Поделбата на акциите на „Реплек“ поттик за малите инвеститори и за ликвидноста

Каков ефект ќе има неодамнешната одлука на македонската фармацевтска компанија „Реплек“ да ги подели акциите во сооднос 1:10 е прашање што заслужува внимание, со оглед на тоа што станува збор за несекојдневен потег, кој е реткост на македонскиот пазар на капиталот за разлика од светските пазари, каде што ваквите чекори се многу почести. Добар пример за тоа е поделбата на акциите на „Алфабет“ (Alphabet), компанијата што стои зад „Гугл“ (Google), која се случи во јули 2022 година. Тогаш акционерите на „Алфабет“ на годишното генерално собрание на компанијата гласаа за одобрување на поделбата на акциите во сооднос 1:20, со што секој акционер што поседувал една акција стана сопственик на 20 акции од компанијата.

Примери од минатото

Поделбата на акции претставува корпоративното дејство, кое се спроведува во согласност со одлука на собранието на акционери на друштвото врз основ на одредбите од Законот за трговски друштва. Постојниот број акции што е дистрибуиран на вкупниот број акционери се зголемува во согласност со утврдениот сооднос во одлуката.

Според достапните податоци, последните поделби на акции на македонскиот пазар на капитал се случиле во периодот 2007-2008 година. Имено, друштвото „Металец“ АД Прилеп во 2007 година изврши поделба на акциите во сооднос 1:12, при што номиналната вредност на една акција од 51,13 евро беше намалена на 4,26 евра, а бројот на издадени акции од 25.997 акции се зголеми 311.964 акции. На почетокот на 2008 година, пак, „Голд-мак“ АД Радовиш изврши поделба на акциите, со што бројот на акциите на друштвoто се зголеми на 1.130.300, а номиналната вредност на акцијата беше намалена на 10 американски долари.

Што може да се очекува од поделбата на акциите во „Реплек“?

Со одлуката за поделба на акциите на собранието на акционери на „Реплек“ една обична акција беше поделена на десет нови обични акции. Основната главнина на друштвото сега е поделена на 259.200 обични акции со намален номинален износ по акција. Имено, секој акционер на друштвото што пред поделбата поседувал една обична акција со поединечен номинален износ од 562,42 евра, врз основа на оваа одлука се стекна со по десет обични акции издадени од друштвото со поединечен номинален износ по акција од 56,242 евра.

Матео Мошња, аналитичар на корпоративни финансии во „Блумберг Адрија“, вели дека, теоретски, поделбата на акциите не менува ништо за акционерите или за компанијата.

„Компанијата сè уште ја има истата вредност на берзата и ништо не се менува оперативно. Пазарната капитализација на една компанија на берзата се пресметува на следниот начин: бројот на акции помножен со цената на акцијата. Со овој потег, бројот на акциите ќе се зголеми за 10 пати, но во исто време цената на акцијата ќе се намали за 10 пати, што на крајот нема да има влијание врз пазарната капитализација на компанијата“, објаснува Мошња.

Тој додава дека компаниите одлучуваат да ги поделат акциите во случај кога поединечната вредност на една акција достигнува висок износ.

„Гледаме на примерот на ’Реплек’ дека нивната акција достигна сума од 109.000 денари или околу 1.700 евра. Тоа е навистина висока сума за цената на една акција и ги оневозможува малите инвеститори, кои на пример сакаат да вложат 1.000 евра во акции, да купат акции на „Реплек“. Поделбата на акциите во сооднос 1:10 ќе им овозможи на малите инвеститори да инвестираат во ’Реплек’, што има за цел да ја стимулира ликвидноста односно обемот на тргување на берзата“, вели Мошња.