Градиме исто како пред сто години: За технологија во градежништвото немаме луѓе

Градежната индустрија е еден од најстарите сектори во економијата, историски позната по своите традиционални процеси, но и по и бавното прифаќање на новите технологии. Додека останатите сектори брзо се адаптираа и ги прифатија новите технологии и дигиталната трансформација, градежништвото заостанува. На глобално ниво индустријата се соочува со стареење и пензионирање на работна сила, зголемување на побарувачката и намалување на продуктивноста на работниците. Ако ништо не се промени овој сектор нема да успее да ја испорача инфраструктура потребна на светот.

Миграцијата на работната сила проблем за технолошки напредок во градежништвото 

Ако пред 50 години Македонија важеше за земја во која во која работната сила од градежниот сектор самостојно настапуваше на пазарите во послабо развиените земји сега сликата е промената. Во последните години миграцијата на квалификуваната работна сила кон западните земји е поинтензивна, а градежните компании се борат да го заменат постоечкиот пазар со увоз на евтина работа сила која не остава простор за развој и учење на нови технологии.

„Многу е тешко да се направи дигитализација и трансформација на работниот процес. Миграцијата придонесува градежниот сектор во земјава да тапка во место, наместо да се унапредува и да ги прифаќа новите технологии. Покрај миграцијата ако сакаме технолошки напредок мора да најдеме начин да ги промениме материјалите кои го користиме за градење, а тоа во моментов е скоро невозможно. Не можеме да сметаме дека роботот ќе изгради куќа, запазувајќи ги стандардите како звучна или термоизолација, сепак градежништвото бара вклученост на човечкиот ум и работната рака“ вели за „Блумберг Адрија“, Андреа Серафимовски, претседател на Здружението на градежништво при Стопанската комора на Македонија.

Андреа Серафимовски/ Стопанска комора на С.Македонија

Во Македонија засега може да се дигитализира само планирањето на градежните проекти

Градежниот сектор во земјава би доживеал технолошка револуција во делот на процесите за да се дојде до оптимално или идеално планирање на градежните работи. Техничко-инженерскиот кадар го има потенцијалот дигитално да се унапредува користејќи алатки од вештачката интелигенција за планирањето да биде побрзо и поефикасно.

„Во моментов имаме проблем во планирањето за кој било градежен проект каде имате безброј непознати, а сè зависи од човечки фактор. На пример планирање на процес за изградба на автопат има експропријација, појаси, шума и сл. и сето тоа зависи од човечката подготвеност, волја и информациите коишто ги има. Доколку сето ова подлежи на алатки кој овие процеси прецизно ќе изнајдат решение тогаш би било многу полесно,“ вели Серафимовски.

БИМ технологија прв чекор кон технолошки напредок

Моделирањето на информации за згради (БИМ) веќе го трансформираше начинот на кој се планираат и извршуваат градежните проекти. Оваа технологија со сигурност е најактуелната апликација во градежништвото и архитектурата. Во Хрватска 70 проценти од проектите веќе ја користат алатката, додека во Србија од 2028 година сите проекти ќе се проектираат со БИМ технологија. Македонија прилично доцни во примената на оваа технологија, и засега нема податоци колку од градежните компании и вработените ја имплементираат. БИМ технологијата е алатка базирана на 3Д модели кој на архитектите, инженерите и градежниците им дава можност полесно да ги испланираат, дизајнираат, градат зградите и инфраструктурата. Во последната деценија БИМ технологијата е сè поприсутна во градежништвото бидејќи со нејзина помош се решаваат наталожените проблеми со брзината и квалитетот на градење, бенефитите се значајни, па често и државите се одлучуваат со закон да ја наметнат употреба на БИМ барем во јавните проекти.

Depositphotos

3Д печатење е иднината на градежништвото

Во последниве години, се смета дека неколку технологии имаат потенцијал да ја трансформираат индустријата. Еден од нив е 3Д печатењето, кое вклучува екстрадирање на бетон или други материјали за да се изградат ѕидовите на куќата. Џиновски роботи направени од стартапот „Икон“ од Остин започнаа со 3Д-печатење на цела населба на приградски домови кон крајот на 2022 година. Компанија претстави архитект со вештачка интелигенција за да може да ги дизајнира индивидуалните куќи. Ваквиот модел на градба според компанија има пониски трошоци, енергетски ефикасни и климатски поотпорни домови.

„Веќе нема причина да се градат домови на традиционалните начини со тули и исти материјали, градежната индустрија треба да го фати чекорот со технологијата, а домовите треба да бидат подостапни за луѓето“, вели основачот и главен извршен директор на „Икон“ Џејсон Балард.

Bloomberg Mercury