Ќе забрза ли падот на каматите - Еуриборот на најниско ниво од 2022 година

Шестмесечниот Еурибор е на најниско ниво од ноември 2022 година. На крајот на февруари се спушти под 2,4 отсто, а месецот го заврши со 2,355 отсто, колку што изнесува и во моментов. Оваа каматна стапка е клучна за банките затоа што по неа тие позајмуваат пари меѓу себе. Движењето на Еуриборот е показател за движењето на каматите на станбените и потрошувачките кредити.

Падот на Еуриборот се случува во пресрет на новата седница на советот на Европската централна банка (ЕЦБ) в четврток. Очекувањата на аналитичарите се дека на овој состанок ЕЦБ ќе донесе одлука за намалување на основната камата за 25 базични поени и дека стапката на депозитите ќе се спушти на 2,5 отсто, од сегашните 2,75 отсто. Тоа би било најниското ниво по февруари 2023 година.

Аналитичарите сметаат дека ЕЦБ се приближува кон последната фаза од циклусот монетарно олабавување и за априлскиот состанок се прогнозира дека креаторите на политиките нема да можат да се усогласат за ново намалување, туку дека ќе следува пауза.

Една од причините за евентуалната пауза е тоа што некои од креаторите на политиките во ЕЦБ сметаат дека трошоците за задолжување сега се блиску до нивоата од кои не можат да ја ограничуваат економијата во еврозоната. Друга причина е претпазливоста. Американските царини од една страна може да им наштетат на изгледите за раст на регионот, а од друга страна евентуалниот мировен договор за Украина може драматично да ги подобри.

Мал пад на каматите во земјава

Според последните податоци на Народната банка на Македонија (НБРМ), трендот на намалување на Еуриборот се пресликува на каматните стапки и во земјава. Во јануари 2025 година просечната каматна стапка на вкупните кредити е намалена на месечно и на годишно ниво за 0,09 п.п. и 0,34 п.п., соодветно, и изнесува 5,21 проценти.

Во јануари просечната каматна стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор изнесува 4,85 проценти и забележа месечен пад од 0,11 п.п. и 0,59 п.п. на годишна основа.

Каматната стапка на вкупните кредити на домаќинствата во јануари изнесуваше 5,55 проценти и е намалена за 0,08 п.п. на месечна основа. Падот на годишна основа изнесува 0,10 п.п.

Олеснети услови за кредитирање

Анкетата на НБРМ покажува дека на крајот на минатата година имало олеснување на условите за кредитирање во земјава. Кај корпоративниот сектор олеснувањето било помало отколку кај домаќинствата.

„Анализирано од аспект на поединечните услови за кредитирање на претпријатијата, во четвртиот квартал на годината банките укажуваат дека кај каматната стапка и барањата за обезбедување се забележува умерено нето-олеснување, при мало нето-заострување само кај големината на заемот или на кредитната линија. Условите поврзани со некаматните приходи и достасувањето на заемите се непроменети“, наведува НБРМ.

Олеснувањето на кредитните услови во секторот население е посилно, а за првиот квартал од годинава се очекува натамошно засилено нето-олеснување на кредитните услови.

„Анализирано од аспект на поединечните кредитни услови, се забележува поумерено нето-олеснување кај каматните стапки на станбените кредити и позасилено нето-олеснување кај потрошувачките кредити“, посочуваат од Народната банка.

Анализите покажуваат дека на стартот на 2025 година расте побарувачката и за станбените и за потрошувачките кредити.

ММФ препорачува пауза за намалувањето на основната камата

За намалување на каматните стапки придонесуваат и чекорите што ги презема НБРМ. Централната банка пред еден месец уште еднаш ја намали референтната каматна стапка. Намалувањето изнесуваше 0.2 п.п. и сега каматата на благајничките записи изнесува 5,35 отсто.

Во меѓувреме, инфлацијата во јануари забрза и се искачи на 4,9 отсто. Тоа, според претставниците на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), треба да е сигнал за централната банка дека е време да се дигне кочница за натамошното монетарно олабавување, додека не се појават јасни докази за постојана дезинфлација.

„НБРМ треба да остане внимателна кон инфлаторните ризици од домашни фактори, вклучувајќи го и зголемувањето на платите и пензиите, како и зголемените надворешни ризици од трговските неизвесности“, наведуваат монетарците.

Доколку овие ризици се материјализираат, тие сметаат дека НБРМ треба да биде подготвена за дополнително затегнување за да спречи вкоренување на инфлацијата.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар