МБИ10 во транс: Внимателно со бикот, да не заигра мечката пред врата

Македонскиот берзански индекс ја завршува 2024 година со несомнено одличен резултат, раст од 65 проценти, со што МБИ10 ја достигна својата историски највисока вредност од над 10.000 поени, вторпат од 2007 година досега. Со тоа, Македонската берза е меѓу пазарите во светот со најголем раст годинава, надминувајќи ги со перформансите и најзначајните берзи, како оние во Њујорк, Франкфурт, Лондон, регионалните берзи итн.

Сето ова, како што обично се случува на пазарите на капитал, е последица на комбинација од неколку фактори, вели извршниот директор на Македонската берза, Иван Штериев, во интервјуто за „Блумберг Адрија ТВ“.

„Подобрената макроекономска состојба, скротената инфлација, намалените каматни стапки, позитивните берзански движења глобално, кои имаат влијание и врз локалниот сентимент на инвеститорите, добрите резултати на котираните домашни компании и атрактивните дивиденди, особено во банкарскиот сектор, сето тоа придонесе МБИ10 да го повтори својот историски рекорден резултат, психолошката граница од 10.000 поени“, вели Штериев.

Високиот раст на МБИ10 е последица на неколку фактори, вели Иван Штериев, директорот  на „Македонска берза“ /Фото: Приватна архива

Се разбира дека порастот на берзанскиот промет доаѓа поради зголемената вредност на акциите што го сочинуваат индексот, но и другите котирани друштва, па, сума сумарум, на Македонската берза на неколку дена пред крајот на 2024 година е остварен промет од 205 милиони евра, за разлика од годината претходно, кога беше само 75 милиони евра. Во класичното тргување прометот е над 110 милиони евра, 2,3 пати повеќе во  однос на 2023 година и, како што истакнува Штериев, најдобар промет во таа категорија во изминативе десет години.

Секако, во вкупниот промет со акциите на берзата значаен удел имаше и „хитот на годината“, акцијата на „Македонијатурист“, каде што се случуваат сопственички прегрупирања и влез на нови играчи, моќни бизнисмени од секторот градежништво, но и други бизнис-дејности.

Банкарските акции најпривлечни, но и преценети

Но, 2024 година е пред крајот, па обично тоа е период кога сите се занимаваат со прогнози за тоа што ќе нѐ очекува следната година. Може ли МБИ10 да ги повтори овие резултати? Неблагодарно прашање секогаш, и повторно сплет од фактори ќе одлучуваат за тоа.

Прво, да не заборавиме дека над 43 проценти од македонскиот индекс го сочинуваат банките, па перформансите на банкарскиот сектор имаа најголемо влијание врз движењето на МБИ10. Трите најголеми банки во државава, „Комерцијална банка“, „Стопанска банка – Скопје“ и „НЛБ банка“, прикажаа рекордни профити за првите девет месеци, со што 2024 година ќе биде нивната најуспешна година откако постојат. Перформансите на банкарскиот сектор ќе имаат најголемо влијание на индексот и во следната, 2025 година.

„Според податоците заклучно со третиот квартал, банките што се дел од индексот имаат солиден раст на нето-каматните приходи, како и раст на приходите од провизии и надоместоци. Овие очекувања за солидни добивки во 2025 година се преточени во очекувања за дивиденди, кои, пак, се главен катализатор за растот на цените на акциите во последниот квартал од 2024 година“, објаснува Коста Ивановски, сертифициран финансиски аналитичар.  Следствено, според него, клучниот ризик доаѓа од разочарувањата што можат да дојдат од нивото на резервации за нефункционални пласмани што ги очекуваат банките во иднина. „А тие ќе бидат дел од конечните финансиски извештаи за 2024 година“, додава Ивановски.

Кога сме кај банките, и Васко Богдановски, извршен директор на инвестициската куќа „Опфолио“, смета дека со акциите на банките треба да се внимава.

„Факт е дека на домашната берза акциите на големите банки веќе долго време се најпривлечни, и нивниот значителен раст е во корелација со остварените профити и добрите дивиденди. Очекувам и следната година банките да продолжат добро да работат и да бидат на нивото од годинава. Но тековните вреднувања им се доста високи – на нивоа над европските и светските просеци на овој финансиски сектор. А, со оглед дека овие акции претставуваат половина од индексот МБИ10, би бил многу претпазлив кога би инвестирал на домашниот пазар во наредната година и тоа би било само во потесна селекција на акции“, вели Богдановски.

И директорот на Македонската берза, Штериев, смета дека вреднувањата на голем број акции, и глобално, не само на локалниот пазар, се доста високи или, како што вели тој, растегнати.

„Ќе треба да надвладее позитивниот сентимент и во услови на вакви вреднувања, за да не дојде до какви било корекции. Конкретно на американскиот пазар, кој потоа влијае на сите други пазари во светот, многу работи зависат од тоа што ќе се случува по доаѓањето на новата администрација на чело со Доналд Трамп. Тој во делот на економските политики најави неколку неконвенционални потези, а и геополитичките случувања секако дека имаат влијание врз пазарите. Доколку нема некакви глобални шокови, што би се прелеале врз домашната економија, и продолжат добрите резултати на македонските котирани компании, тогаш може да очекуваме добра берзанска година и во 2025-та“.

Диверзификацијата најдобро ќе ве заштити од евентуални корекции

Што се однесува до очекувањата за македонската економија, тие не се баш розови. Кризата кај нашиот најголем трговски партнер Германија ќе продолжи да влијае врз нарачките за добра и услуги. Дополнително, ефектуирањето на најавените царини за европски добра и услуги од новиот претседател на САД може да има дополнително негативно влијание.

„Сепак, негативните влијанија врз економијата се очекува да бидат делумно амортизирани со кредитната поддршка за стопанството и јавниот сектор, која банкарскиот сектор може да ја пружи од сопствени средства, како и од средствата што доаѓаат од двете транши на унгарскиот кредит“, смета нашиот соговорник Коста Ивановски.

Расположението на инвеститорите секако дека ќе зависи и од случувањата на светските берзи, па, така, мерките за справување со евентуална рецесија или повторена стагфлација во Европа ќе имаат влијание и врз граничните пазари како што е македонскиот пазар на капитал.

„Инвеститорите се советуваат да обрнат внимание на оние акции што во цената вклучуваат високи очекувања за дивиденден принос и можните разочарувања во следните години. Дополнително, принципот на диверзификација, како според индустриски сектори така и во поединечни компании, е принцип што ги штити инвеститорите од специфичните ризици поврзани со одреден сектор или одредена компанија и секогаш треба да се применува односно да се избегнува концентрација на инвестициите во еден сектор или една компанија“, препорачува Ивановски.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар