.webp){kind=icon}
Европската Унија (ЕУ) ги направи своите први чекори во создавањето група купувачи на природен гас и нивно спојување со продавачите, со цел да се избегнат скокови на цените какви што видовме кога енергетските пазари се разбрануваа минатата година.
Новата платформа за заеднички набавки на гас, позната како „Агрегат ЕУ“ (AggregateEU), официјално беше отворена утрово. Тоа им овозможува на компаниите да почнат да ги поднесуваат своите проекции за побарувачката на гас за следните 12 месеци, почнувајќи од јуни. Откако ќе се соберат и анализираат податоците и потенцијалните продавачи ќе ги поднесат своите понуди, двете страни ќе може да ги видат најдобрите совпаѓања и сами или преку специјални агенти да ги склучат зделките. Таа фаза се очекува по 17 мај.
ЕУ се обидува да ја намали конкуренцијата меѓу купувачите на гас, особено тие на кои им недостига искуство во преговарање, откако намалувањата на снабдувањето од Русија доведоа до екстремна нестабилност на цените, притискајќи некои компании да бараат владина помош.
Иако енергетската криза значително се намали откако фјучерсите на гасот го достигнаа врвот во август, сè уште има ризици за снабдувањето како последица од руската војна во Украина.
„'Агрегат ЕУ' има цел да ја искористи колективната пазарна моќ на блокот за да добие подобри цени од меѓународните доставувачи, а тоа ќе биде особено вредно за помалите субјекти или за тие што работат во земји без море“, се вели во соопштението на Европската комисија (ЕК).
Рускиот гас или компаниите контролирани од владата во Москва се исклучени од тендерот. Останува да се види дали главните купувачи, почнувајќи од германската „Унипер“ (Uniper SE), па до француската „Енџи“ (Engie SA), активно ќе го користат механизмот и колку големо може да биде колективното купување.
Bloomberg Mercury
По првиот тендер, ЕУ планира да организира повеќе заеднички набавки на секои два месеца, наложувајќи владите да ја здружат побарувачката за 15 проценти од нивните обврски за полнење складиште. Таа цел е еднаква на приближно 13 милијарди кубни метри, или околу три проценти од вкупната побарувачка за гориво на ЕУ.
Комисијата не ги коментираше очекувањата од првиот тендер. Но висок функционер изјави дека досега се регистрирани 76 компании.
„'Унипер' бара начин како да биде во игра во 'Агрегат ЕУ'“, соопшти компанијата преку електронска пошта. И од „Енџи“ рекоа дека ја проценуваат можноста и ги спроведуваат потребните чекори.
Наоѓање зделки
„Колку повеќе учесници имаме, толку се поголеми шансите да се најдат атрактивни договори за гас. Ова е моментот целосно да се искористи новата алатка“, рече минатата недела потпретседателот на Комисијата на ЕУ, Марош Шефчовиќ.
По завршувањето на тендерот, ЕУ очекува првите договори со доставувачите, кои се од различни делови од светот, од САД до Блискиот Исток и Африка, да бидат потпишани околу јуни. Некои земји што не се членки на ЕУ исто така се поканети да учествуваат, вклучувајќи ја и Украина. Сепак, постои голем скептицизам за тоа како ќе функционира платформата.
„Ако поголемите купувачи можат да преговараат за подобра цена директно со продавачите, зошто би го користеле механизмот 'Агрегат ЕУ'?“, праша Ким Талус, директор на Центарот за енергетика во Тулан.
Обврската за збирна побарувачка се однесува на земјите-членки на ЕУ, но таа не е обврзувачка за компаниите. „Иако релативно малите купувачи можат да ја користат алатката, тие веројатно нема да ги покријат повеќето зделки“, смета Катја Јафимава, виша научна соработничка во Оксфордскиот институт за енергетски студии. „Причината за постоење на платформата е главно политичка“, рече таа.
