Трговската војна меѓу САД и Кина, пандемијата, брегзит и рускиот напад врз Украина го нарушија начинот на кој најголемите светски економии функционираа едни со други. Синџирите на снабдување почнаа да се трансформираат, но, и покрај тоа, би било прерано да се каже дека глобализацијата изумира, односно дека се ближи крајот на светот во кој глобалната економија е тесно поврзана со прекуграничната трговија.
Наместо тоа, може да се каже дека станува збор за „реглобализација“, односно за околности во кои мултинационалните компании ги приспособуваат трговските канали за да се адаптираат на новите економски и геополитички предизвици.
Синџирите на снабдување сега би можеле да станат посилни и поскапи, но и посигурни поради помалата можност за економски притисок од стратегиски непријател или ривал.
Се чини дека постојат најмалку седум начини на кои големите трговски сили ги преобликуваат односите. Некои од наведените може да бидат маргинални и привремени, но некои би можеле да бидат почеток на долгорочни структурни промени.
САД сега увезуваат повеќе од Европа отколку од Кина / Bloomberg Mercury
По брегзит, извозниците во Велика Британија доживеаја значителни промени во трговските можности со Европската Унија (ЕУ). Извозот на Велика Британија падна за 14 отсто откако трговскиот договор со ЕУ стапи во сила на 1 јануари 2021 година. Некои индустрии, како што е модата, се особено погодени од враќањето на царинските давачки и другите трговски формалности.
Откако пандемијата ги наруши глобалните синџири на снабдување, политичарите во САД почнаа да ги повикуваат компаниите да ја намалат економската зависност на Америка од Кина и другите авторитарни режими. Настојувањето на администрацијата на Џо Бајден да го пренасочи производството кон пријателски земји ја зголеми трговијата меѓу САД и традиционалните европски сојузници.
Кина сè повеќе се стреми да извезува на пазари надвор од САД / Bloomberg Mercury
САД засега остануваат најголемиот извозен пазар на Кина. Сепак, американските извозни ограничувања и трговските царини ги охрабруваат кинеските компании да се обидат да ја зајакнат својата позиција на другите извозни пазари, особено во азиско-пацифичкиот регион. Со други зборови, се јавува процес на регионализација на кинескиот фокус.
Американските санкции против Русија и одлуката да се скратат основните права на таа земја во рамките на Светската трговска организација практично ги прекинаа меѓусебните економски односи. Резултатот е дека Русија сега има помала трговија со САД отколку поранешните американски непријатели, како Ирак.
Производителите на полупроводници планираат сè повеќе погони надвор од Кина / Bloomberg Mercury
Идејата на Кина за „повторно обединување“ со Тајван создава тензии со нејзините трговски партнери. Одлуката на Литванија да отвори тајванска мисија во Вилнус резултира со 75 отсто пад на литванскиот извоз во Кина.
САД, ЕУ, Канада и Австралија, исто така, во последниве години се обидуваат да се дистанцираат од трговијата со Кина.
Веднаш по руската инвазија на Украина, Германија всушност го зголеми увозот од Русија за да обезбеди клучни суровини пред да стапат во сила санкциите на ЕУ. Сега германскиот увоз од Русија е намален за 40 отсто во споредба со истиот период минатата година.
Конечно, загриженоста на САД за кинескиот капацитет за производство на полупроводници ги поттикнува компаниите да бараат други решенија. Така, се очекува во следните пет години компаниите што произведуваат полупроводници да потрошат 110 милијарди долари за изградба на нови фабрики надвор од Кина.
.webp){kind=icon}
