на 2022 година до октомври 2023 година, кој во одредени месеци достигна и 29 проценти, што главно се должи на зголемувањето на трошоците на производителите предизвикано од енергетската криза.
Помалку кокошки, повеќе јајца
Според податоците на Државниот завод за статистика за периодот 2000-2018, просечниот годишен број на живина во Македонија беше околу 2,85 милиони. Во предметниот период постои намалување на бројот на несилки, што не влијае на производството на јајца, поради зголемената продуктивност (соодветна околина, раководење и опрема итн.).
Според податоците на Групацијата за живинарство при Стопанската комора на Северна Македонија, живинарската индустрија во земјава ја сочинуваат големи фарми (околу десет, кои чуваат околу 37 проценти од вкупниот број на несилки) и многу средни фарми во фамилијарна сопственост (кои одгледуваат околу 63 проценти од несилките) и живина што се чува во домашни дворови.
Финансиските извештаи на поголемите производители на јајца во Македонија покажуваат солиден раст на приходите во изминативе години. Компанијата „Везе Шари“ бележи континуиран раст на приходната страна во изминатите три години и мал пад на добивката во минатата година. Слични трендови има и кај гевгелиски „Ветеринар“.
Македонците знаат да штедат и на јајца
Производството на јајца во Македонија е доволно за нејзините потрошувачки потреби. Сепак, податоците на Државниот завод за статистика покажуваат дека во изминатиов период има увоз на јајца, но има и извоз.
Кога станува збор за потрошувачката на јајца, може да се забележи драстично намалување во 2022 година, што веројатно се должи на повисоките цени.
Ако се земе предвид дека голем дел трговци во малопродажбата традиционално ги зголемуваат цените на основните прехранбени производи во пресрет на празниците, голема е можноста пред Велигден да има и ново зголемување на цените на јајцата, особено затоа што од Владата нема најава за ново замрзнување на цените.