Банката на федерални резерви (ФЕД) ги зголеми каматните стапки за четвртина процентен поен и навести дека тоа можеби е последниот потег во најагресивната кампања за затегнување на монетарната политика од 1980-тите години бидејќи економските ризици се зголемуваат.
„Комитетот внимателно ќе ги следи дојдовните информации и ќе ги процени импликациите врз монетарната политика“, се вели во соопштението на Федералниот комитет за отворен пазар - ФОМК (Federal Open Market Committee - FOMC). Со тоа се избегнува изјавата од март, кога комитетот најави можност за уште некое соодветно зголемување на каматните стапки. Наместо тоа, како што информираат, ФОМК ќе земе предвид различни фактори при одредувањето на степенот до кој дополнителното зацврстување на политиката може да биде соодветно.
Најновото зголемување ја подигна референтната стапка на федералните фондови на ФЕД до целниот опсег од 5 до 5,25 проценти, што е највисоко ниво од 2007 година, од речиси нула, колку што изнесуваше на почетокот на минатата година. Гласањето беше едногласно.
Прочитај повеќе
Прогноза на „Блумберг Адрија“: ФЕД ќе ја зголеми каматата за 25 базични поени
Референтната каматна стапка ќе биде на ниво од 5 процентни поени во долна граница до 5,25 проценти во горна граница
03.05.2023
По ваквите вести, американските акции ја задржаа добивката, додека приносите од државните обврзници и доларот се намалија.
Претседателот на ФЕД, Џером Пауел, ќе одржи подоцна и прес-конференција во Вашингтон за да ги објасни одлуката и изгледите на ФЕД.
Креаторите на политиката се решени да обезбедат услови за инфлацијата да продолжи да забавува, дури и додека банкарскиот систем трпи постојани стресови, а законодавците ги засилуваат критиките и најновите податоци укажуваат на појава на слабост на пазарот на трудот.
„Построгите кредитни услови за домаќинствата и бизнисите веројатно ќе влијаат на економската активност, вработувањето и инфлацијата. Степенот на овие ефекти останува неизвесен. Комитетот останува многу внимателен на ризиците од инфлација“, се вели во соопштението на ФОМК.
Банкарски неуспеси
Брзото заострување во текот на минатата година, чија цел беше да се зауздат највисоките стапки на инфлација во последните децении, изврши притисок и врз финансиските институции, што доведе до најголеми банкарски крахови од 2008 година. Имено, во март калифорниската банка „Силикон валеј“ - СВБ (Silicon Valley Bank) и њујоршката „Сигначр“ (Signature Bank) пропаднаа поради големите одливи на депозити, што ја натера ФЕД да лансира вонредно кредитирање за да ја зајакне довербата во банкарскиот систем.
Вонредните мерки ги придушија превирањата на пазарот, дозволувајќи му на ФЕД да ја продолжи својата борба против инфлацијата, но тензиите повторно се појавија. „ЏП Морган“ (JPMorgan Chase & Co.) во понеделникот се согласи да ја купи проблематичната банка „Фрст рипаблик“ (First Republic Bank) со договор со посредство на владата, по што акциите на другите регионални кредитори паднаа во вторникот. Тоа отвора нови прашања за тоа колку долго креаторите на политиката ќе можат да ги одржуваат каматните стапки на покачени нивоа. Но во својата изјава ФОМК повтори дека банкарскиот систем на САД е здрав и еластичен.
Вчера беше објавен и месечниот извештај на Министерството за труд, кој покажува дека отворените работни места се намалија, а отпуштањата скокнаа во март, што значи дека пазарот на трудот конечно почнува да го чувствува влијанието на монетарното затегнување.
Иако ФЕД може да заврши со зголемувањето на стапките, Пауел и неговите колеги ветија дека ќе ги задржат покачени некое време за да се осигурат дека преферираната мерка на инфлацијата на централната банка, која во март беше намалена на 4,2 проценти од минатогодишниот врв од седум отсто, ќе продолжи да се намалува кон целта од два отсто.
Проекциите објавени по состанокот на ФОМК во март покажаа дека надлежните биле речиси едногласни во очекувањето дека би било соодветно да се одржи стапката на федералните фондови над пет проценти до крајот на 2023 година.
Сепак, инвеститорите не гледаат дека ќе се случи тоа. Цените на фјучерсите за каматна стапка одамна сигнализираа очекување на пазарите дека ФЕД ќе се насочи кон намалување на стапките во наредните месеци.