Турската лира ослабе откако Реџеп Таип Ердоган победи во вториот круг од претседателските избори што вчера се одржаа во Турција, продолжувајќи го неговото време како лидер на нацијата со најдолг стаж и оставајќи ги инвеститорите да чекаат знаци дека ќе почне да ја релаксира цврстата државна контрола над пазарите.
Лирата се намали за 0,3 проценти на 20,03 лири за еден американски долар, блиску до рекордното ниско ниво, а претходно во 6:40 часот во Истанбул еден долар за тргуваше за 20,1 лири.
„Волстрит“ очекува лирата и понатаму да слабее. „Морган Стенли“ предупреди дека таа може да достигне ниво од 26 лири за долар порано отколку што претходно се очекуваше и да падне до границата од 28 лири за долар до крајот на годината, доколку Ердоган се држи до својата политика за задржување на ниските каматните стапки. „Велс Фарго“ (Wells Fargo & Co) очекува валутата да достигне 23 лири за долар до крајот на кварталот.
Прочитај повеќе
Ердоган прогласи победа на изборите во Турција
Ердоган победи со 52, 1 отсто на денешниот втор круг од изборите во Турција
28.05.2023
Анализа на сите исходи од турските избори и нивното влијание врз економијата
Цврсто контролираната турска лира е подготвена за потрес, без оглед на исходот од претседателските избори.
14.05.2023
Противникот на Ердоган ја обвини Русија за мешање во изборите во Турција
Главниот противник на турскиот претседател обвини руска група за мешање во изборите.
12.05.2023
„Победата на Ердоган не нуди утеха за ниту еден странски инвеститор“, рече Хаснаин Малик, стратег во „Телимер“ во Дубаи.
„Со многу висока инфлација, многу ниски каматни стапки и без нето девизни резерви, доаѓа болна криза што ќе влијае на сите средства“, вели тој.
Ердоган лесно извојува победа во вториот круг, освојувајќи 52 проценти од гласовите според неофицијалното пребројување, а нешто по 20 часот вчера држеше победнички говор од автобус во Истанбул.
Неортодоксниот пристап на Ердоган кон каматните стапки - тој верува дека пониските стапки доведуваат до пониска инфлација - ги остави пазарите пред непредвидлива мешавина од ад-хок регулативи и интервенции, со нови мерки кои се воведуваат неформално и речиси на дневна основа. Тие, исто така, ги избркаа инвеститорите, при што учеството на странците во сопственоста на турски акции и обврзници се намалија за околу 85 проценти, или речиси 130 милијарди долари, од 2013 година.
„Очигледно е дека сегашниот економски модел не функционира“, рече Бурак Цетинчекер, менаџер во „Стратеџи Портфој“ во Истанбул. „Веројатно и Ердоган е свесен за тоа. Веројатна е скромна транзиција кон ортодоксна политика во блиска иднина, бидејќи во спротивно ова е неодржливо. Секој сигнал кон тоа би бил добредојден за пазарот“.
Политиките исто така беа скапи, при што централната банка потроши речиси 200 милијарди долари во изминатата година и половина за да ја поддржи лирата, нето девизните резерви станаа негативни, а инфлацијата се искачи над 80 проценти минатата година пред да падне на 44 проценти во април. Во текот на викендот, трговците беа „мечешки“ настроени во однос на турската валута, обложувајќи се дека пазарните сили на крајот ќе ги надминат владините контроли.
Првите знаци за каква било ревизија на сегашната мешавина на политики веројатно ќе дојдат со назначувањата на клучните економски позиции, вклучително и Министерството за финансии и централната банка. Сите актуелни министри пред две недели освоија пратенички места од кои би требало да се откажат доколку бидат повторно именувани на владина позиција.
Послабите резултати на опозицијата во првиот круг од претседателските избори на 14 мај доведоа до силен пораст на замените за кредити, пад на банкарските акции за повеќе од 20 проценти и повлекување на турската валута.
„Треба да се направат некои корекции за барем да се избегне празнењето на девизните резерви“, рече Виктор Сабо, инвестициски директор во „Ебрдин“ во Лондон. „Ќе се чекаат соопштенија за политики, бидејќи „сегашните хетеродоксни политики се неодржливи“, додаде тој.