Годинава почна со прашањето дали златото ќе надмине 2.000 долари за унца. Потврдниот одговор стигна веќе минатата недела. Да, златото надмина 2.000 долари за унца и тоа е највисоката вредност по една година, од почетокот на воената интервенција на Русија врз Украина.
Цената на златните прачки порасна по турбуленциите на финансиските пазари со пропаѓањето на банката „Силикон валеј“ во САД и проблемите на швајцарската банка „Кредит Суис“. Само за една недела, на почетокот на март, цената порасна за 6,5 отсто, што е најголем неделен раст по пандемијата во 2020 година.
Но уште пред земјотресите во банкарскиот свет, цената на златото растеше. Тој раст беше поддржан од солидната побарувачка за злато во втората половина од годината, особено од централните банки, кои купија рекордни 400 метрички тони метал во третиот квартал, покажуваат податоците на „Блумберг“.
„Го гледаме златото како најголем добитник додека светот се лизга кон рецесија и ги принудува централните банки да го променат курсот“, напиша во извештај вишиот макроекономски стратег на „Блумберг интелиџенс“, Мајк Мекглон.
Дали НБРМ го следеше примерот на другите и се сврте кон златото?
И домашните познавачи на состојбите сметаат дека златото е сигурна инвестиција во несигурни времиња.
„Во време кога постојано читаме за затегнување на монетарната политика на централните банки, пропаѓање на банки, паѓање на акции на други банки, односно несигурни времиња, инвестирањето во физичко злато е една алтернатива што на инвеститорите им нуди финансиска независност од постојниот финансиски систем. Историски гледано, инвестицијата во злато е добра во несигурни времиња и е одлична заштита од инфлација“, вели Мариан Рангелов, одговорен за набавка и продажба на инвестициско злато и сребро во „Инвест метал“ ДООЕЛ Скопје.
НБРМ во текот на 2022 година ја зголеми вредноста на монетарното злато во девизните резерви. Зголемувањето од јануари до декември 2022 е во вредност од 20 милиони евра, но како процент во резервите - разлика речиси нема.
Во јануари лани 356 милиони евра од девизните резерви биле во монетарно злато. Во декември вредноста на златото изнесувала 376 милиони евра. Од почетокот на годинава, во јануари стигна до 387 милиони, а заклучно со февруари изнесува близу 380 милиони евра, или 9,7 отсто од вкупните девизни резерви на Македонија се во монетарно злато.
Според Светскиот совет за злато, од земјите од регионот Адрија, само Србија располага со поголемо количество злато од земјава. Мерено во тони, на крајот на декември 2022 година Србија поседувала над 38 тони, а земјава 6,8 тони злато. Најмалку монетарно злато во овој регион има Хрватска.
Кој купуваше најмногу злато лани?
Во светот најмногу злато во тони имаат САД, 8.133,46 тони, следни се Германија, Италија, Франција и Русија.
Но овие земји не се во групата на тие што лани купуваа најмногу. Според „Блумберг“, најголем дел од дополнителните набавки беше направен од банките во земјите во развој, кои сакаа да ја намалат изложеноста на средства деноминирани во долари и да избегнат послаби приноси на клучните резервни валути.
Според Светскиот совет за злато, пак, Кина и Турција се двете земји што лани најмногу го купувале металот.
Откако минатата недела цената на златото надмина 2.000 долари за унца, настапи период на стабилизација, а како ќе се движи цената понатаму во текот на годината, според Рангелов, ќе зависи од повеќе фактори.
„Цената на златото ја движат многу фактори, меѓу нив - дали централните банки би продолжиле со покачување на каматите, што ќе биде со инфлацијата, дали ќе пропаѓаат уште банки, што ќе биде со пазарот на недвижности, колку време ќе продолжува воените дејства во Украина, односите помеѓу Кина и Тајван и така натаму“, вели тој.
Според анкетата направена меѓу аналитичарите на „Блумберг“, цените на златото би требало повторно да паднат во 2024 и 2025 година, а годинава просечната цена на златото би изнесувала 1.830 долари за унца.