Што е ладен паричник? Водич за популарни криптоизрази

Криптозаедницата има лексикон од популарни зборови и сленгови што може да изгледаат како шпанско село за неупатените. Со падот на секторот на дигитални средства во 2022 година, при што еуфоријата му отстапи место на мракот, терминологијата еволуираше. Споделуваме водич за некои нови и стари термини што треба да ги знаете.

- Криптозима (crypto winter)

Овој термин за продолжен пад на криптопазарите беше искористен за падот во 2018 година, кој збриша дури 88 проценти од пазарната вредност на сите криптосредства. Повторно се појави во 2022 година, кога дигиталните токени ослабеа уште еднаш, при што биткоинот падна за 76 отсто од својот врв во ноември 2021 година до средината на ноември 2022 година.

- Ладно складирање / топол паричник (cold storage/hot wallet)

Претпазливите корисници на криптовалути ги складираат своите токени во таканаречено ладно складиште / паричник, обично на хард диск што не е поврзан на интернет, што им отежнува на хакерите да ги украдат. Од друга страна, жешките паричници се места каде што средствата се чуваат онлајн или на берза и се подготвени за тргување (трејдување). Кога криптоберзата FTX поднесе барање за банкрот во ноември, дигиталните средства на некои корисници ги префрли во ладно складиште за да ги заштити сметките.

Bloomberg

- Дефи (DeFi)

Децентрализираните финансиски платформи им овозможуваат на луѓето да позајмуваат - на други или од други - криптосредства, да се обложуваат на промени во нивната вредност или да ги тргуваат. За разлика од криптоберзите управувани од компании со канцеларии и платени вработени, Дефи обично работи преку автоматизирани договори дизајнирани од корисниците. Колапсот на стабилниот токен terraUSD и неговиот поврзан Дефи-протокол „Енкор“ (Anchor) во мај отвори пошироки прашања за тоа дали некои криптопроизводи можеби се измамнички шеми што ги привлекуваат инвеститорите со неодржливи приноси.

- Фарми за приноси (yield farming)

Криптоинвеститорите што преземаат ризик ги ставаат своите токени на платформите на таканаречени фарми за принос за да остварат профит. Типичната стратегија вклучува земање на еден токен, давање на друг и заработка на третиот. Во еден момент, инвеститорите остваруваа троцифрен профит од такви сложени комбинации. Сето тоа позајмување на различни токени значи дека ако еден аранжман за генерирање принос има проблеми и штедачите почнат да повлекуваат средства, тој може да повлече неколку други надолу со себе.

- Криптомостови (crypto bridges)

Тоа се софтверски платформи што поврзуваат криптоуслуги што инаку не можат да комуницираат едни со други. Тие им овозможуваат на корисниците да преместуваат токени од еден блокчејн во друг. Ваквите врски им олеснуваат на корисниците на криптовалути да инвестираат во мноштво различни проекти. Тие, исто така, го прават екосистемот поповрзан, но и поранлив ако послабите ентитети наидат на неволја.

- Миксери (mixers)

Криптотрансакциите обично се многу транспарентни сè додека се спроведуваат на јавно видливи блокчејни. За оние што претпочитаат наметка на анонимност, развиени се платформи што комбинираат токени депонирани од неколку корисници за да ја прикријат нивната историја на трансакции и сопственост. Регулаторите и органите на редот не се обожаватели на овие миксери затоа што го отежнуваат откривањето на сајбер-криминалците и перачите на пари.

- Биткоин-максималисти (Bitcoin maximalists)

Овие криптоинвеститори веруваат дека изворниот дигитален токен е единствениот што ќе му треба на светот. Тие се држат до таа визија и ја отфрлаат загриженоста за неговата нестабилност и огромната потрошувачка на енергија.

- Стабилни токени  - стејблкоини (stablecoins)

Некои криптовалути имаат цел да ја врзат својата вредност со други средства за да бидат постабилни за разлика од  високонестабилните валути, како што е биткоинот. Повеќето издавачи на стабилни токени велат дека ја одржуваат таа стабилност со купување безбедни средства како американски долари. Сепак, најголемиот таков проект - Tether - беше казнет од страна на американската Комисија за тргување со фјучерси на стоки во 2021 година за заблуда на клиентите со тврдење дека вредноста на токенот е целосно поддржана од фиат-средства. Интересот за друга категорија, алгоритамските стабилни токени, драстично падна кога моделот што го користеше стејблкоинот terraUSD за управување со понудата и побарувачката не успеа.

- NFT

Незаменливиот токен (NFT) ја потврдува единствена сопственост на дигитално средство. NFT најчесто се користат за дигитална уметност или колекционерски предмети, како што се видеа, мемиња или предмети што се користат во онлајн игрите. Во екот на криптоманијата, во почетокот на 2022 година, NFT-колекциите, како Bored Ape Yacht Club и CryptoPunks, донесоа милиони долари, поттикнати од поддршката од познати личности, како Парис Хилтон и Снуп Дог. До јуни, цените на многу колекции на NFT паднаа.

Bloomberg

- Веб 3.0 (Web3)

Тоа е визија за децентрализиранa светска мрежа изградена на криптотехнологија што моќта од гигантските технолошки компании ја враќа повторно назад кај корисници на интернет. Застапниците велат дека сегашниот модел, познат како Web 2.0, им ава премногу контрола на неколку платформи што ги следат нашите онлајн активности и ги монетизираат информациите преку реклами. Web 1.0 се однесува на раните денови на интернетот, кога тоа беше едноставно начин за далечински пристап до статични страници со текст и слики.

Сленг на трејдерите за криптозимата

HODL: Меме што датира од печатна грешка во која се молат трговците да продолжат да ги „држат“ (анг. hold) нервите стабилни при жестоки осцилации. Денес го има и значењето „не пуштај за жива глава“. (анг. hold on for dear life).

WAGMI: „Сите ќе успееме“ (анг. We're all gonna make it). Терминот се користи од обожавателите на крипто да ја покажат својата поддршка еден кон друг или да влеат доверба во проектот. Знаејќи го ова, сигурно можете да погодите што значи NGMI.

Rekt: Кратенка за „разбиено“ (eng. wracked). Терминот опишува голема загуба или ликвидација поттикната од лоша инвестиција или непромислена трговија.

Пријавување во „Мекдоналдс“ (анг. applying to McDonald's): За време на падот на криптосредствата, трговците се шегуваат дека ќе се вработат во популарниот синџир за брза храна додека жалат за своето загубено богатство.