Просечната плата урива рекорди – реалност или балон

Во мај годинава просечната плата во Македонија достигна рекорд. Државниот завод за статистика пресмета дека во тој месец просекот на нето-платата во земјава изнесувал 45.796 денари.

Но податоците за навистина исплатените плати покажуваат сосема поинаква реалност. Ниту еден работник во истиот месец не зел просечна плата. Од вкупно 509.960 вработени за кои се поднесени пресметки и исплатени плати, дури 374.045 работници или 73,3 отсто добиле плата под просечната за мај. Над тој рекорд биле 135.915 работници или 26,7 отсто.

Просечната плата е уште посомнителна ако се земе предвид дека, според податоците на Управата за јавни приходи што минатата недела ги објави „Блумберг Адрија“, во јули највисоката исплатена нето-плата изнесувала над 320.000 евра. А трите највисоки плати заедно надминуваат 700.000 евра.

Официјалниот податок за просечната плата за јули Државниот завод за статистика ќе го објави на 23-ти овој месец и не постои сомнеж дека ќе биде урнат уште еден рекорд. Експертите остануваат на ставот дека просечната плата е лош индикатор и дека државната статистика треба што поскоро да почне да објавува медијална или средна плата, која е пониска од просечната и пореална.

Над 8.000 работници во мај не зеле ни минимална плата

Во мај ниту еден работник не примил минимална плата од 24.379 денари, но над 8.000 работници примиле плата под оваа сума, што е спротивно на законот. Од УЈП велат дека и во јули имало случаи на исплатени плати од само еден денар.

„Во согласност со Меморандумот за соработка помеѓу Управата за јавни приходи и Државниот инспекторат за труд, УЈП на месечно ниво го известува Инспекторатот за сите исплати што се под законски утврдената минимална плата, со цел преземање  понатамошни инспекциски и законски постапки“, ни рекоа од УЈП.

Сојузот на синдикатите на Македонија подолг период бара зголемување на минималната плата од сегашните 24.379 на 30.000 денари. Владата не сака да се меша во односите меѓу синдикатите и работодавците, а работодавците велат дека во моментов не постојат услови за зголемување на минималната плата над законските 24.379 денари.

За претседателот на ССМ, Слободан Трендафилов, податоците за највисоките плати за јули се загрижувачки затоа што покажуваат колку е длабок јазот во земјава.

„Фрапантни се податоците според кои газдата со највисока плата во Македонија зел плата колку за 817 работници на минималец, а првите топ три газди со пресметковни ефективни нето-плати зеле плата за еден месец колку за 1.790 работници на минималец, а после некои зборуваат за ниската продуктивност на македонските работници“, вели Трендафилов.

Дополнителен сомнеж за веродостојноста на просечните плати во земјава, според него, фрлаат податоците дека ниту еден работник во земјава не добива просечна или минимална плата.

„Политичарите изминативе години обожаваат да се расфрлаат со фалби како растот на просечната плата во Македонија покажува дека животниот стандард на македонскиот работник се подобрува, но реалноста е дека работниците и покрај тоа што примаат плата – тонат во сиромаштија, а газдите со милионски плати во денари, па и функционерите со над 2.000 односно 2.500 евра плати уживаат во луксузот и се глуви на барањата за раст на минималната и раст на сите други плати“, вели тој.

Губи и државата

Македонија близу две децении е земја со рамни даноци, а стапката за персонален данок на доход изнесува 10 отсто и е иста за сите, без разлика на сумата што ја добиваат. Обидот на претходната влада за прогресивно даночење со повисоки стапки на граѓаните со поголеми примања - пропадна.

Освен нискиот данок, за највисоките плати има и законски лимит за плаќање придонеси, кој изнесува 16.430 евра бруто.

„Работниците на минимална и оние до просечна плата плаќаат вкупно 38 отсто придонеси за задолжително социјално осигурување, а газдите со милионски износи плаќаат придонеси до 16.430 евра бруто (односно 16 × 63.154 денари просечна бруто-плата за претходната година како највисока основица за сите придонеси). Над тој износ плаќаат само 10 отсто персонален данок, па ако тоа не е неправда, тогаш не знам што е. Затоа владата мора да избере - или да им даде на сиромашните работници со плата под просечната плата или да им земе на газдите милионери со плата над милион денари, затоа што едните плаќаат 38 отсто давачки, а другиве само 10 отсто“, вели Трендафилов.

Разлики во платите по региони

Податоците што ги собира порталот „Моја плата“ (mojaplata.mk) покажуваат значителни разлики на просечните плати по региони. Очекувано, највисока просечна плата има во Скопскиот Регион – 48.833 денари – што е 3.000 денари над државниот просек.

Најниска просечна плата има во Полошкиот Регион – само 41.370 денари – што е над 4.000 денари помалку од државниот просек и дури 7.400 денари помалку од скопскиот просек.

Податоците на „Моја плата“ покажуваат дека во сите региони над 60 отсто од работниците земаат помала плата од регионалниот просек, освен во Полошкиот Регион каде што платите се најниски. Таму нешто над половина од работниците земаат под просечната плата.

Покрај тоа што имаат највисоки плати, работниците во Скопје имаат и најмногу бенефиции, како што се дополнително здравствено осигурување, бесплатни пијалаци, флексибилно работно време и работа оддома. Во другите региони, пак, поголем дел работници користат надомест за храна и патни трошоци.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар